Ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính) vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính về kết quả khảo sát tình hình của gần 10.000 doanh nghiệp và một số đề xuất, tham mưu để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế. 

Nhiều doanh nghiệp muốn giảm quy mô do niềm tin kinh doanh giảm sút

Kết quả cho thấy doanh nghiệp đang trải qua bối cảnh đặc biệt khó khăn. Dẫn chứng là trong tổng số 9.556 doanh nghiệp tham gia khảo sát, có 82,3% doanh nghiệp dự kiến giảm quy mô, tạm ngừng kinh doanh hoặc ngừng kinh doanh trong các tháng còn lại của năm 2023.

Trong số các doanh nghiệp còn hoạt động năm 2023, có 71,2% dự kiến giảm quy mô lao động trên 5%, 22,2% dự kiến giảm trên 50%. Có 80,7% doanh nghiệp dự kiến giảm doanh thu trên 5%, tỉ lệ giảm trên 50% doanh thu là 29,4%.

Đặc biệt, niềm tin của doanh nghiệp đối với kinh tế vĩ mô, kinh tế ngành trong bối cảnh này đặc biệt thấp. Có đến 81,4% doanh nghiệp được khảo sát có đánh giá tiêu cực/rất tiêu cực về triển vọng kinh tế Việt Nam trong các tháng còn lại của năm 2023.

Chỉ có 4,2% doanh nghiệp cho là tích cực, còn 83,7% doanh nghiệp đánh giá triển vọng kinh tế ngành năm 2023 là tiêu cực/rất tiêu cực, trong đó có 29,6% là rất tiêu cực.

Những khó khăn mà doanh nghiệp đang đối mặt, đó là tình hình đơn hàng (59,2%); tiếp cận vốn vay (51,1%); thực hiện thủ tục hành chính và quy định pháp luật (45,3%) cùng nỗi lo nguy cơ hình sự hóa các giao dịch kinh tế (31,1%).

Điều đáng chú ý là dù khó khăn nhưng sự hỗ trợ của chính quyền địa phương vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Có đến 84% doanh nghiệp đánh giá hiệu quả điều hành và hỗ trợ của chính quyền địa phương ở mức kém hiệu quả.

Nhiều kiến nghị tháo gỡ về giảm thuế phí, hỗ trợ vốn

Báo cáo nêu rõ, hoạt động điều hành của Chính phủ và Thủ tướng được doanh nghiệp ghi nhận là rất quyết liệt, kịp thời. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là khâu triển khai, truyền thông chính sách và hiệu quả thực thi chưa tương xứng với quyết tâm và hành động của Chính phủ và Thủ tướng.

Do đó, doanh nghiệp kiến nghị các giải pháp cấp bách, tháo gỡ khó khăn trong giai đoạn trước mắt. Đó là việc cần kéo dài thời hạn các chính sách hỗ trợ đã phát huy hiệu quả trong giai đoạn COVID-19, gồm việc giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2025.

Hoãn, giảm các chi phí liên quan đến bảo hiểm xã hội, kinh phí công đoàn, hay xem xét mức đóng thuế thu nhập cá nhân mới. Đẩy nhanh việc hoàn thuế cho doanh nghiệp, thực hiện trong vòng 3 tháng sau khi hoàn thành xuất khẩu đơn hàng, chống gian lận thuế. 

Đưa thuế thu nhập doanh nghiệp với doanh nghiệp xuất khẩu về mức 5-10% để tạo sức cạnh tranh với doanh nghiệp các nước khác...

Để tiếp cận vốn vay, doanh nghiệp cũng kiến nghị nghiên cứu gói tín dụng ưu đãi cho ngành chủ lực, doanh nghiệp nhỏ và vừa; không siết tín dụng với bất động sản liên quan nhà ở xã hội, bệnh viện, trường học, hạ tầng. 

Cho phép ngân hàng thương mại được mua lại các trái phiếu sắp tới hạn, giảm mạnh lãi suất vay cho thuê, mua nhà ở xã hội, xem xét cơ chế để doanh nghiệp tham gia tín chấp, bảo lãnh cho người lao động…

Về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, doanh nghiệp đề xuất sớm hoàn thành điều tra các vụ án hiện tại để doanh nghiệp ổn định tư tưởng, tập trung sản xuất kinh doanh, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế dân sự. 

Hạn chế thanh kiểm tra doanh nghiệp, không ban hành thêm văn bản mới tạo gánh nặng chi phí, thủ tục. Có cơ chế pháp lý rõ ràng với các chính sách liên quan tới hỗ trợ doanh nghiệp.

Khảo sát cũng chỉ ra khó khăn hiện nay của doanh nghiệp không chỉ do tác động chung của kinh tế thế giới, mà còn do vấn đề nội tại gây ra. 

Vì vậy, cần tập trung tháo gỡ như đẩy mạnh đầu tư công để bơm tiền cho nền kinh tế, chú trọng hạ tầng kết nối giữa các trung tâm kinh tế, thu hút làn sóng đầu tư tư nhân, FDI thế hệ mới; cải thiện chất lượng giáo dục đại học, xây dựng Chính phủ số, quản trị; hỗ trợ kinh tế tư nhân một cách thực chất, chuyển đổi nền kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn.

Đề xuất các giải pháp gỡ khó cho doanh nghiệp

Các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực kỳ vọng kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV sẽ có những quyết sách mạnh mẽ, thực chất hỗ trợ doanh nghiệp.