Một làn sóng "kiến quốc" thời đại mới đang hình thành, nơi doanh nghiệp không chỉ làm kinh tế mà còn chủ động tập hợp lực lượng để gánh vác sứ mệnh của đất nước.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, doanh nhân Mai Hữu Tín - Chủ tịch Công ty CP đầu tư U&I - Phó trưởng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân - cho rằng nghị quyết 68 đã thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân tự tin khẳng định vai trò của mình. Ông Tín nói: Doanh nhân đã chủ động đề xuất tham gia các siêu dự án, sẵn sàng tự chịu trách nhiệm về vốn, chỉ cần một cơ chế thuận lợi để bứt phá.

Doanh nhân gác lại nghi ngại, tiên phong gánh vác

* Vì sao Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân lại khởi xướng mô hình "công - tư đồng kiến quốc" trong giai đoạn này?

- Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã tạo ra một nguồn cảm hứng rất lớn trong khối doanh nghiệp tư nhân vì cảm thấy được tôn trọng và được tạo điều kiện phát triển tốt hơn.

Trong khi đó thì tình hình kinh tế bên ngoài Việt Nam lại đang chịu rất nhiều điều bất định và biến động không ngừng.

Chúng tôi cho rằng đây là thời điểm phù hợp nhất để kêu gọi tinh thần "công - tư đồng kiến quốc" từ cả hai phía công và tư.

Chỉ khi phối hợp thật mạnh mẽ cùng nhau thì chúng ta mới giải phóng được các nguồn lực rất lớn đang chưa được khai thác tốt và thực hiện được mục tiêu tăng trưởng nhanh.

* Vai trò "kiến quốc" của doanh nhân trong giai đoạn mới cần được định nghĩa lại như thế nào và doanh nhân sẽ "kiến quốc" bằng cách nào?

- Đó là gác lại mọi băn khoăn, nghi ngại, chần chừ đã tích luỹ từ lâu do gặp quá nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Là tiên phong gánh vác trách nhiệm và khẳng định vai trò cùng dựng xây đất nước.

Là khẳng định trí tuệ và năng lực của người Việt hoàn toàn có thể so sánh được với bất kỳ dân tộc nào. Là đoàn kết, hỗ trợ nhau trong từng ngành, từng phân khúc để có thể cùng tiến. Là niềm tin vào sự phát triển của quốc gia.

* Mô hình Toàn cảnh kinh tế tư nhân Việt Nam (ViPEL) được giới thiệu là một cuộc tập hợp lực lượng "quy mô lớn nhất, tầm vóc nhất" từ trước đến nay. Làm sao để thực sự quy tụ được trí tuệ và nguồn lực của cộng đồng vì mục tiêu chung?

- Trước hết, chúng tôi kêu gọi tinh thần dân tộc của lực lượng doanh nghiệp tư nhân, nhất là các doanh nhân lớn đã thành danh.

Bản thân Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân cũng là một tập hợp của các doanh nhân tự nguyện đóng góp tri thức, thời gian và tiền bạc của mình phục vụ cho sự phát triển chung. Do vậy mà chúng tôi hiểu được tâm tư và nguyện vọng của những đồng đội khác trong cộng đồng.

Rất mừng là lời kêu gọi của chúng tôi đã được rất nhiều doanh nhân lớn khác ủng hộ. Khi đã tập hợp được lực lượng đủ sức gánh vác những vấn đề lớn của đất nước, chúng tôi sẽ trình Chính phủ cho phép nâng vai trò của ban hoặc của ViPEL lên để đảm bảo có thể triển khai tốt vai trò cầu nối giữa hai khối công tư và đeo bám, theo đuổi những cam kết từ cả hai phía để thật sự tạo ra sự phát triển.

Doanh nghiệp lớn dẫn dắt doanh nghiệp nhỏ cùng phát triển

* Mục tiêu "20, 200 và 2.000" là những con số đầy tham vọng, ý nghĩa của nó là gì?

- Con số 20 đầu tiên chính là một chỉ tiêu nêu trong nghị quyết 68 đó là có ít nhất 20 doanh nghiệp lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Tùy vào lĩnh vực hoạt động mà sẽ có những chính sách cụ thể. Hiện chúng tôi đã nhận được khá nhiều dự án với những đề xuất chính sách hoàn toàn khả thi.

Trong đó, từng doanh nghiệp lớn đề xuất thực hiện các dự án ở tầm quốc gia sẽ tạo ra hệ sinh thái riêng cho ngành, mảng của họ và lôi kéo các doanh nghiệp ở tầm địa phương cùng tham gia.

