
Để có sự tự tin này là nhờ vào nghị quyết 68 cùng với các luật, quy định mới được ban hành kịp thời.
Chìa khóa, cơ chế đã mở, vấn đề đặt ra là làm thế nào để khu vực tư nhân thực sự tiếp cận, tham gia và đưa các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước thành hiện thực?
Đây cũng chính là nội dung của buổi tọa đàm "Tư nhân đầu tư hạ tầng: Từ chính sách đến thực thi" do báo Tuổi Trẻ vừa tổ chức.
Khối lượng dự án đồ sộ
Tại TP.HCM, sau khi sắp xếp lại địa giới hành chính, nhu cầu đầu tư hạ tầng giao thông đang bùng nổ, mở ra một sân chơi rộng lớn cho các nhà đầu tư trên mọi lĩnh vực: đường bộ, đường sắt, hàng không, đường thủy và cảng biển.
Trong đó, đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị chiếm tỉ trọng vốn lớn nhất, được coi là "món khó" nhưng bắt buộc phải làm nhanh, làm mạnh để đáp ứng yêu cầu của Bộ Chính trị cơ bản hoàn thành mạng lưới vào năm 2035.
Hiện khoảng hơn 10 tuyến được đưa vào danh mục ưu tiên với tổng nhu cầu vốn hơn 1,3 triệu tỉ đồng. Danh mục này bao gồm từ metro số 1 (nối dài) đến metro số 7, tuyến đường sắt đô thị Thủ Thiêm - Long Thành, tuyến đường sắt tốc độ cao kết nối trung tâm TP đi Cần Giờ, cùng hai metro số 1 và số 2 tại khu vực Bình Dương cũ...

Sau sáp nhập, mạng lưới metro TP.HCM đang được rà soát để điều chỉnh phù hợp với quy mô phát triển mới - Đồ họa: TẤN ĐẠT
Cùng với đường sắt đô thị, nhu cầu phát triển đường bộ cũng tăng không kém. Nếu như đường vành đai 4 TP.HCM, cao tốc TP.HCM - Mộc Bài đã thông qua chủ trương đầu tư, đang sẵn sàng mời thầu nhà đầu tư thì nhiều dự án cũng đang được lên kế hoạch triển khai với nhu cầu vốn hàng trăm ngàn tỉ đồng.
Đó là các cây cầu Phú Mỹ 2, cầu Cát Lái, cầu Cần Giờ, cầu Thủ Thiêm 4, đường ven biển phía Nam...
Đặc biệt, TP.HCM đang nghiên cứu triển khai mạng lưới đường tốc độ nhanh (đi ngầm hoặc trên cao) xuyên tâm, nối từ đông sang tây, từ bắc sang nam, từ trung tâm đến liên vùng với nhu cầu vốn rất lớn.
Khởi đầu các tuyến đường này là 4 dự án BOT cửa ngõ (quốc lộ 1, 13, 22 và đường trục Bắc - Nam) với gần 60.000 tỉ đồng. Bên cạnh đó, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, một số cảng hành khách đón siêu tàu quốc tế cũng sẽ được triển khai trong thời gian tới.

TP.HCM từng được xem là nơi khởi đầu cho những sáng tạo về thu hút vốn ngoài ngân sách cho hạ tầng giao thông. Tuy nhiên sau 2017 còn nhiều bất cập về đầu tư… - Đồ họa: TẤN ĐẠT
Hầu như chưa có một doanh nghiệp trong nước dám thử sức với loại hình phức tạp như metro, đường sắt. Có chăng, một số nhà đầu tư nước ngoài từng đề xuất nghiên cứu theo mô hình đối tác công tư (PPP) nhưng chưa được thông qua chủ trương đầu tư.
Từ thực tế đó, trước thời điểm có nghị quyết 68, TP.HCM đã xác định đầu tư khoảng 355km metro với tổng vốn hơn 40,2 tỉ USD sẽ lấy đầu tư công làm chủ đạo.

