Quân nhân Ukraine di chuyển gần một ngôi trường bị pháo kích ở thành phố Zhytomyr, Ukraine ngày 4-3 - Ảnh: REUTERS

* Theo hãng tin TASS của Nga, ngày  5-3, Tổng thống Nga Vladimir Putin, phát biểu trong cuộc gặp gỡ các nữ nhân viên của các hãng hàng không, đã giải thích mục tiêu của hoạt động của Nga ở Ukraine là phi quân sự hóa và nước này có một địa vị trung lập, ngăn Kiev gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Ông bày tỏ hy vọng sau hai vòng đàm phán tại Belarus, giới chức Ukraine sẽ phản hồi tích cực với các đề xuất của Nga.

Tổng thống Putin cũng nêu rõ: "Chúng tôi sẽ coi mọi chuyển động theo hướng này là tham gia cuộc xung đột vũ trang (ở Ukraine)". Ông nhấn mạnh việc áp đặt vùng cấm bay sẽ gây ra "hậu quả to lớn và thảm khốc không chỉ cho châu Âu mà còn cho toàn thế giới".

* Theo hãng tin Reuters của Anh, ngày 5-3, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba đã bày tỏ thất vọng trước quyết định của các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) không thiết lập vùng cấm bay trên lãnh thổ Ukraine.

Phía NATO trả lời rằng tổ chức này "không phải là một phần của cuộc xung đột", rằng NATO là một liên minh phòng thủ, "không tìm kiếm chiến tranh hoặc xung đột với Nga”. Quan chức NATO nói thêm rằng liên minh dự định giữ các kênh liên lạc cởi mở với Nga để ngăn chặn các sự cố nguy hiểm.

* Ngày 5-3, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã đến Ba Lan để hội đàm với các quan chức sở tại trong bối cảnh hàng trăm nghìn người tị nạn Ukraine đổ về quốc gia Đông Âu này.

* Theo Hãng tin Reuters, Nga tuyên bố các lực lượng của họ đã ngừng bắn ở gần hai thành phố của Ukraine để cho phép dân thường di tản khỏi vùng chiến sự một cách an toàn, nhưng Bộ Quốc phòng vẫn đang tiếp tục cuộc tấn công trên diện rộng ở Ukraine. Thủ đô Kiev đang bị các đợt tấn công mới.

* Bộ Quốc phòng Nga cho biết họ tạm ngừng bắn gần 2 thành phố của Ukraine từ 14h ngày 5-3 (giờ Việt Nam) để cho phép triển khai hành lang nhân đạo đã thống nhất trước đó với Ukraine. Theo Hãng thông tấn RIA của Nga, hành lang nhân đạo sẽ được mở cho thường dân Ukraine ở các thành phố Mariupol, Volnovakha trong chiều 5-3 giờ Việt Nam.

Về phía Ukraine, thị trưởng thành phố Mariupol, ông Vadym Boychenko, xác nhận chính quyền thành phố này đã được thông báo về thỏa thuận ngừng bắn của Nga. Giới chức đang lên kế hoạch vận chuyển thuốc men và các vật dụng thiết yếu khác.

Chính quyền Ukraine nói họ dự định sẽ sơ tán khoảng 200.000 người dân ở Mariupol và 15.000 người ở Volnovakha. Tổ chức Chữ thập đỏ là bên bảo đảm lệnh ngừng bắn được thực thi nghiêm túc.

* Theo Hãng tin Reuters, ngày 5-3, Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov của Ukraine thông tin đã có 66.224 người Ukraine từ nước ngoài trở về nước để tham gia chiến đấu.

* Nhà Trắng ngày 5-3 (giờ Việt Nam) cho biết phó tổng thống Mỹ Kamala Harris sẽ đến Ba Lan và Romania trong tuần tới. Bà sẽ gặp các lãnh đạo Ba Lan và Romania để phối hợp phản ứng với Nga và thảo luận cách Mỹ có thể hỗ trợ các nước giáp biên với Ukraine trước làn sóng người dân đi tị nạn chiến tranh.

