Hệ thống pháp y Ukraine được mở rộng tối đa, song tình trạng quá tải vẫn chưa có dấu hiệu giảm.

Phòng thí nghiệm DNA quá tải

Hãng tin Reuters dẫn lời ông Ruslan Abbasov, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu pháp y của Bộ Nội vụ Ukraine, cho biết kể từ năm 2022, Kiev đã tăng số phòng thí nghiệm ADN từ 9 lên 20 và tăng hơn gấp đôi số nhà khoa học di truyền pháp y lên 450 người.

Các phòng thí nghiệm này đang giữ vai trò chìa khóa để nhận dạng các thi thể binh sĩ tử trận, trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.

“Trước đây chúng tôi chỉ tiếp nhận một vài thi thể mỗi lần - một, hai, ba, rồi mười. Nhưng sau đó con số nhanh chóng tăng lên 100, rồi 500. Chúng tôi nghĩ thế là đã nhiều, nhưng rồi lại là 900, 909... và tiếp tục tăng”, ông Abbasov chia sẻ.

Từ tháng 6-2022, Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC) phối hợp với Ukraine trong hơn 50 đợt hồi hương thi thể, đồng thời hỗ trợ phương tiện bảo quản như xe đông lạnh, túi đựng thi thể và đồ bảo hộ.

Dù vậy, việc thiết lập và đối chiếu hồ sơ ADN mất rất nhiều thời gian, thậm chí có thể kéo dài hàng tháng. Theo Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Ihor Klymenko, với số lượng thi thể đang lưu giữ tại các nhà xác, quá trình nhận dạng có thể mất đến 14 tháng. 

Trước đây, quá trình xác định danh tính của binh sĩ Ukraine tử trận chủ yếu dựa vào mẫu từ người thân - vốn là phương pháp phức tạp và mất nhiều thời gian.

Đặc biệt, những trường hợp tử trận bị cháy hoặc thi thể bị phân mảnh có thể phải làm tới 30 lần xét nghiệm, đối chiếu hàng trăm mẫu ADN mới xác minh được danh tính.

Tuy nhiên gần đây Ukraine đã bắt đầu chủ động thu thập mẫu ADN của các binh sĩ còn sống, để đề phòng tình huống thương vong hoặc mất tích. 

Theo Reuters, các nhóm pháp y tại Ukraine hiện làm việc gần như không ngơi nghỉ. Hệ thống phòng thí nghiệm được tăng cường thiết bị hiện đại và pin dự phòng để đảm bảo hoạt động cả trong điều kiện mất điện.

Nỗi đau gia đình chờ tin

Đã hơn một năm trôi qua kể từ ngày cô Anastasiia Tsvietkova nhận được tin chồng mất tích trong một trận giao tranh gần thành phố Pokrovsk. Từ đó đến nay không có bất kỳ dấu hiệu nào cho biết liệu anh còn sống, hay đã hy sinh.

Cô Tsvietkova đã nộp mẫu ADN của chồng cho cơ quan chức năng, điền hàng chục biểu mẫu, viết thư khắp nơi và tham gia nhiều nhóm trên mạng xã hội để tìm kiếm manh mối - nhưng nhận lại chỉ là im lặng.

Dù đã làm mọi thủ tục để hỗ trợ việc nhận dạng, cô Tsvietkova vẫn chưa sẵn sàng đối mặt với khả năng chồng mình có thể đã chết. Trong thâm tâm, cô vẫn tin rằng anh còn sống - đâu đó ngoài kia.

"Tôi vẫn nạp tiền vào tài khoản điện thoại của anh ấy mỗi tháng để anh giữ được số. Tôi viết cho anh mỗi ngày, kể về những điều diễn ra trong ngày. Bởi khi anh trở về, sẽ có cả một dòng ký ức chờ anh - về mọi thứ đã xảy ra trong quãng thời gian anh vắng mặt" - cô Tsvietkova nghẹn ngào.

Không chỉ gia đình cô Tsvietkova, trong 4 tháng gần đây hơn 7.000 thi thể - phần lớn chưa rõ danh tính - đã được đưa về Ukraine bằng tàu hỏa và xe tải đông lạnh. Những chiếc túi nhựa trắng xếp hàng dài là hình ảnh ám ảnh về cái giá khốc liệt mà Ukraine đang phải gánh chịu.

Hiện cả Kiev lẫn Matxcơva đều giữ kín con số thương vong chính thức. Tuy nhiên theo báo cáo từ Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS), tính đến tháng 6 có hơn 950.000 binh sĩ Nga và khoảng 400.000 binh sĩ Ukraine đã chết hoặc bị thương trong các trận chiến.

Thi thể binh sĩ Ukraine xếp lớp trong xe thùng đông lạnh chờ trao trả ở biên giới

Trưa 8-6 (giờ địa phương), Nga bắt đầu chuyển thi thể những binh sĩ Ukraine thiệt mạng ra khu vực biên giới, chuẩn bị bàn giao cho Kiev.