Tuy nhiên, lệnh cấm này vẫn còn gây ra rất nhiều tranh cãi không chỉ trong nội bộ nước Ý mà còn ở nhiều nước.

Bảo vệ chủ quyền lương thực

Hôm 25-11, Quốc hội Ý đã thông qua lệnh cấm sản xuất, bán và nhập khẩu thịt nhân tạo, sau nhiều tháng tranh luận. Những người vi phạm lệnh cấm này có thể bị phạt lên đến 60.000 euro (gần 66.000 USD).

Trả lời báo Politico (Mỹ) hôm 16-11, Bộ trưởng Nông nghiệp Ý Francesco Lollobrigida cảnh báo thịt nhân tạo có nguy cơ làm suy tàn văn hóa, bản sắc và cả nền văn minh của nước Ý.

Theo lập luận của ông Lollobrigida, việc nuôi cấy thịt nhân tạo là mối đe dọa hiện hữu đối với nghề chăn nuôi thịt truyền thống và lối sống nông thôn của người nông dân. Ngoài ra, ông Lollobrigida giải thích chủ quyền lương thực mà chính quyền Ý đang hướng đến không phải chỉ để bảo vệ người nông dân mà còn bảo vệ "quyền được tự do quyết định mình sản xuất cái gì và ăn gì".

Bộ trưởng Lollobrigida cho biết chủ quyền lương thực là một phong trào dựa trên quyền tiêu thụ thực phẩm phù hợp với văn hóa, quyền tự quyết của địa phương trong hệ thống thực phẩm. Khái niệm này cũng ủng hộ kiến thức truyền thống, thậm chí từ chối các công nghệ như cây trồng biến đổi gene và thuốc trừ sâu tổng hợp.

Ông Lollobrigida còn cho rằng các cuộc xung đột ở Ukraine và Dải Gaza đã chứng minh chiến lược về lương thực là rất quan trọng đối với một quốc gia, bởi sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng lâu dài về năng lượng, phân bón và thực phẩm có thể khiến đất nước rơi vào tình thế bị "tống tiền" bằng chính lương thực.

Trước khi chính quyền Ý thông qua lệnh cấm thịt nhân tạo hôm 25-11, Coldiretti, một trong những hiệp hội nông nghiệp lớn nhất ở Ý với khoảng 1,7 triệu thành viên, đã bắt đầu vận động cấm loại thịt này từ năm ngoái.

"Chúng tôi tự hào là quốc gia đầu tiên ngăn chặn được thịt nhân tạo như một biện pháp ngăn chặn việc bán các thực phẩm được tạo ra từ phòng thí nghiệm mà hiện vẫn chưa rõ các thực phẩm này có ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của người tiêu dùng" - ông Ettore Prandini, chủ tịch Coldiretti, tuyên bố.

Báo Financial Times dẫn số liệu thống kê của ISMEA, một cơ quan chính phủ có trụ sở ở thành phố Rome chuyên cho vay tiền và cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho các doanh nghiệp nông nghiệp Ý, cho biết ngành chăn nuôi của Ý đã thu về 6,3 tỉ euro đối với những sản phẩm thịt bò và 8,4 tỉ euro từ những sản phẩm thịt heo trong năm 2022.

Ngoài ra, chính quyền theo chủ nghĩa dân tộc của Thủ tướng Giorgia Meloni cam kết sẽ bảo vệ thực phẩm Ý trước những đổi mới công nghệ mà theo các nhà lập pháp cánh hữu cho là có hại đối với ngành nông nghiệp.

Hiệp hội Coldiretti cũng cho rằng lệnh cấm thịt nhân tạo là cần thiết để bảo vệ các hoạt động sản xuất trong nước trước "sự tấn công của những công ty đa quốc gia".

Nhiều nước ủng hộ thịt nhân tạo

Trái ngược Ý, nhiều quốc gia phát triển khác như Đức, Tây Ban Nha, Singapore đang đẩy mạnh đầu tư nghiên cứu để cải thiện quy trình sản xuất thịt nuôi cấy trong phòng thí nghiệm.

Theo tạp chí Time, nông nghiệp chăn nuôi là một trong những "tội phạm" khiến khí hậu toàn cầu tồi tệ hơn khi chiếm 14% tổng lượng khí thải carbon toàn cầu. Một báo cáo gần đây nhất của Liên Hiệp Quốc khẳng định việc cắt giảm khí thải từ sản xuất thịt là rất quan trọng. 

Trong khi đó, một nghiên cứu khác cũng cho rằng chỉ riêng lĩnh vực thực phẩm đã có thể khiến nhiệt độ toàn cầu nóng lên thêm gần 1^oC vào năm 2100.

Ngoài ra, theo Hãng tin Reuters, có ý kiến nói luật cấm của Ý chẳng khác nào một cuộc "thập tự chinh phản khoa học, mang ý thức hệ chống lại sự tiến bộ của khoa học". Một số nhà nghiên cứu cho biết thịt nhân tạo được sản xuất từ tế bào gốc của động vật sống và sẽ là giải pháp khá tốt thay thế cho việc chăn nuôi và giết mổ thâm canh.

Không chỉ tác động về môi trường, không ít nhà nghiên cứu cũng cho biết Chính phủ Ý đang tự giới hạn nguồn thực phẩm của người dân nước này khi cấm thịt nhân tạo. 

Bà Alice Ravenscroft, người đứng đầu chính sách châu Âu của Viện Nghiên cứu thực phẩm lành mạnh, cho biết việc cấm thịt nhân tạo và các sản phẩm protein thay thế làm hạn chế các nghiên cứu quan trọng về nguồn thực phẩm bền vững, trước nguy cơ ngành chăn nuôi có thể gặp rủi ro trong tương lai.

"Việc thông qua luật cấm như vậy sẽ đóng cửa tiềm năng kinh tế của lĩnh vực non trẻ này ở Ý, kìm hãm sự tiến bộ của khoa học và những nỗ lực giảm thiểu khí thải môi trường cũng như hạn chế sự lựa chọn nguồn thực phẩm của người tiêu dùng", bà Ravenscroft nhấn mạnh.

Quốc gia đầu tiên cấm thịt nhân tạo

Quốc hội Ý đã thông qua lệnh cấm thịt nhân tạo sau nhiều tháng tranh luận. Người vi phạm có thể bị phạt lên tới 60.000 euro (65.800 USD).