Quang cảnh buổi toạ đàm
Sẵn sàng cho các dự án lớn
Sau khi nghị quyết 68 cùng hàng loạt luật mới ra đời đã "cởi trói", mở rộng cơ chế tối đa để khu vực tư nhân tham gia vào các dự án hạ tầng. Từ đây, nhiều doanh nghiệp lớn đã nhanh chóng xung phong đầu tư, đặc biệt ở lĩnh vực đường sắt và metro.

Không chỉ đường sắt, metro, các dự án theo phương thức đối tác công tư (PPP) vốn trầm lắng nhiều năm cũng bắt đầu khởi sắc
Sau khi đề xuất triển khai các dự án, nhiều doanh nghiệp trong nước đã rầm rộ tuyển nhân sự, tìm kiếm đối tác và chuẩn bị nguồn lực.
Công ty cổ phần đầu tư và phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed đang khẩn trương tuyển dụng để triển khai dự án đường sắt cao tốc TP.HCM - Cần Giờ và Hà Nội - Quảng Ninh. Với dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam, VinSpeed đang chờ quyết định phê duyệt chủ đầu tư từ phía Chính phủ.
Tập đoàn Đèo Cả đã chủ động xây dựng "chiến lược đường sắt" với kế hoạch phát triển nguồn nhân lực, chủ động chuẩn bị thiết bị chuyên dụng thông qua việc hợp tác với các tổ chức tại một số quốc gia như Pháp, Trung Quốc... để cử nhân sự tham gia làm việc và học tập. Từ đầu năm 2024 đến nay, doanh nghiệp đã phối hợp với Trường đại học Giao thông vận tải TP.HCM đào tạo hơn 200 kỹ sư đường sắt.
Doanh nghiệp cũng đã đưa nhiều nhóm kỹ sư, công nhân trực tiếp tham gia làm việc, học tập tại công trình đường sắt liên thành phố Quảng Châu - Đông Quản - Thâm Quyến do Cục 2 - Tập đoàn Xây dựng đường sắt Trung Quốc thi công để nắm bắt công nghệ thi công hầm TBM. Đèo Cả đã ký kết liên danh với nhiều đối tác trong và ngoài nước như Fecon, PowerChina, Sucgi... nhằm sẵn sàng tham gia các dự án đường sắt tại Việt Nam.

Ảnh minh hoạ
Tập đoàn Đại Dũng cùng liên danh cũng đã có quan hệ hợp tác với các tập đoàn trong nước và các tập đoàn hàng đầu thế giới như Siemens (Đức) - công nghệ tàu điện và hệ thống vận hành; Alstom (Pháp) - thiết bị đầu máy và hệ thống năng lượng; Thyssenkrupp (Đức) - hệ thống thang máy và cơ khí chính...
Đánh giá về khả năng tư nhân tham gia các siêu dự án, ông Trịnh Tiến Dũng - chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc Tập đoàn Đại Dũng, nói rằng nhiều doanh nghiệp tư nhân khác của Việt Nam hoàn toàn đủ năng lực thi công các dự án hạ tầng giao thông quy mô lớn trong nước.
Ông Dũng đề xuất cần có cơ chế ưu tiên chỉ định thầu cho doanh nghiệp trong nước, khuyến khích tư nhân tham gia đầu tư qua nhiều hình thức, kể cả phát hành trái phiếu.
Thực tế cho thấy nguồn vốn xã hội rất dồi dào, song cơ chế vẫn chưa đầy đủ. Bên cạnh đó, việc giao thầu cần có sự cam kết, nhất quán giữa các nhiệm kỳ; tránh thay đổi chính sách gây rủi ro, cản trở sự phát triển của doanh nghiệp.

