Các nghị sĩ Mỹ cùng ra tuyên bố ủng hộ động thái của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump khi làm rõ rằng các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông là phi pháp - Ảnh chụp màn hình

Rạng sáng 14-7 (giờ Việt Nam), trang web của Bộ Ngoại giao Mỹ đã đăng một tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, theo đó chính thức bác bỏ gần hết yêu sách vô lý của Trung Quốc ở Biển Đông. Ngay sau đó, hàng loạt nghị sĩ Mỹ đến từ cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ đã lên tiếng hưởng ứng động thái này.

Thượng nghị sĩ Jim Risch (chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ), thượng nghị sĩ Bob Menendez, hạ nghị si Eliot Engel, hạ nghị sĩ Michael McCaul cùng nhau ra một tuyên bố nêu rõ: "Các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông là phi pháp".

"Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ quyết định của chính quyền để làm rõ lập trường của Mỹ rằng các yêu sách lãnh thổ và hàng hải của Trung Quốc ở Biển Đông là phi pháp. Trung Quốc đã không tuân thủ phán quyết bắt buộc về mặt pháp lý vào năm 2016 của Tòa trọng tài (được thành lập theo phụ lục VII của Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển 1982 - UNCLOS 1982) và cũng không có sự chứng minh pháp lý nào đáng tin cho các yêu sách của họ" - các nghị sĩ nêu trong tuyên bố đăng trên trang web của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ.

Trong khi đó, trên mạng xã hội Twitter, hạ nghị sĩ (tức dân biểu) Ted Yoho, chủ tịch Tiểu ban châu Á - Thái Bình Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện Mỹ viết: "Động thái này (của Bộ Ngoại giao Mỹ) lẽ ra nên được thực hiện từ lâu".

Ông nói rằng Trung Quốc đã xâm phạm chủ quyền của các nước láng giềng "một cách liên tục và trơ trẽn", xây dựng các đảo nhân tạo và triển khai thiết bị quân sự bất hợp pháp trong nhiều năm qua. Hạ nghị sĩ Ted Yoho còn kêu gọi các nước thành viên ASEAN cùng lên tiếng mạnh mẽ trước việc Trung Quốc xâm phạm lãnh hải.

Thượng nghị sĩ Jim Inhofe viết trên Twitter: "Các yêu sách của Cộng hòa nhân dân Trung Hoa ở Biển Đông là phi pháp, nói đơn giản như vậy thôi!" - Ảnh chụp màn hình

Còn thượng nghị sĩ Jim Inhofe, chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ viết trên Twitter: "Các yêu sách của Cộng hòa nhân dân Trung Hoa ở Biển Đông là phi pháp, nói đơn giản như vậy thôi. Mỹ sẽ cùng các đồng minh và đối tác ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương chống lại sự bắt nạt của Bắc Kinh".

Hay thượng nghị sĩ bang Arkansas của Mỹ, ông Tom Cotton, khẳng định: "Mỹ sát cánh cùng các đồng minh và đối tác Đông Nam Á của chúng tôi. Chúng tôi bác bỏ chủ nghĩa bành trướng và sự gây hấn của Cộng hòa nhân dân Trung Hoa ở Biển Đông".

Trước đó, trong tuyên bố đăng trên trang web của Bộ Ngoại giao Mỹ, Ngoại trưởng Pompeo cũng nói rằng Mỹ sát cánh cùng các đồng minh và đối tác Đông Nam Á trong việc bảo vệ quyền chủ quyền đối với các nguồn tài nguyên ngoài khơi, phù hợp với các quyền và nghĩa vụ theo luật quốc tế.

Ông Gregory B. Poling, giám đốc Sáng kiến Minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở Mỹ, bình luận tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ là quan trọng, nhưng cần có hành động thêm nữa để ngăn chặn các kế hoạch bành trướng của Trung Quốc.

Trung Quốc phản ứng mạnh sau khi bị Mỹ bác gần hết yêu sách ở Biển Đông

TTO - Sáng 14-7, sau khi bị Mỹ chính thức bác bỏ gần hết yêu sách ở Biển Đông, ngay lập tức, Trung Quốc phản ứng mạnh: "Mỹ không phải là quốc gia có liên quan trực tiếp tới các tranh chấp. Tuy nhiên, họ liên tục can thiệp vào vấn đề này".