Thanh khoản thị trường vắng bóng những phiên 40.000 - 50.000 tỉ đồng, VN-Index ảm đạm trong trạng thái điều chỉnh - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Sự sụt giảm này khiến giới đầu tư đặt câu hỏi: Dòng tiền đang rời sàn chứng khoán để chuyển hướng sang đâu?
Nhiều yếu tố khiến thanh khoản suy giảm
Dữ liệu tuần qua cho thấy, tổng giá trị giao dịch trên sàn HoSE giảm còn hơn 25.000 tỉ đồng mỗi phiên, tương đương mức sụt giảm gần 20% so với tuần trước. Trước đó, thanh khoản thị trường duy trì ở mức cao hơn, với giá trị giao dịch bình quân tháng 10 đạt khoảng 31.000 tỉ đồng/phiên, tháng 9 đạt 34.000 tỉ đồng/phiên và đặc biệt trong tháng 8 từng vượt 49.500 tỉ đồng/phiên.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Trần Thị Khánh Hiền - Giám đốc khối nghiên cứu Chứng khoán MB (MBS) - cho biết thanh khoản thị trường suy giảm gần đây do sự cộng hưởng của nhiều yếu tố. Trong đó có yếu tố thời vụ, vào cuối năm, doanh nghiệp, nhà đầu tư thường có nhu cầu rút tiền ra để xử lý các nhu cầu khác chứ không chỉ để đầu tư.
Ngoài ra, lãi suất huy động có xu hướng tăng lên, cũng tác động tới thanh khoản thị trường chứng khoán. Báo cáo của MBS thống kê có sáu ngân hàng điều chỉnh lãi suất huy động trong tháng 10. Trong đó, LPB là ngân hàng có lãi suất huy động 12 tháng cao nhất ở mức 6,1%/năm.
Việc mặt bằng lãi suất tiền gửi rục rịch tăng vào đầu quý 4 phản ánh nhu cầu huy động vốn gia tăng nhằm đáp ứng nhu cầu tín dụng có xu hướng tăng mạnh về cuối năm theo chu kỳ mùa vụ, theo chuyên gia MBS.
Còn theo Ngân hàng Nhà nước, tính đến ngày 30-10, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đã tăng khoảng 15% so với cuối năm 2024, và dự kiến sẽ tiếp tục tăng mạnh lên mức 19% cho đến 20% vào cuối năm nay.
Bà Hiền cho biết đến cuối tháng 10, trung bình lãi suất kỳ hạn 3 tháng của nhóm ngân hàng thương mại tư nhân ở mức 4,1%. Trung bình lãi suất kỳ hạn 12 tháng của nhóm ngân hàng thương mại tư nhân tăng ở mức 5,34%, trong khi lãi suất của nhóm các ngân hàng thương mại quốc doanh giữ ổn định ở mức 4,7%. Theo đó, trung bình lãi suất kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại tăng 15 điểm cơ bản so với đầu năm lên mức 5% vào cuối tháng 10.
Đối với nhà đầu tư cá nhân, khi lãi suất huy động tăng, họ có thể cân nhắc giữa việc đầu tư chứng khoán và gửi tiền ngân hàng. Tuy nhiên, các chuyên gia đều cho rằng ở mức độ tăng hiện tại (chỉ mới nhích lên), tác động đến nhà đầu tư cá nhân vẫn chưa nhiều.
"Về bản chất, chứng khoán được đánh giá là kênh đầu tư có rủi ro hơn lựa chọn như mua trái phiếu, tiền gửi ngân hàng. Vì vậy, doanh nghiệp thường sử dụng nguồn tiền nhàn rỗi chọn kênh chứng khoán khi mức lợi nhuận (return) đủ hấp dẫn, nhưng gần đây VN-Index điều chỉnh, nhiều cổ phiếu giảm sâu", bà Hiền nêu lý do chính.
Trong khi đó, ông Huỳnh Anh Huy - CFA, Giám đốc phân tích ngành của Chứng khoán Kafi - đề cập một lý do khác ảnh hưởng tới thanh khoản thị trường cơ sở, đó là sức hút từ các thương vụ IPO. Dù số tiền này có thể sẽ quay trở lại thị trường nhưng hiện tại, nó đang bị hút ra tạm thời.
"Các yếu tố tâm lý ngắn hạn, như áp lực tỉ giá, mặt bằng lãi suất huy động tăng, áp lực margin cùng dòng tiền trading bị rút ra để đổ vào các thương vụ IPO bom tấn mới là nguyên nhân khả dĩ tạo nên áp lực giảm trong ngắn hạn", ông Huy đánh giá.
Giao dịch tại Ngân hàng Techcombank (TP.HCM) - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Cổ phiếu có nền tảng vững sẽ trở lại đường đua
Ông Huỳnh Anh Huy cho biết nếu nói VN-Index đã về vùng hấp dẫn thì chưa thực sự đúng, nhưng giữa làn sóng điều chỉnh hiện tại vẫn tồn tại nhiều cơ hội tốt ở những doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh ổn định và định giá hợp lý.
Theo bà Nguyễn Hoài Thu - CFA, Phó tổng giám đốc VinaCapital, lợi nhuận bình quân của doanh nghiệp niêm yết năm 2025 tăng khoảng 23%, và duy trì mức tăng 16%/năm trong giai đoạn 2026 - 2027.
