Theo các chuyên gia, đây chính là động lực tăng trưởng mới, tạo ra dư địa để thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao, sàng lọc các dự án FDI không phù hợp, hướng tới các ngành công nghiệp xanh, kinh tế tuần hoàn và tăng trưởng bền vững.

ESG thành lợi thế cạnh tranh

Đối với một siêu đô thị đang cần cân bằng giữa phát triển kinh tế và chất lượng sống như TP.HCM, việc xanh hóa nền kinh tế không còn là phong trào mà là một chiến lược sống còn, trong đó có ưu tiên phát triển các khu công nghiệp (KCN) theo định hướng xanh, sinh thái. Đây là mô hình KCN mà các doanh nghiệp có thể tối ưu việc sử dụng năng lượng, nước và vật liệu, giảm thiểu chất thải và ô nhiễm.

Trong khi đó, tiêu chuẩn ESG đóng vai trò là bộ lọc và "tấm hộ chiếu xanh" quan trọng trong việc thu hút đầu tư nước ngoài. 

Các quỹ đầu tư và tập đoàn đa quốc gia hàng đầu trên thế giới đang ngày càng đưa ESG vào tiêu chí hàng đầu khi quyết định đầu tư khi ưu tiên những địa điểm lẫn đối tác có cam kết mạnh mẽ về giảm phát thải carbon, sử dụng năng lượng tái tạo...

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Trương Khắc Nguyên Minh, Phó tổng giám đốc Prodezi Long An, cho hay thế hệ nhà đầu tư mới, đặc biệt là các tập đoàn đa quốc gia, không chỉ tìm kiếm mặt bằng sản xuất, mà quan tâm sâu hơn đến yếu tố bền vững, khả năng kết nối và mức độ linh hoạt của hạ tầng. 

Điều đó đòi hỏi các KCN thế hệ mới phải chuyển mình từ mô hình "cho thuê đất" sang mô hình tích hợp sinh thái - thông minh, đáp ứng các chuẩn mực quốc tế về phát thải, năng lượng và môi trường.

"Một KCN hiện đại không thể thiếu các tiêu chí như hệ thống xử lý nước thải và tái sử dụng đạt chuẩn quốc tế, năng lượng tái tạo, không gian xanh, cùng khả năng cộng sinh công nghiệp, tối ưu hóa dòng năng lượng, nước và vật liệu giữa các doanh nghiệp nội khu để giảm lãng phí và phát thải. Ngoài ra, cần đáp ứng hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ thông minh, logistics đồng bộ, trung tâm dữ liệu, cùng hệ sinh thái sống, làm việc, nghỉ ngơi dành cho chuyên gia và người lao động", ông Minh nói.

Ông Nguyễn Thành Chương, Tổng giám đốc Tổng công ty bất động sản công nghiệp Thành Thành Công, cho biết sau khi các KCN đã lấp đầy 95 - 98%, doanh nghiệp tiếp tục phát triển vào mảng kho và logistics ở TP.HCM với các tiêu chí xanh. Dòng vốn FDI chất lượng cao đòi hỏi các sản phẩm dịch vụ do Việt Nam cung cấp phải đáp ứng được nhu cầu mới, từ thể chế, cơ sở hạ tầng, đến nguồn lực lao động và đặc biệt là phải đảm bảo tiêu chí xanh.

Theo ông Chương, trong khoảng hai năm trở lại đây, có một làn sóng chuyển dịch rõ rệt đối với lĩnh vực công nghệ cao, chip bán dẫn thâm nhập thị trường Việt Nam nhiều hơn và là cơ hội cho bất động sản công nghiệp.

"Để thu hút phân khúc cao cấp, chúng tôi cũng phải thay đổi, đáp ứng các yêu cầu của khách về môi trường sinh thái, các tiêu chuẩn ESG, đầu tư hạ tầng đồng bộ và kết nối hệ sinh thái bền vững", ông Chương nói.

Nhà đầu tư bỏ tiền nhiều hơn cho KCN xanh

Ông Hardy Diec, Giám đốc điều hành Tập đoàn KCN Việt Nam, nhận định Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng đang có những bước tiến dài để sẵn sàng đón nhận các nhà đầu tư quy mô lớn.

Đáng chú ý, dòng vốn FDI hiện nay không chỉ đổ vào các ngành sản xuất truyền thống mà đã chuyển hướng sang những lĩnh vực có hàm lượng công nghệ và giá trị gia tăng cao. Điều này cho thấy Việt Nam đang dần chuyển từ vai trò "công xưởng" sang "trung tâm sản xuất chiến lược" trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

"Yếu tố cốt lõi mà chúng ta cần đặc biệt quan tâm vẫn là chi phí. Các nhà đầu tư khi đến Việt Nam đều tính toán rất kỹ về khả năng hoàn vốn và lợi nhuận, đồng thời đặt ra yêu cầu cao hơn về cơ sở hạ tầng, phát triển xanh và bền vững. Bên cạnh đó, họ cũng mong muốn chính sách thuế và thủ tục hành chính tiếp tục được cải thiện, tạo môi trường đầu tư thực sự thuận lợi và minh bạch", ông nói.