* Singapore ngày 5-3 công bố danh sách các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga, bao gồm 4 ngân hàng, và cấm xuất khẩu các thiết bị điện tử, máy tính và các thiết bị quân sự, theo Hãng tin Reuters. Singapore cho biết nước này sẽ không cho phép xuất khẩu các mặt hàng có thể "gây tổn hại tới người Ukraine" hoặc "giúp Nga tiến hành các cuộc tấn công mạng".

* Ngày 5-3, thị trưởng thành phố cảng Mariupol, ông Vadym Boychenko, cho biết thành phố này đã bị các lực lượng Nga "phong tỏa", theo Hãng tin AFP. Trước đó, ông Boychenko đã cảnh báo thành phố đang cạn dần thực phẩm, nước, nhiệt và điện, đồng thời kêu gọi hỗ trợ quân sự và mở hành lang nhân đạo để sơ tán khoảng 400.000 cư dân của thành phố.

* Ngày 5-3, Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn (UNHCR) thông tin tính đến ngày 3-3 đã có hơn 1,2 triệu người tị nạn rời khỏi Ukraine kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt ở nước này. Trong số này có hơn một nửa đã đến Ba Lan, số còn lại đến các nước láng giềng khác như Hungary, Slovakia, Moldova và Romania.

* Theo Hãng tin AP, các lực lượng Nga đang tiếp tục bắn tên lửa và đạn pháo vào nhiều thành phố và địa điểm trên khắp Ukraine trong sáng 5-3 giờ địa phương. Trong khi đó, đoàn xe quân sự dài hàng chục km của Nga vẫn không thể tiến gần Kiev hơn.

* Ngày 5-3, trong video đăng trên Instagram, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố ông vẫn tiếp tục làm việc tại văn phòng tổng thống ở thủ đô Kiev, theo Hãng thông tấn TASS.

"Tin tức hàng ngày đều nói rằng tôi đã rời khỏi Ukraine, rời khỏi Kiev, rời khỏi văn phòng của tôi. Tôi đang ở đây, và (người đứng đầu văn phòng tổng thống) Andrey Borisovich (Yermak) cũng đang ở đây. Không ai chạy trốn cả", ông Zelenskiy nói trong video.

Trước đó, chủ tịch Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga nói ông Zelensky đã chạy lánh nạn sang Ba Lan.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu trong video đăng ngày 5-3 trên Telegram - Ảnh: TELEGRAM

* Sáng 5-3 (giờ Việt Nam), nhiều hãng truyền thông lớn như Đài CNN, BBC, CBC, hãng tin Bloomberg đã ngừng đưa tin ở Nga sau khi nước này thông qua luật cho phép bỏ tù đến 15 năm đối với bất cứ ai bị phát hiện tung tin "giả" về chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine.

Theo Hãng tin Reuters, Nga cũng sẽ phạt người kêu gọi trừng phạt nước này liên quan đến vấn đề nói trên. Điện Kremlin vẫn chưa bình luận về động thái của các hãng truyền thông.

Một ngôi nhà bốc cháy vì bị pháo kích tại thị trấn Irpin, phía tây thủ đô Kiev, Ukraine ngày 4-3 - Ảnh: AP

Người dân, hầu hết là phụ nữ và trẻ em, lên tàu rời thủ đô Kiev đến thành phố Lviv, Ukraine ngày 4-3 - Ảnh: AP

* Ngày 4-3 (giờ địa phương), Mỹ điều các máy bay ném bom B-52 Stratofortress tham gia tập trận chung với quân đội Đức và Romania nhằm thể hiện sự đoàn kết trước chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine. Các máy bay B-52 đã vào rìa của các nước thành viên NATO, tiếp giáp không phận Ukraine.

* Đài CNN dẫn lời một quan chức tình báo cấp cao của phương Tây cho biết giới chức Mỹ và NATO đang theo dõi tình hình tại Ukraine nhận định Nga hiện đã thay đổi chiến lược so với đầu tuần. Họ cho rằng Nga đang "bắn phá các thành phố" để kiểm soát chúng, và điều này có thể gây thương vong nghiêm trọng cho người dân Ukraine.