"Nếu loại bỏ 13 cổ phiếu đã tăng nóng, P/E dự phóng 12 tháng chỉ còn khoảng 10,5 lần, trong khi lợi nhuận doanh nghiệp vẫn tăng 16%. Nhiều cổ phiếu chưa phản ánh hết tiềm năng, đây chính là cơ hội đầu tư cho năm 2026", bà Thu nói.
Cũng theo bà Thu, khi Fed hạ lãi suất, tỉ giá ổn định và Việt Nam được nâng hạng lên nhóm thị trường mới nổi, dòng vốn ngoại sẽ quay trở lại mạnh mẽ, tạo lực đẩy đáng kể cho thị trường. Tuy nhiên, bà cũng lưu ý rủi ro lãi suất có thể tăng trở lại dưới áp lực tỉ giá, do đó nhà đầu tư dài hạn nên chọn lọc cổ phiếu có nền tảng cơ bản vững và định giá hợp lý.
Ông Trần Hiếu - Trưởng Phòng phát triển kinh doanh Công ty quản lý quỹ Mirae Asset Việt Nam - cho biết hiện định giá thị trường không ở mức quá cao. Quỹ vẫn đang nắm giữ trên 90% danh mục là cổ phiếu, thể hiện niềm tin và kỳ vọng lạc quan với thị trường chứng khoán Việt Nam.
Ông Hiếu dự báo lợi nhuận doanh nghiệp niêm yết tăng 15 - 20% trong năm 2026, giúp định giá thị trường trở nên hấp dẫn hơn.
"Thêm vào đó, khi các cổ phiếu Việt Nam được chính thức vào rổ FTSE Russell Emerging, sẽ có khoảng 1 tỉ USD dòng vốn thụ động từ các quỹ ETF theo dõi chỉ số đổ vào. Ngoài ra, lượng vốn từ các quỹ chủ động được kỳ vọng sẽ vào sớm hơn và có quy mô lớn hơn", ông Hiếu nói.
Sau giai đoạn tăng nóng, cơ hội trở lại với những "cổ phiếu còn lại"
Theo dữ liệu từ Fiintrade, định giá P/E của thị trường chứng khoán Việt Nam hiện quanh mức 14,9x, tăng hơn 11% trong 6 tháng. Tuy nhiên, ở khối ngân hàng - nhóm chiếm gần 40% lợi nhuận toàn thị trường - chỉ quanh 10,4x, tăng nhẹ 6%.
Còn nhóm phi tài chính hiện có hệ số P/E trung bình đạt 19,9 lần, thoạt nghe tưởng là "nóng" khi chỉ số này tăng 13,5% trong thời gian gần đây.
Tuy nhiên, nếu loại trừ hai nhóm cổ phiếu tăng mạnh là Vingroup và Gelex - những cái tên có mức tăng giá vượt trội trong giai đoạn vừa qua - thì P/E thực tế của nhóm phi tài chính chỉ còn khoảng 14,3 lần, giảm 4,1% trong 6 tháng qua, dù lợi nhuận toàn nhóm vẫn duy trì tăng trưởng.
Do đó, chuyên gia Fiingroup cho rằng năm 2026 có thể sẽ là năm của "phần còn lại" của thị trường, những doanh nghiệp đang âm thầm tích lũy, sở hữu nền tảng lợi nhuận bền vững nhưng chưa được dòng tiền chú ý.
Năm 2026 làm gì khi dòng tiền rẻ không còn?
Cần làm gì nếu lợi thế dòng tiền rẻ năm sau không còn nữa? Các chuyên gia cho rằng với nhà đầu tư cá nhân, nếu không đủ thời gian để tự phân tích và quản trị rủi ro danh mục, thì không nên mạo hiểm tự đầu tư cổ phiếu.
Thay vào đó, mọi người nên đầu tư gián tiếp thông qua các quỹ mở, vừa an nhàn và hiệu quả về mặt trung và dài hạn.
Trong khi đó, đại diện Fiingroup - công ty chuyên dữ liệu tài chính - cho biết tháng 9-2025 ghi nhận 20/36 quỹ mở cổ phiếu tăng giải ngân, đánh dấu tháng thứ hai liên tiếp xu hướng này được duy trì (so với 21/34 quỹ trong tháng 8).
Diễn biến này cho thấy niềm tin của các nhà quản lý quỹ vào triển vọng trung hạn của thị trường vẫn được duy trì, bất chấp nhịp điều chỉnh ngắn hạn của VN-Index.
Đại diện VinaCapital cho rằng dù thị trường ngắn hạn giảm điểm, nhưng nền tảng kinh tế Việt Nam đang cải thiện rõ rệt, tạo nền cho một giai đoạn phục hồi và tăng trưởng bền vững.
Trong 12 tháng tới, chính sách điều hành được kỳ vọng tiếp tục đóng vai trò hỗ trợ của việc Fed bước vào chu kỳ cắt giảm lãi suất, giúp giảm áp lực lãi suất trong nước và mở rộng dư địa nới lỏng tiền tệ.
Song song, đầu tư công nhiều khả năng được đẩy mạnh, trở thành động lực then chốt thúc đẩy tăng trưởng, đặc biệt ở các nhóm ngành vật liệu xây dựng, hạ tầng và ngân hàng.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận