Hàng trăm ngàn lồng bè nuôi tôm hùm trên vịnh Xuân Đài đã bị nước bạc bủa vây, tỉ lệ tôm chết 80 - 90%. Nghề nuôi tôm hùm nổi tiếng của Sông Cầu đứng trước nguy cơ xóa sổ!

Tôm hùm 150.000 đồng/kg, bán trong nước mắt

Cơn mưa nặng hạt rơi xuống Sông Cầu (Phú Yên cũ, nay là Đắk Lắk) chiều 23-11 như thay dòng nước mắt của hàng ngàn hộ nuôi tôm hùm trên vịnh Xuân Đài.

Trên con đường men theo vịnh Xuân Đài (xã Xuân Phương cũ) người phụ nữ lái chiếc xe máy lọc cọc chở thùng xốp và bao ni lon chất đầy tôm hùm tạt ngang quầy nước đá đổ vội ướp tôm.

Gương mặt của bà bầu đã có 2 con Đỗ Thị Minh Ly (37 tuổi), khu dân phố Trung Trinh, đen sạm, trông khắc khổ và già hơn nhiều so với tuổi. Trên móc hai bên yếm xe máy móc kín những bao tôm hùm mới luộc, sờ tay còn nóng hổi, đỏ au màu gạch.

Chị vội vội vàng vàng, hối hả phóng xe chở mấy chục ký tôm đi giao hàng cho bạn bè cách gần 40 cây số.

Những bọc tôm hùm xanh, tôm hùm bông kích cỡ gần cổ tay được bán với giá không thể tin nổi: 150.000 đồng/kg. 

Khách hàng của chị chủ yếu là người quen và đồng nghiệp làm chung công ty may tại khu công nghiệp Phú Tài, Quy Nhơn, họ mua để ủng hộ gia đình bớt thiệt hại.

20 lồng tôm vợ chồng chị thả nuôi trên vịnh Xuân Đài gần như chết sạch sau bão số 13 và cơn lũ vừa qua, thiệt hại gần tỉ đồng.

Người nuôi tôm hùm Sông Cầu bảo rằng giá hòa vốn không thể dưới 500.000 đồng/kg. Điều đó có nghĩa là những hộ nuôi nơi này đang vừa bán… vừa khóc!

Để dễ hình dung, giá thường ngày đối với tôm hùm xanh từ 800.000 - 900.000 đồng/kg; còn đối với tôm hùm bông, dao động từ 1.300.000 đồng/ký. Những ngày sau lũ, đáy giá xả hàng đối với tôm ngộp có lúc rơi thủng ngưỡng 100.000 đồng, còn 30.000 - 40.000 đồng/kg.

Những tỉ phú tôm hùm phá sản!

Ngồi thẫn trờ trong quán nước nhìn ra vịnh Xuân Đài trước mặt, ngư dân Nguyễn Văn Hiền (40 tuổi), trú thôn Hòa Hiệp, phường Sông Cầu, trông đờ đẫn đến tội nghiệp.

Nhà cách bè tôm mấy cây số, nhưng 3 ngày qua, anh ngồi riết ven đầm, nhìn ra bè tôm của gia đình đang tan tành nơi sóng nước. 30 lồng tôm hùm xanh sắp tới ngày thu hoạch, giá trị hơn 1 tỉ đồng, đã chết gần hết. Vớt vát nhặt nhạnh chỉ còn 3 lồng tôm sống.

Trong ánh mắt đăm chiêu vì mất của, còn có nỗi lo lắng của nợ nần: 700 triệu đồng tiền giống, tiền thức ăn đã ứng cả năm qua, biết ăn nói làm sao với đối tác bây giờ? Rồi lấy gì để gầy lại bè tôm, thả nuôi vụ mới?

Không chỉ hộ nuôi nhỏ lẻ trắng tay, những hộ nuôi lớn vốn, mạnh tiền, cũng phờ phạc. Họ chán nản tới mức không buồn thu dọn vệ sinh lồng bè, xử lý tôm chết bởi thiệt hại quá lớn.

Mấy chục năm theo nghề nuôi tôm gia đình truyền lại, bà Lê Thị Thu Thảo (41 tuổi), khu dân phố Trung Trinh, bảo rằng thỉnh thoảng vùng này có lũ, đôi số tôm chết. Nhưng trận lũ lần này những bè tôm trên vịnh gần như chết sạch, có hộ chết trên 90%.

Hơn 100 lồng tôm của gia đình bà và bố mẹ đã chết gần hết, tính sơ sơ mất 6 tỉ đồng. Mong mỏi nhất của hàng ngàn hộ nuôi lúc này là được ngân hàng khoanh nợ, giãn nợ cũ, cho vay khoản mới để gầy lại cơ nghiệp, làm ra trả nợ!

Theo chị Trương Thị Tuyết Dân (34 tuổi), tổ dân phố Phú Mỹ, hộ có 70 lồng tôm bị thiệt hại, tỉ lệ tôm chết do cơn lũ này rất lớn bởi nước về quá nhanh và quá nhiều.

Trước khi lũ về, bà con đã cẩn thận cắt dây thả lồng xuống tận đáy để tránh nước bạc, nhưng nước lũ vẫn cao 3,5 - 4 mét, tôm bị sốc không chịu nổi, lăn ra chết la liệt. Lũ về, điện cúp, không có tủ lạnh, nước đá bảo quản, tôm ngộp được vớt lên bán gỡ gạc với giá rẻ như cho.

Nhưng cũng chỉ được 1 - 2 ngày đầu, những ngày sau tôm chết ươn, bốc mùi, đành để trong lồng làm mồi cho cá. "Bão số 13 nhiều hộ nuôi tan tác nhưng còn gượng dậy được, còn cú đánh bồi của cơn lũ lần này quá nặng nề, có thể bà con nơi này không vực dậy nổi!" - chị Dân chia sẻ.

Thiệt hại chưa từng có của nghề nuôi tôm hùm

Ông Võ Ngọc Thạch, Chủ tịch UBND phường Sông Cầu, cho hay trong số 92.000 lồng nuôi tôm hùm của 2.000 hộ dân phường này, có hơn 77.000 lồng tôm chết do lũ, tỉ lệ chết từ 80 - 90%. Trước đó, trong cơn bão số 13, đã có 16.000 lồng tôm thiệt hại. Chỉ riêng phường này, thiệt hại của nghề nuôi tôm hùm đã hơn 2.400 tỉ đồng.

Tại phường Xuân Đài, ông Phạm Văn Nguyên, Chủ tịch UBND phường, thông tin có 430/536 hộ nuôi bị thiệt hại, tỉ lệ tôm chết là 22.500/27.000 lồng (hơn 80%), ước tính giá trị thiệt hại 610 tỉ đồng. Đây là thiệt hại khủng khiếp, chưa từng có từ ngày có nghề nuôi tôm hùm trên vịnh Xuân Đài.

Con gái đau đớn bên xuồng chở thi thể cha, chờ quan tài giữa biển lũ Hòa Xuân

Con gái đứng bên chiếc xuồng chở thi thể cha cùng với di ảnh người quá cố giữa nước lũ ở thôn Thạch Tuân 1, xã Hòa Xuân, Đắk Lắk (thuộc xã Hòa Xuân Đông, Đông Hòa, Phú Yên cũ) làm những người cứu hộ xót xa.