* Ngày 4-3 (giờ Mỹ), Bộ Thương mại Mỹ thông báo sẽ áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với lĩnh vực lọc dầu của Nga và trừng phạt 91 thực thể tại 10 quốc gia hỗ trợ cho quân đội Nga, theo phóng viên TTXVN tại Washington.

Thông cáo của Bộ Thương mại Mỹ có đoạn: "Những thực thể bị trừng phạt nằm ở Nga, Vương Quốc Anh, Estonia, Tây Ban Nha, Malta, Kazakhstan, Latvia, Belize, Singapore, và Slovakia", và nhấn mạnh rằng những thực thể này đã hỗ trợ cho các cơ quan an ninh, lĩnh vực quân sự của Nga.

Cùng ngày, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Joe Biden đang xem xét các bước để giảm nhập khẩu dầu của Mỹ từ Nga.

* Phát biểu tại cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc rạng sáng 5-3 (giờ Việt Nam), Đại sứ Nga Vasily Nebenzya phủ nhận Nga cố tình nhắm mục tiêu vào nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.

Ông Nebenzya khẳng định các lực lượng tuần tra Nga đã bị tấn công trước bởi một nhóm phá hoại người Ukraine và buộc phải đáp trả. Nhóm người này sau đó đã rút lui nhưng phóng hỏa một tòa nhà hành chính trong khu vực nhà máy.

Đại diện Anh (trái) và Mỹ trong cuộc họp khẩn của Hội đồng Bảo an diễn ra cuối ngày 4-3, rạng sáng 5-3 theo giờ Việt Nam - Ảnh: REUTERS

Ở chiều ngược lại, Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Linda Thomas-Greenfield chỉ trích Nga tấn công vào Zaporizhzhia và gọi đây là "sự leo thang nguy hiểm".

Bà cảnh báo trong khi nhân loại đã thoát được một thảm họa hạt nhân ở Zaporizhzhia, nguy cơ vẫn còn khi quân đội Nga đang áp sát nhà máy điện hạt nhân lớn thứ hai của Ukraine và chỉ còn cách nơi đây hơn 30km.

Sơ đồ nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia trong đồ họa của New York Times ngày 5-3. Khu vực được đánh dấu bằng hình chữ nhật màu đỏ là nơi xảy ra đám cháy rạng sáng 4-3. Các lò phản ứng nằm ở phía trên cùng của ảnh

* Giao tranh tại khu vực phía bắc thủ đô Kiev tiếp diễn trong ngày 4-3, tập trung ở nhóm dẫn đầu đoàn xe quân sự dài hàng chục kilômet của Nga, theo tình báo Vương quốc Anh.

* Trong cuộc họp báo ngày 5-3 (giờ Việt Nam), người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby cho biết sự phản kháng của người Ukraine đã làm chậm bước tiến của đoàn xe quân sự Nga ở phía bắc Kiev.

"Chúng tôi có thông tin một cây cầu nằm trên đường chính đã bị cho nổ tung. Cũng có một số dấu hiệu cho thấy người Ukraine đang tấn công đoàn xe Nga ở một số địa điểm", ông Kirby thông tin thêm.

* Phần lớn các máy bay chiến đấu và hệ thống phòng không của Ukraine vẫn đang hoạt động sau giai đoạn bị Nga tấn công phủ đầu, theo một quan chức Mỹ ngày 4-3.

"Ukraine vẫn duy trì được sức mạnh chiến đấu trên không, cả máy bay cánh cố định lẫn trực thăng, máy bay không người lái và tên lửa đất đối không", Hãng tin Reuters trích lời vị này tiết lộ.

* Tại thành phố Mariupol ở phía nam Ukraine, tình hình cũng đang hết sức nguy cấp khi nơi đây đã bị quân Nga bao vây nhiều ngày qua, theo báo New York Times ngày 5-3.

Người phát ngôn Điện Kremlin khẳng định Nga không tìm cách chia Ukraine thành nhiều phần. Trong cuộc phỏng vấn với truyền thông Saudi Arabia công bố ngày 4-3, ông Dmitry Peskov khẳng định mục tiêu của Nga là xóa sạch tư tưởng phát xít khỏi Ukraine và mối đe dọa từ phương Tây.