Ông LÊ THANH LIÊM
Là doanh nghiệp đang triển khai nhiều dự án lớn thời gian qua, chúng tôi lo ngại nhất là các thủ tục chưa được thông suốt trong quá trình triển khai dự án.
Bởi một thủ tục quá lâu sẽ đẩy doanh nghiệp vào khó khăn, dự án đình trệ.
Vì vậy, doanh nghiệp mong rằng Nhà nước tiếp tục đồng hành và tiếp tục ban hành đủ các quy trình, quy chuẩn, rút ngắn quy trình để doanh nghiệp yên tâm trong quá trình tham gia triển khai dự án.
Ông LÊ THANH LIÊM -
đại diện Công ty cổ phần đầu tư địa ốc Đại Quang Minh (Tập đoàn Trường Hải)

Ông NGUYỄN TÂM TIẾN
Cần niềm tin và sự an toàn
Để xây dựng một hệ thống giao thông hiện đại với metro, đường trên cao và hạ tầng ngầm, cần huy động một nguồn vốn khổng lồ.
Thực tế từ triển khai tại một số dự án cho thấy, nhiều khi doanh nghiệp tư nhân rơi vào cảnh "tiến thoái lưỡng nan", đối mặt với vô vàn khó khăn.
Do đó, vấn đề cốt lõi không chỉ nằm ở vốn, mà còn ở cơ chế và thủ tục thông thoáng, cũng như việc tạo dựng niềm tin và sự an toàn để thu hút tư nhân tham gia đầu tư.
Ông NGUYỄN TÂM TIẾN - tổng giám đốc Tập đoàn Trung Nam

Nhà báo Trần Xuân Toàn
Mở đường cho doanh nghiệp tư nhân
Nghị quyết 68 khẳng định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng, mở đường cho doanh nghiệp tư nhân tham gia mạnh mẽ vào đầu tư hạ tầng và các lĩnh vực then chốt. Ông NGUYỄN TÂM TIẾNCơ chế mới, không gian phát triển mới đang lan tỏa, khơi dậy khát vọng và nguồn lực trong mọi lĩnh vực kinh tế. Trong bối cảnh đó, hàng loạt tập đoàn, doanh nghiệp trong nước đã đề xuất những dự án quy mô chưa từng có.
Tại buổi tọa đàm, các chuyên gia và nhà đầu tư đã tập trung thảo luận bốn vấn đề cốt lõi. Cụ thể là tạo thể chế thông thoáng; khẳng định năng lực doanh nghiệp trong nước đủ sức làm các siêu dự án; sự liên kết liên danh của các doanh và các chế huy động vốn.
Từ những ý kiến đóng góp thẳng thắn và xây dựng của giới chuyên gia, doanh nghiệp, Tuổi Trẻ sẽ tiếp tục triển khai tuyến bài nối tiếp về phát triển kinh tế tư nhân, nhằm góp phần đưa những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước đi sâu vào cuộc sống.
Nhà báo TRẦN XUÂN TOÀN - phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ

Ông NGUYỄN XUÂN THÀNH
Đề xuất mô hình trái phiếu dự án
Từ tinh thần của nghị quyết 68, tôi đề xuất hai giải pháp đột phá về thể chế thu hút tư nhân sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án.
Đầu tiên, với số lượng dự án khổng lồ như hiện nay, việc thu hút tư nhân tham gia trở nên rất cấp bách.
Ngoài làm chủ đầu tư, nhà đầu tư, doanh nghiệp tư nhân còn có thể đứng ra quản lý dự án thay cho các ban quản lý do Nhà nước quản lý. Việc này vừa tận dụng trình độ, năng lực quản trị của doanh nghiệp để góp phần đẩy nhanh tiến độ cũng như giúp giảm tải cho các cơ quan quản lý nhà nước.
Tư nhân khi tham gia sẽ thực hiện theo cơ chế thị trường không bị ảnh hưởng sự chồng chéo của các quy định như cán bộ nhà nước. Việc này sẽ khắc phục được trình trạng cán bộ sợ sai không dám quyết. Khi hoàn thành, tư nhân giao lại dự án cho Nhà nước và họ được trả một khoản chi phí xứng đáng.
Bên cạnh đó, để tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn cho nhà đầu tư, tôi đề xuất làm trái phiếu dự án. Nếu thực hiện theo cơ chế này tôi cho rằng đây chính là đột phá về thể chế.
Cụ thể, đối với những dự án hạ tầng xác định chủ trương TOD, xây dựng khung pháp lý quyền sử dụng đất kể cả khi chưa giải phóng mặt bằng, đảm bảo cho trái phiếu dự án (là tài sản cho tư nhân làm trái phiếu). Sau đó quỹ đất sẽ đấu giá, tiền thu được sẽ trả cho trái phiếu. Như vậy, các tổ chức tài chính sẽ cảm thấy an toàn hơn so với mua trái phiếu doanh nghiệp.
Đặc biệt, chúng ta cũng có thể phát hành trái phiếu trong nước bằng ngoại tệ. Bởi hiện nay một thuận lợi là nguồn lực xã hội của chúng ta còn nhiều, dư địa còn rất lớn. Nếu chúng ta khai thông được dòng vốn này sẽ ít phụ thuộc vào đầu tư nước ngoài, đặc biệt là vốn ODA.
Ông NGUYỄN XUÂN THÀNH - Đại học Fulbright Việt Nam

