Việc giá nhà tăng liên tục xuất phát từ nhiều lý do, nhưng gần đây là do bảng giá đất tăng cao và vật liệu giá đầu vào khan hiếm làm tăng giá vốn trong khi Nhà nước không có công cụ điều tiết và kiểm soát giá, đặc biệt khi áp dụng bảng giá đất mới quá cao.

Trong bối cảnh đó doanh nghiệp bất động sản đều đặt mục tiêu có lợi nhuận cao. Rồi thủ tục kéo dài làm chi phí đầu vào, lãi vay của dự án tăng buộc họ phải tăng giá bán.

Và một yếu tố mang tính cốt lõi đó là đại đa số người tham gia thị trường không còn coi bất động sản là để tạo ra chỗ ở cho người dân, thay vào đó mục tiêu lớn nhất là đầu tư. Ai cũng muốn mua căn hộ để đầu tư.

Từ đó tạo ra cung - cầu ảo, thị trường lệch hẳn về phân khúc cao cấp. Xây căn hộ cao cấp để chủ đầu tư và nhà đầu tư bán kiếm lời chứ không phải là căn hộ vừa túi tiền để ở.

Thậm chí ngay cả căn hộ giá rẻ, thu nhập thấp, người ta cũng xen vào đó là đầu tư kiếm lãi, lách cả luật pháp để mua đi bán lại.

Một thị trường khiếm khuyết như vậy nhưng Nhà nước lại thiếu vắng những công cụ điều tiết. Đôi khi pháp luật lại thêm dầu vào lửa, đẩy giá nhà lên cao như việc áp giá đất vừa qua.

Nếu Nhà nước muốn kiểm soát giá bán vừa với sức mua của người dân thì phải có công cụ điều tiết hai yếu tố cơ bản đó là giá đất ở trong bảng giá và giá vật tư thị trường. Đồng thời hỗ trợ xây nhà ở xã hội và nhà ở quốc gia với quy mô gia tăng nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội.

Việc không thể tham gia điều tiết giá thị trường theo nguyên tắc thị trường để lại nhiều hệ lụy. Mặc dù Luật Đất đai 2024 nói rõ là "phải theo nguyên tắc của thị trường".

Tuy nhiên trong quá trình thực hiện xây dựng bảng giá đất, cơ quan tham mưu lại đang định hướng là sát giá thị trường, bằng giá thị trường. Cụ thể bảng giá đất công bố tăng cao từ 5 - 38 lần trước khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực. Do đó giá nhà nói chung trong tương lai sẽ còn tăng.

Vì vậy việc sửa Luật Đất đai lần này cần phải hướng tới mục tiêu xem đất đai là tư liệu, công cụ sản xuất, tạo công ăn việc làm, tạo điều kiện cho người dân một cách hiệu quả chứ không để xảy ra đầu cơ tích trữ.

Từ đó Nhà nước cần kiểm soát giá đất cơ bản và sử dụng công cụ điều tiết hệ số K nhằm bảo đảm an sinh xã hội và đầu tư là rất cần thiết.

Thực tế phải đến 90% người mua bất động sản giá cao đều đã có nhà, họ chủ yếu đầu cơ, gom trữ chờ tăng giá, trong khi người chưa có nhà muốn có nhà ở xã hội để mua thì Nhà nước lại không đáp ứng được. Song song đó, thuế cũng là một công cụ để điều tiết thị trường cần phải xem xét đến.

Còn ngại áp thuế với lý do ảnh hưởng đến thị trường bất động sản thì không biết đến khi nào áp mà không gây hại cho thị trường. Suy nghĩ này chỉ làm vô hiệu hóa công cụ thuế để điều tiết thị trường bất động sản.

Muốn giảm giá nhà một cách căn cơ, Nhà nước phải có đủ và đặc biệt là sử dụng hữu hiệu các công cụ điều tiết thị trường. Người dân đang chờ xem khi nào giá nhà sẽ giảm?

Nhu cầu nhà rất lớn nhưng giá quá xa tầm với: Cần nêu rõ việc kiểm toán bất động sản

Dẫn lại việc Tổng kiểm toán Ngô Văn Tuấn cho biết tới đây sẽ kiểm toán về lĩnh vực bất động sản, bà Nguyễn Thanh Hải đề nghị nêu rõ, cụ thể hơn các nội dung kiểm toán.