Xu thế hiện nay trên thế giới là người mua chỉ cần xem hàng, đặt mua và trả tiền trên mạng, người bán sẽ tạo hóa đơn điện tử gửi về email người mua - Ảnh: T.T.D.

Các chuyên gia cho rằng với việc phát triển thương mại điện tử như hiện nay, hóa đơn điện tử cũng đem lại những lợi ích nhất định cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, việc sử dụng hóa đơn điện tử chỉ nên làm từng bước và song song với các hình thức hóa đơn khác.

* Ông Lê Khánh Lâm (phó tổng giám đốc Công ty kiểm toán DTL):

Làm từng bước

Hiện Bộ Tài chính cho sử dụng hóa đơn dưới nhiều hình thức, chẳng hạn cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ thì mua hóa đơn lẻ của cơ quan thuế, doanh nghiệp (DN) đặt in hoặc tự in tùy điều kiện. Theo tôi, việc áp dụng hóa đơn điện tử chỉ nên làm từng bước, trước tiên là các DN đã tự in hóa đơn và hóa đơn điện tử sẽ tồn tại song song với các hình thức hóa đơn khác

. Còn về kiểm soát vấn đề gian lận hóa đơn, theo tôi, không phải qua hình thức hóa đơn điện tử là có thể hạn chế được ngay. Vì dù hóa đơn theo hình thức nào cũng có rủi ro và cần có sự giám sát từ nhiều phía, nhất là khi hệ thống nào cũng được vận hành bởi con người và có thể bị can thiệp vào. Do vậy cần có nhiều hình thức hỗ trợ để kiểm soát.

Còn về xu thế thế giới, hiện nay mua hàng online qua các trang web như amazon, lazada hoặc web của các trung tâm điện máy rất phổ biến. Người mua không cần đến tận nơi hoặc đến tận nơi chỉ để ngắm, về nhà mới quyết định và khi đó họ chỉ cần lên web đặt mua.

Sau khi thanh toán bằng thẻ tín dụng, bên bán có thể khởi tạo ngay hóa đơn điện tử gửi về email người mua. Người mua cũng không cần phải đến tận nơi cung cấp các thông tin rồi lấy hóa đơn. Do vậy, hình thức hóa đơn điện tử sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng và theo xu thế thế giới.

* Giám đốc một công ty tư vấn thuế:

Nội dung hóa đơn cần đơn giản

Hiện nay chính sách sử dụng hóa đơn điện tử không thể khuyến khích ngay cho mọi đối tượng nhỏ lẻ mà chỉ nên cho những đối tượng đã được tự in hóa đơn. Mặt khác, phải đảm bảo rằng mọi giao dịch sau khi hoàn thành phải đảm bảo hóa đơn điện tử được khởi tạo trên hệ thống và bên bán hàng không thể xóa hoặc điều chỉnh nếu không được phê duyệt.

Ngoài việc áp dụng hóa đơn điện tử cũng nên đơn giản các chỉ tiêu. Ở nước ngoài, những tờ biên nhận nhỏ nhỏ cũng được xem là hóa đơn, tờ giấy in từ máy tính tiền ra nếu thỏa mãn các yêu cầu cũng được xem là hóa đơn.

Nhiều nước có quy định những giao dịch dưới một mức tiền nào đó chỉ cần thông tin người bán, trên mức quy định phải có thêm thông tin của người mua nhưng không cần rườm rà quá, chỉ cần mã số thuế, số tiền trước thuế, thuế... các bên chịu trách nhiệm như vậy phục vụ được cho mục đích tính thuế rồi.

Trong khi đó ở VN, hiện nay quy định hóa đơn phải tối thiểu ba liên, màu sắc cho từng liên... Khi áp dụng hóa đơn điện tử chỉ nên còn một liên, chỉ tiêu cũng đơn giản hơn, không quá nhiều chi tiết như hiện nay để thuận tiện cho cả bên bán lẫn bên mua.

* Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh:

Phải hài hòa lợi ích các bên

Hóa đơn có nhiều tác dụng chứ không hẳn chỉ liên quan đến vấn đề thuế. Về mặt nguyên tắc, tất cả giao dịch có mua bán phát sinh đều phải có hóa đơn để chứng thực cho việc đã mua đã bán và việc sử dụng vào việc gì còn tùy đối tượng. Chẳng hạn, người tiêu dùng sử dụng hóa đơn để khiếu nại trong những trường hợp cần thiết như mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng, thanh toán nhầm... Còn đối với DN, hóa đơn là để quản lý việc mua bán.

Như vậy hóa đơn với người bán và người mua có vai trò khác nhau. Với ngành thuế hóa đơn lại có vai trò khác. Theo tôi, sử dụng hóa đơn điện tử hay hóa đơn giấy tùy theo mức độ phát triển của công nghệ thông tin cũng như khả năng của từng DN. Nhưng quan trọng là nên đưa hóa đơn về đúng vai trò của nó.

Nếu đặt vấn đề chỉ vì mỗi ngành thuế để kiểm soát thuế thì không phù hợp và sẽ không có biện pháp nào khuyến khích người tiêu dùng đòi hóa đơn. Ngược lại khi quyền lợi gắn với hóa đơn, chẳng cần biện pháp gì tự động sẽ đòi hóa đơn, nhất là khi thanh toán điện tử thì càng cần có hóa đơn để kiểm soát.