Ông TRẦN ANH TUẤN
Cơ hội hình thành tập đoàn tiên phong
Nghị quyết 68 đã khẳng định rõ vai trò của kinh tế tư nhân.
Hiện nay nguồn lực nhà nước cho đầu tư phát triển còn hạn chế, chỉ chiếm khoảng 1/4 tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Điều này đòi hỏi phải huy động mạnh mẽ nguồn lực xã hội, đặc biệt là từ khu vực tư nhân.
Chủ trương lớn đã có, các dự án đầu tư lớn đã có kế hoạch. Vấn đề là cần sớm hoàn thiện các quy định cụ thể để áp dụng vào cuộc sống. Với cơ chế thông thoáng như hiện nay, tôi tin rằng đây là cơ hội để chúng ta phát triển, xây dựng khu vực tư nhân có thêm nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn mạnh, hình thành các tập đoàn tiên phong trong lĩnh vực phát triển hạ tầng, khoa học công nghệ.
Ông TRẦN ANH TUẤN - đại biểu Quốc hội (đoàn TP.HCM)

Ông TRỊNH TIẾN DŨNG
Nhà nước nên dẫn dắt
Đối với metro, việc lắp ráp, thi công các hạng mục trong tương lai - từ kết cấu thép, hầm, móng, nhà ga... - đều có thể do doanh nghiệp Việt đảm nhận.
Khi cần, các đơn vị sẵn sàng mua hoặc thuê thêm linh kiện, thiết bị chuyên dụng từ nước ngoài. Tuy nhiên để đảm bảo hiệu quả, cần một bộ phận quản lý dự án chuyên nghiệp theo chuẩn quốc tế đủ khả năng điều phối nhiều nhà thầu cùng lúc, đảm bảo nguồn lực, tiến độ và chất lượng.
Nhà nước nên đóng vai trò dẫn dắt, định hình nhóm doanh nghiệp trong nước liên kết, hợp vốn, hợp tác để đủ nguồn lực và tận dụng thế mạnh của từng đơn vị. Việc kiểm tra giá, đấu giá và lựa chọn thầu phụ cũng cần đồng bộ về công nghệ, đảm bảo chất lượng.
Ông TRỊNH TIẾN DŨNG - tổng giám đốc Tập đoàn Đại Dũng

Ông VÕ QUỐC THẮNG
Tôi thấy mừng vì có các nghị quyết hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân. Không có nguồn lực nào mạnh bằng nguồn lực xã hội. Tuy nhiên, ràng buộc trách nhiệm về hiệu quả. Rất nhiều doanh nhân rất tâm huyết, có tiềm lực, có năng lực quản trị và có tài chính đang muốn chung tay xây dựng hạ tầng, vấn đề là hãy cho họ một niềm tin an toàn. Muốn doanh nghiệp yên tâm đầu tư, cần tạo môi trường minh bạch, ổn định, bảo đảm an toàn vốn cho nhà đầu tư.
Ông VÕ QUỐC THẮNG -
chủ tịch HĐQT Đồng Tâm Group

Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận