
Người dân vùng lũ lụt phường Quy Nhơn Bắc nhận quà cứu trợ khẩn cấp của báo Tuổi Trẻ từ lãnh đạo phường - Ảnh: TẤN LỰC
Tuy nhiên không ít tín hiệu khẩn cấp bị trôi đi, "chìm sâu" trong dòng thông tin, khiến nhiều trường hợp bị bỏ sót vào đúng thời điểm nguy cấp.
Dù lực lượng chức năng và các nhóm cứu nạn hoạt động liên tục, nhưng lượng bài đăng quá lớn, trùng lặp, thiếu vị trí rõ ràng khiến việc xác minh, tìm kiếm gặp nhiều trở ngại.
Làm sao để tín hiệu cầu cứu hiệu quả và được chuyển tới đúng nơi, đúng người, đúng thời điểm?
Mạng xã hội không được thiết kế riêng cho tình huống khẩn cấp
Thuật toán mạng xã hội ưu tiên nội dung theo mức độ tương tác, chứ không theo mức độ khẩn cấp hay nguy hiểm của thông tin.
Vì vậy, những bài đăng cầu cứu vốn thường rất ngắn gọn, ít hình ảnh, đăng trong điều kiện sóng yếu thường không tạo được lượt tương tác đủ lớn. Chúng nhanh chóng bị trôi xuống dưới bởi các nội dung giải trí, cảm xúc hoặc gây chú ý hơn.
Khi thiên tai xảy ra, nhiều bài đăng xuất hiện cùng lúc nhưng lại thiếu cơ chế phân loại rõ ràng, đâu là trường hợp cần cứu ngay, đâu là thông tin cảnh báo, đâu là tin trùng lặp. Sự hỗn loạn này khiến lực lượng chức năng hay thiện nguyện khó khăn giữa vô số dữ liệu, trong khi không có công cụ sàng lọc hiệu quả để ưu tiên tình huống nguy kịch.
Đáng lo ngại hơn, nhiều khu vực trong vùng lũ bị mất điện, mất sóng, hoặc người dân chỉ kịp gửi một dòng tin cầu cứu trước khi điện thoại hết pin. Điều này dễ bị bỏ quên, bởi họ không thể cập nhật thông tin, không thể gửi thêm vị trí hay phản hồi khi lực lượng cứu nạn, cứu hộ cần xác minh.
Bên cạnh đó người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hay những người đã kiệt sức lại càng khó có khả năng quay video, chụp ảnh hay mô tả chi tiết tình hình. Bài đăng thiếu hình ảnh hoặc thông tin bổ sung khiến thuật toán ít ưu tiên hiển thị, vô tình đẩy những người cần được cứu trước vào nhóm có nguy cơ bị bỏ sót.
Những lưu ý quan trọng khi đăng tin cầu cứu khẩn cấp trong lũ lụt, thiên tai
Thứ nhất, ưu tiên ngắn gọn nhưng đầy đủ thông tin thiết yếu. Trong tình huống thiên tai, mỗi phút giây đều có thể quyết định sự sống còn.
Vì vậy, bài đăng cầu cứu cần tập trung vào các yếu tố cốt lõi: vị trí cụ thể, số người mắc kẹt, mực nước hiện tại, và số điện thoại còn liên lạc. Việc này sẽ giúp lực lượng cứu nạn lập tức đánh giá mức độ nguy hiểm mà không cần hỏi lại trong điều kiện hỗn loạn.
Ví dụ: #CuuHoKhan - nhà A, thôn B, xã C, có 4 người (1 bé 2 tuổi). Nước dâng tới mái. Mất điện. SĐT: 09xxxxxxx.
Thứ hai, sử dụng hashtag, thẻ nhận diện chung để tránh trôi bài.