Theo ông Hardy, thực tế những năm gần đây cho thấy xu hướng lựa chọn của các doanh nghiệp, cả FDI lẫn trong nước đang thay đổi rõ rệt. Thay vì chỉ quan tâm đến diện tích và giá thuê như trước, những năm gần đây, yếu tố tốc độ triển khai, tiêu chuẩn xanh và hệ sinh thái hỗ trợ vận hành mới là ưu tiên hàng đầu của các nhà đầu tư FDI.

Khách thuê ngày càng ưa chuộng các mô hình nhà xưởng và kho xây sẵn đạt chuẩn quốc tế, giúp rút ngắn thời gian khởi động, giảm chi phí đầu tư ban đầu và linh hoạt mở rộng quy mô sản xuất.

Trong khi đó, theo ông Trương Khắc Nguyên Minh, Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng hiện vẫn đang giữ được nhiều lợi thế cạnh tranh trong thu hút dòng vốn FDI khi sở hữu vị trí chiến lược, nằm trong mạng lưới kết nối của các chuỗi cung ứng lớn toàn cầu...

Bên cạnh đó, nguồn lao động trẻ, chi phí cạnh tranh và cam kết mạnh mẽ với mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 đang giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư theo đuổi chiến lược tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Tuy vậy, để duy trì sức hút trong bối cảnh cạnh tranh khu vực gia tăng, ông Minh cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện hạ tầng giao thông và logistics, minh bạch thủ tục pháp lý, đất đai và môi trường, và mở rộng tiếp cận vốn xanh, phát triển quỹ đất công nghiệp gắn kết vùng.

"Thúc đẩy mô hình KCN sinh thái, tích hợp, thông minh sẽ giúp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, đón dòng vốn FDI xanh và công nghệ cao trong giai đoạn tới", ông Minh nói.

Ông Trương An Dương, Giám đốc điều hành khối bất động sản công nghiệp và bất động sản nhà ở Frasers Property Vietnam (Singapore), cho rằng việc áp dụng các tiêu chuẩn ESG hoặc chứng nhận xanh (như LEED, EDGE) đối với bất động sản công nghiệp là lợi thế thu hút đầu tư vào TP.HCM và các KCN ở Việt Nam. Việc áp dụng các tiêu chuẩn ESG và chứng nhận xanh giúp tối ưu hóa năng lượng, nước và chất thải, từ đó giảm chi phí vận hành.

Ông Hường Xuân Tân (Giám đốc kinh doanh KCN Hiệp Phước, TP.HCM):

Làm KCN sinh thái để tăng sức cạnh tranh

Chuỗi cung ứng toàn cầu dịch chuyển mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19 và căng thẳng thương mại khiến hầu hết các doanh nghiệp ưu tiên đầu tư vào KCN có hạ tầng hoàn chỉnh, kết nối logistics thuận tiện để đảm bảo sản xuất liên tục và tối ưu chi phí.

Thay vì chỉ quan tâm đến giá thuê hay diện tích, doanh nghiệp ngày càng ưu tiên chất lượng hạ tầng, vị trí chiến lược và yếu tố môi trường bền vững.

Theo đó, các nhà đầu tư ưu tiên chọn lựa đất công nghiệp hoàn thiện hạ tầng, nhà xưởng tiêu chuẩn cao, gần cảng và cao tốc, có nguồn điện ổn định, tích hợp năng lượng tái tạo và đáp ứng tiêu chuẩn xanh (ESG). Đặc biệt, KCN sinh thái đang trở thành tiêu chí quan trọng trong quyết định của nhiều nhà đầu tư.

KCN sinh thái cũng đang là hướng đi của KCN Hiệp Phước. Chúng tôi đang xây dựng mô hình KCN sinh thái tuần hoàn, với hệ thống nhà xưởng xanh, sử dụng năng lượng tái tạo và có các giải pháp quản lý môi trường hiệu quả để tạo ra năng lực cạnh tranh trong khu vực.

Bà Lê Thị Huyền Trang (Tổng giám đốc JLL Việt Nam):

Cần nâng cấp môi trường đầu tư

Việt Nam đang có ba vùng kinh tế trọng điểm thu hút vốn đầu tư. Trong đó, khu vực miền Nam đang dẫn đầu về tổng nguồn cung đất công nghiệp, nhà xưởng và kho bãi.

Khu vực này, đặc biệt là TP.HCM đang có chuyển dịch mạnh sang lĩnh vực công nghệ cao, chú trọng tiêu chí xanh và phát triển bền vững.

Trong đó, phát triển bền vững không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc.

Những doanh nghiệp FDI có cam kết Net Zero chỉ chọn những KCN đạt chuẩn xanh, thông minh để đáp ứng chuỗi cung ứng toàn cầu nên TP.HCM phải chuyển đổi để đáp ứng các yêu cầu mới này.

Để duy trì và nâng cao năng lực cạnh tranh, Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng cần nâng chất lượng môi trường đầu tư, hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ, cùng với việc cải thiện sản phẩm bất động sản công nghiệp.

Xanh hóa khu công nghiệp để sẵn sàng đón các nhà đầu tư lớn

Doanh nghiệp tại Diễn đàn Bất động sản công nghiệp 2025 cho rằng Việt Nam cần 'xanh hóa, thông minh hóa' khu công nghiệp để hút vốn đầu tư quốc tế.