Binh sĩ Ukraine tránh một trận không kích của Nga ở TP Boutcha phía tây Kiev ngày 4-3 - Ảnh: AFP

Đoàn xe quân sự Nga nối đuôi nhau ở phía bắc Kiev trong ảnh vệ tinh chụp ngày 28-2 - Ảnh: MAXAR

* Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cùng ngày 4-3 đã nói rõ quan điểm của chính quyền Joe Biden về hai vấn đề can thiệp sâu và năng lượng.

Thứ nhất, việc NATO thiết lập "vùng cấm bay" ở Ukraine có thể dẫn tới "một cuộc chiến toàn diện ở châu Âu". Ông Blinken giải thích nếu đảm bảo không phận Ukraine là khu vực cấm, NATO sẽ phải triển khai máy bay và sẵn sàng bắn hạ máy bay Nga.

Thứ hai, Mỹ chưa vội trừng phạt trực tiếp ngành năng lượng Nga. Trừng phạt vào lúc này sẽ gây ra thiếu nguồn cung, đẩy giá dầu lên cao. Hệ quả là tiền sẽ rời túi người Mỹ nhiều hơn và Nga sẽ thu lợi lớn hơn.

Các nhà lãnh đạo châu Âu đã cảnh báo nguy cơ xung đột lan rộng, thậm chí là "Thế chiến thứ III" như lời của Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel hôm 3-3 nếu NATO thực thi vùng cấm bay.

* Trong cuộc họp báo tại trụ sở NATO ở Bỉ ngày 4-3, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg thông báo các nước NATO đã nhất trí sẽ không đưa máy bay hoặc binh sĩ đến Ukraine. Việc thiết lập vùng cấm bay ở Ukraine không phải là một lựa chọn đang được xem xét.

Ngoại trưởng Mỹ Blinken (phải) trong cuộc họp các ngoại trưởng NATO ngày 4-3 - Ảnh: REUTERS

* Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã điện đàm với Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres về tình hình nhân đạo ở Ukraine. Trong cuộc gọi ngày 4-3, ông tiếp tục nhấn mạnh lý do Nga đưa quân vào Ukraine và cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ hơn với Liên Hiệp Quốc để giải quyết các vấn đề nhân đạo.

* Ukraine sẽ gia nhập Trung tâm phòng thủ không gian mạng hợp tác NATO (CCDCOE) với tư cách là "bên tham gia có đóng góp". Thông báo của CCDCOE ngày 5-3 nhấn mạnh trung tâm này trước đó đã chào đón các nước không phải là thành viên NATO.

Trong họp báo ngày 5-3, đại diện Lầu Năm Góc khẳng định vẫn chưa phát hiện sự thay đổi đáng chú ý nào của lực lượng răn đe hạt nhân Nga tính đến thời điểm hiện tại. Trước đó, Tổng thống Nga Putin đã đặt lực lượng này vào trạng thái báo động.

* Lo sợ tình hình trở nên tệ hơn, Ấn Độ hối thúc Ukraine và Nga ngừng bắn ở thành phố Sumy phía đông bắc Ukraine để sơ tán công dân. Trong họp báo ngày 4-3, Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết hơn 700 sinh viên nước này bị mắc kẹt ở Sumy từ lúc chiến sự nổ ra đến nay.

Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa ký thông qua đạo luật trừng phạt những người tung tin giả về hoạt động của quân đội Nga tại Ukraine. Những người chủ ý lan tin giả, bôi xấu quân đội Nga có thể đối mặt 15 năm tù, theo Reuters.

NATO cảnh báo chiến sự ở Ukraine sẽ 'chết chóc' hơn

TTO - Phát biểu sau cuộc họp với ngoại trưởng các nước thành viên, tổng thư ký NATO cảnh báo chiến sự ở Ukraine có thể nghiêm trọng hơn trong những ngày tới, nhưng bác bỏ việc lập vùng cấm bay ở nước này.