Đến các doanh nghiệp ở tầm địa phương sẽ lại lôi kéo các doanh nghiệp ở tầm cơ sở tham gia. Cụ thể là 20 kéo 200, 200 kéo 2.000. Khi đó, chúng tôi sẽ đóng vai trò là tiếng nói chung tổng hợp thông tin, đề xuất chính sách và theo dõi việc thực hiện.

* Không ít doanh nghiệp chia sẻ rằng rất ngại khi "bắt tay" với khu vực công vì những rủi ro về tính minh bạch, cơ chế chia sẻ lợi ích - rủi ro chưa rõ ràng, và sự thiếu ổn định của chính sách. Theo ông, làm sao để xây dựng được một cơ chế hợp tác công - tư mà tư nhân yên tâm đầu tư dài hạn?

- Công - tư đồng kiến quốc mà chúng tôi nhắm tới không phải là cơ chế hợp tác công - tư (PPP), cũng không phải là cùng bỏ vốn với khu vực công.

Các doanh nghiệp thực hiện các dự án được trình qua ViPEL tự chịu trách nhiệm toàn bộ về đầu tư và hiệu quả của đồng vốn bỏ ra để đặt ra các mục tiêu cụ thể đóng góp vào tăng trưởng nhanh.

Cái họ cần là cơ chế, là chính sách từ khối công để thực hiện dự án dễ dàng, tiết kiệm, nhanh chóng và hiệu quả. ViPEL sẽ đại diện cho họ trao đổi với khu vực công để tạo môi trường và chính sách đó.

* Ngoài lòng nhiệt huyết, doanh nghiệp tư nhân cần những "trợ lực" từ phía Chính phủ hay với những dự án đặc thù cần có khung pháp lý riêng?

- Chúng tôi cho rằng sẽ phải sửa đổi nhiều luật nhưng không cần phải có một khung pháp lý riêng. Các vấn đề lớn nhất hiện đang nằm ở các luật và quy định về đất đai, thuế, môi trường, xây dựng, quy hoạch, tín dụng, xúc tiến thương mại, quản lý thị trường... Chúng tôi đã tổng hợp được khoảng 30 đầu việc về luật cần xử lý cho từng dự án.

Còn nói về trợ lực cho doanh nghiệp, nhìn vào những quốc gia châu Á đã đi trước chúng ta như Nhật, Hàn, Trung Quốc hay Singapore..., tinh thần của nghị quyết 68 là những bài học thiết thực nhất. Đất nước có những mục tiêu cụ thể. Đưa mục tiêu đó ra cùng bàn để xác định rõ đâu là việc của khối công, đâu là việc của khối tư, rồi cùng quyết liệt triển khai đúng trên tinh thần công - tư đồng kiến quốc.

Mọi trở ngại đều có thể giải quyết được nếu từng bên đều nhận thức hết trách nhiệm của mình đối với dân tộc này.

* Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp tư nhân đã đề xuất đầu tư nhiều công trình quy mô, từ đường sắt cao tốc Bắc - Nam, metro, cao tốc kết nối liên tỉnh, liên vùng và nhiều công trình trọng điểm khác... Nếu có cơ chế huy động nguồn lực, doanh nghiệp tư nhân sẵn sàng tham gia sâu hơn vào các dự án quy mô lớn cho quốc gia?

- Không có công trình quy mô nào mà không có vai trò cho doanh nghiệp Việt Nam cả. Có những việc về công nghệ, về vật liệu, về quản trị mà Việt Nam chưa có. Do vậy, chúng tôi hoan nghênh doanh nghiệp tư nhân Việt Nam tham gia vào mọi công trình lớn của đất nước. Cái gì chưa có chúng ta đều có thể mua, thuê, hoặc hợp tác... và từ đó mới có thể lớn mạnh hơn để đủ sức tự làm mọi việc.

Xây dựng nội lực ở tầm quốc tế nằm chính ở cách làm này. Còn cơ chế cho cách làm phục vụ mục tiêu đó cũng hoàn toàn nằm trong cách ra bài của khối công Việt Nam. Ngay cả với các siêu dự án thì khối tư nhân đủ sức lôi kéo các đối tác mạnh nhất bên ngoài Việt Nam cùng làm với mình và do vậy mà có cơ hội học và phát triển theo chứ không có lý do gì lại giao hết cho người ngoài làm.

Công - tư đồng kiến quốc

Sau khi nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân ra đời, cộng đồng doanh nghiệp đã đề xuất nhiều sáng kiến để hiện thực hóa khát vọng vươn mình mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã nêu ra.