Việc thống nhất dùng các thẻ như #CuuHoKhan giúp bài đăng được tập hợp vào một luồng thông tin khẩn cấp, giảm nguy cơ bị chìm giữa hàng nghìn nội dung khác. Nhờ đó, đội cứu hộ và cộng đồng có thể nhanh chóng lọc ra các trường hợp cần được hỗ trợ ngay.
Thứ ba, đính kèm vị trí GPS bất cứ khi nào có thể. Trong hoạt động cứu hộ, xác định vị trí chính xác thường quan trọng hơn hình ảnh hay video.
Việc gửi định vị giúp đội cứu nạn, cứu hộ định hướng nhanh chóng, đặc biệt khi địa hình phức tạp hoặc địa danh không rõ ràng. Khi sóng yếu, chỉ cần gửi vị trí một lần, không nên cố tải ảnh hay video nặng dễ khiến việc đăng tải thất bại và mất thời gian quý báu.
Thứ tư, lan tỏa thông tin trên nhiều nền tảng cùng lúc, vì một bài đăng duy nhất không bảo đảm sẽ tiếp cận được lực lượng chức năng hay cứu nạn tình nguyện.
Người gặp nạn nên chia sẻ thông tin trên Facebook, Zalo, các nhóm cứu hộ địa phương, hoặc nhờ người thân gửi SMS đến cơ quan chức năng. Đa kênh nghĩa là tăng cơ hội được nhìn thấy. Trong trường hợp mất sóng hoặc sắp cạn pin, có thể nhờ hàng xóm, bạn bè hoặc bất kỳ ai còn kết nối đăng hộ.
Thứ năm, cập nhật thường xuyên dưới phần bình luận thay vì tạo nhiều bài mới.
Thứ sáu, một độc giả của Tuổi Trẻ lưu ý rằng: Bà con nên dùng địa chỉ cũ để liên lạc, trao đổi, đăng thông tin trên mạng xã hội để người dân, đội tình nguyện, cứu hộ... kịp thời nắm thông tin, tra cứu trên Google Maps nhanh chóng hỗ trợ. Vì tên xã, phường mới chưa đồng bộ đủ trên Google Maps, người dân và cán bộ chưa nhớ hết được nên phải xác minh, đối chiếu và gọi hỏi nhiều mất thời gian vàng để cứu nạn.
Thứ bảy, khi tình hình thay đổi, dù chỉ một chút hãy cập nhật trực tiếp vào phần bình luận của bài viết gốc để bài được đẩy lên lại dòng hiển thị. Việc tạo quá nhiều bài mới dễ gây nhiễu, khiến thông tin bị phân tán và khó theo dõi. Một bài đăng chính, được cập nhật liên tục, luôn là cách hiệu quả nhất trong thời điểm khẩn cấp.
Trách nhiệm cộng đồng trong việc lan tỏa thông tin cứu người trong lũ lụt
Không phải ai gặp nạn cũng có thể đăng tin rõ ràng, nên vai trò của cộng đồng trên mạng xã hội trở nên rất quan trọng. Khi thấy một bài cầu cứu, mỗi người có thể hỗ trợ bằng hành động đơn giản như chia sẻ lại, gắn thẻ đúng nhóm cứu nạn, bổ sung vị trí hoặc liên hệ xác minh với người thân của nạn nhân.
Cộng đồng cũng góp phần sàng lọc thông tin, như nhận diện tin trùng lặp, thông báo khi trường hợp đã được cứu, hay nhắc lại chi tiết quan trọng để bài đăng được thuật toán ưu tiên hiển thị. Những thao tác nhỏ này giúp lực lượng cứu nạn, cứu hộ giảm bớt thời gian tìm kiếm giữa vô số dữ liệu hỗn loạn.
Trong thiên tai, sức mạnh của cộng đồng là yếu tố không thể thay thế. Mỗi lượt chia sẻ đúng cách có thể giúp tín hiệu kêu cứu đến được đúng nơi nhanh hơn, góp phần bảo vệ an toàn cho những người đang gặp nguy hiểm.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận