Molnupiravir được kỳ vọng sẽ giảm thiểu tổn thất về người trong đại dịch COVID-19 - Ảnh: CNN

Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối trên người lớn mắc COVID-19 nhẹ và trung bình cho thấy thuốc giúp giảm tỉ lệ nhập viện và tử vong khoảng một nửa.

Theo Bloomberg, kết quả hứa hẹn đến mức nhiều quốc gia đã đặt mua trước số lượng lớn, dù thuốc chưa được cấp phép lưu hành chính thức.

Molnupiravir là gì?

Đây là tên hóa học của hoạt chất vốn ban đầu được bào chế để chữa bệnh cúm, đưa vào cơ thể theo dạng viên uống. Nó ức chế khả năng phân chia của virus SARS-CoV-2 thông qua một cơ chế gọi là "đột biến tự diệt".

Nói đơn giản, thuốc làm cho bộ máy sản sinh vật liệu di truyền của virus mắc sai lầm, từ đó tạo ra bản sao bị lỗi. Hoạt chất lần đầu tiên được phát minh tại Đại học Emory, thành phố Atlanta (Mỹ).

Molnupiravir hiệu quả ra sao?

Theo thông cáo ngày 1-10 của Merck, đánh giá sơ bộ dữ liệu thử nghiệm lâm sàng cho thấy Molnupiravir giảm nguy cơ nhập viện ở bệnh nhân COVID-19 khoảng 50%.

Trong số 387 bệnh nhân dùng thuốc, có 28 người (7,3%) nhập viện, so với 53/377 người thuộc nhóm dùng giả dược. Đến ngày thứ 29, không có bệnh nhân nào tử vong trong nhóm dùng thuốc, trong khi có 8 người chết trong nhóm dùng giả dược.

Quy mô thử nghiệm còn nhỏ và cần nghiên cứu thêm, nhưng do kết quả khích lệ nên hãng dược quyết định khởi động quy trình cấp phép khẩn cấp sau khi tham vấn các chuyên gia và Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA).

Monupiravir khác các loại thuốc khác ra sao?

Remdesivir - loại thuốc kháng virus SARS-CoV-2 của Gilead Sciences Inc. - và các liệu pháp kháng thể đơn dòng, được truyền qua đường tĩnh mạch. Việc điều trị thường chỉ thực hiện được trong bệnh viện hoặc phòng khám, những nơi người bệnh có nguy cơ lây cho người khác.

Molnupiravir là dạng viên uống, nên người bệnh dễ dàng điều trị tại nhà. Giá thành của nó cũng rẻ hơn. Một liệu trình 5 ngày có giá chừng 700 USD (16 triệu đồng)/bệnh nhân - chỉ bằng 1/3 chi phí trị liệu kháng thể đơn dòng. Đây là giá thuốc tại Mỹ, ở các quốc gia khác có thể rẻ hơn.

Molnupiravir lý tưởng vì nó tấn công trực tiếp virus, hạn chế tổn hại đối với cơ thể và rút ngắn thời gian bệnh. Từ đầu dịch đến nay, các loại thuốc steroid và chống đông máu chỉ giúp ngăn triệu chứng COVID-19 xấu đi, chúng không thể ức chế virus.

Phác đồ uống thuốc ra sao?

Molnupiravir được dùng qua đường uống cứ mỗi 12 giờ, trong 5 ngày, đối với người lớn mắc COVID-19 triệu chứng nhẹ và trung bình. Các nghiên cứu bổ sung đang được tiến hành để xác định phác đồ hiệu quả nhất.

Một nghiên cứu hồi đầu năm nay ghi nhận Molnupiravir không có hiệu quả mấy đối với bệnh nhân đã nhập viện với triệu chứng nặng.

Thuốc có tác dụng phụ không?

Dữ liệu lâm sàng ban đầu không phát hiện sự gia tăng biến cố bất lợi ở người dùng thuốc, tuy nhiên Molnupiravir cần được đánh giá trên nhóm bệnh nhân lớn hơn trước khi có thể kết luận về tính an toàn.

Những người tham gia thử nghiệm được yêu cầu không quan hệ tình dục và dùng các biện pháp tránh thai. Do đó có khả năng Molnupiravir gây dị tật bẩm sinh nếu thai nghén xảy ra trong quá trình dùng thuốc.

Nguồn cung thuốc Molnupiravir?

Hãng dược Merck dự kiến có thể bào chế 10 triệu liệu trình thuốc Molnupiravir đến cuối năm 2021, và nhiều hơn trong năm 2022. Chính phủ Mỹ đã đặt mua 1,7 triệu liệu trình với giá 1,2 tỉ USD nếu thuốc được FDA thông qua.

Merck áp dụng chính sách giá thuốc linh hoạt theo thu nhập của từng quốc gia dựa trên dữ liệu của Ngân hàng Thế giới. Hãng cũng cấp phép cho các nhà sản xuất thuốc generic ở Ấn Độ để đẩy nhanh đáp ứng nhu cầu của các nước thu nhập thấp và trung bình.

Molnupiravir có thay thế nhu cầu vắc xin?

Không. Vắc xin vẫn là lá chắn hiệu quả nhất chống lại COVID-19. Nhưng do ca nhiễm luôn xuất hiện kể cả khi tỉ lệ tiêm ngừa đã cao, các liệu pháp kháng virus sẽ đóng vai trò quan trọng giảm thiểu bệnh nặng, nhất là ở người lớn tuổi và có hệ miễn dịch yếu.

HỎI - ĐÁP về dịch COVID-19: Trẻ em có bị triệu chứng 'COVID kéo dài'?

TTO - Bộ Y tế Israel cho biết các bệnh nhân COVID-19 vẫn tiếp tục chịu đựng những triệu chứng trong 6 tháng kể từ khi hết bệnh, hay còn gọi là "COVID kéo dài" (Long COVID), với tỉ lệ khoảng 30% ở người lớn nhưng chỉ khoảng 4,6% ở trẻ em.