Sáng 14-3 ở trường tiểu học xã biên giới Hướng Phùng (huyện Hướng Hóa, Quảng Trị), nơi hầu hết là học sinh dân tộc Vân Kiều, các thầy cô giáo đã tổ chức cho học sinh mình một buổi ngoại khóa về Gạc Ma. 

Ở trên núi không có biển, nhưng góc sân trường có dựng hòn non bộ. Hồ nước tượng trưng cho Biển Đông và hòn non bộ chính là đảo Gạc Ma, trên đảo đá đó có tượng những người lính hải quân giữ lá cờ đỏ sao vàng. Lá cờ đỏ ấy được mang về từ quần đảo Trường Sa bạc màu nắng gió.

"Quần thể" tưởng niệm này đã có từ lâu, trước khi chúng ta tính đến việc dựng những tượng đài bề thế xứng đáng với sự hi sinh của các liệt sĩ Gạc Ma; và chưa ai tính đưa bài học đó vào trong sách giáo khoa!

Và cũng cùng ngày, học sinh Trường THPT Nhân Việt (quận Tân Phú, TP.HCM) đã dành một phút mặc niệm tưởng nhớ 64 chiến sĩ hải quân hi sinh ở Gạc Ma. Đây là năm thứ ba trường này tổ chức lễ tưởng niệm sự kiện Gạc Ma. 

Thầy hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: "Việc tổ chức lễ tưởng niệm không phải nhằm nhắc lại sự hận thù trong lòng các em, mà thầy cô muốn gợi lại lịch sử hào hùng dựng nước và giữ nước của cha ông chúng ta, từ đó các em thêm yêu quê hương, đất nước".

Còn GS Phạm Hồng Tung, chủ biên chương trình môn lịch sử giáo dục phổ thông mới, khẳng định: Sắp tới, học sinh THCS và THPT sẽ được học nội dung về sự kiện Gạc Ma 1988, hải chiến Trường Sa 1988 và diễn biến cho tới nay.

Đưa sự kiện Gạc Ma, cũng như đưa cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979 vào sách giáo khoa không chỉ là tôn trọng sự thật lịch sử. Lịch sử chính là xương máu người Việt. Và đã là xương máu thì không ai được phép lãng quên!

Cũng giống như câu chuyện mà thầy cô Trường Nhân Việt dạy học trò mình khi dựng hoạt cảnh mô phỏng vụ thảm sát năm xưa, xem phim tài liệu, mặc đồng phục lấy ý tưởng từ bộ quân phục hải quân VN; và đặc biệt bảng đen của lớp được trang trí và viết khẩu hiệu: "Không hi sinh nào là vô nghĩa".

Và tất cả những điều đó không thể mãi là những bài ngoại khóa. Điều đó cần được trình bày cụ thể, chi tiết và trang trọng trong từng trang sách giáo khoa.

Không thể nào khác được!