Theo thông báo mới nhất, trên cơ sở thực tiễn và qua tham mưu của Phòng Văn hóa, Thông tin, thành phố Hội An thống nhất cho chủ các nhà cổ được đón khách vào trải nghiệm với một trong các điều kiện là phải đạt "Gia đình văn hóa" liên tiếp 3 năm trở lên.

Trải nghiệm ở phố cổ Hội An không phải loại hình lưu trú

Ông Nguyễn Văn Sơn, chủ tịch UBND thành phố Hội An, nhận định đang có thực tế là nhà cổ mất dần các chức năng. 

Từ chỗ dùng để sinh hoạt, thờ phụng và có cư dân sinh sống hiện diện hằng ngày, thì tới nay đa phần nhà cổ chỉ còn chức năng kinh doanh.

Nhà cửa ít dần sự chăm sóc, việc thờ phụng, chăm chút ngôi nhà nhạt nhòa. Hội An cũng từng thực hiện rất nhiều chính sách để bà con ở lại thường xuyên.

Từ thực tế này, Hội An có đề án mở ra sản phẩm du lịch mới theo hướng trải nghiệm. Người dân được khuyến khích ở lại trong chính ngôi nhà mình. Không gian nhà cổ sẽ được sắp đặt phù hợp để mời khách vào ăn ở.

Khách sẽ cùng chủ nhà sinh hoạt thường ngày, tham gia các hoạt động như cư dân phố cổ.

Đây mới chỉ là đề án, nhưng khi đưa ra tham khảo ý kiến bà con phố cổ, người dân đều cho rằng cần khu biệt rõ hơn để sàng lọc các gia đình đủ tiêu chuẩn. Chỉ có người dân bản địa, cư trú ít nhất 3 đời liên tiếp, có sinh hoạt hằng ngày trong khu phố cổ mới được tham gia đón khách.

"Từ trước tới nay Hội An chưa cho phép tổ chức lưu trú trong phố cổ. Có nhiều căn cứ để thực hiện chủ trương này, nhưng điều quan trọng nhất là chính bà con đề nghị đặt ra những tiêu chuẩn cụ thể hơn để mỗi gia đình đón khách vào lưu trú phải là một địa điểm trải nghiệm chất lượng.

Tất nhiên quá trình làm sẽ có những cân nhắc, nhưng việc dân đồng thuận là yếu tố rất quan trọng" - ông Sơn chia sẻ.

Hội An là di sản đặc biệt nên sự đồng thuận của cộng đồng là rất quan trọng

Nói thêm về điều kiện đạt gia đình văn hóa liên tiếp từ 3 năm trở lên, chủ tịch thành phố Hội An cho rằng đây là điều kiện cần, chứ không phải là duy nhất. 

Trưa 16-9, gặp một số hộ dân sinh sống trong nhà cổ Hội An, các hộ này cũng bày tỏ sự tán đồng với cách làm của chính quyền. Bà N.T.H.T. - người dân trên đường Trần Phú - nói rằng nếu không ràng buộc kỹ sẽ có tình trạng biến nhà cổ thành nơi kinh doanh lưu trú.

Lúc đó phố cổ vốn đã chật chội lại càng ngột ngạt hơn. Ngôi nhà vốn không có người ở sẽ biến thành nơi kinh doanh lưu trú.

"Đây là sản phẩm du lịch mới hướng đến nhiều mục tiêu: Trải nghiệm khám phá văn hóa, ăn ở, sinh hoạt cùng người dân phố cổ. Qua đó tạo thêm nguồn thu cho người dân phố cổ; nhất là những hộ ở trong hẻm, kiệt; tạo sản phẩm mới để thu hút du khách đến Hội An, góp phần giữ hồn phố...

Hội An không coi đây là dịch vụ lưu trú đơn thuần theo Luật Du lịch. Vì là sản phẩm du lịch theo đề án của thành phố, nên những người tham gia tự nguyện thực hiện và đáp ứng các tiêu chí thỏa thuận để đạt mục tiêu đặt ra" - ông Nguyễn Văn Sơn giải thích thêm.

Luật sư Lê Cao, giám đốc Công ty Luật hợp danh FDVN, cũng cho rằng Hội An là di sản đặc biệt, là di sản văn hóa thuộc mạng lưới UNESCO. Mọi quyết định đưa ra phải cẩn trọng, dựa trên nhiều quy định pháp luật.

Loại hình lưu trú ngoài tuân thủ theo các luật hiện hành thì còn bị ràng buộc theo các quy định khác.

"Trong điều kiện của Hội An thì chính quyền cần cân nhắc, tham khảo nhiều quy định hiện hành. Việc đưa ra điều kiện 'gia đình văn hóa từ 3 năm liên tiếp trở lên' mới được đón khách trải nghiệm nếu thấy cần thiết thì phải xin ý kiến kỹ hơn để đảm bảo pháp lý" - ông Cao lưu ý.

Hội An quy định: Gia đình văn hóa mới được làm lưu trú đón khách trong phố cổ

Sau khi cho thí điểm lưu trú trong phố cổ, chính quyền Hội An đã điều chỉnh thu hẹp lại đối tượng. Từ nay chỉ những hộ có giấy công nhận gia đình văn hóa tiêu biểu cấp xã, phường trở lên hoặc 3 năm liên tiếp đạt gia đình văn hóa mới được đón khách.