Doanh Nhật Bản và doanh nghiệp Việt trong một hoạt động kết nối giao thương ở TP.HCM - Ảnh: N.BÌNH

Sau khoảng 1 tuần thực hiện khảo sát với 209 doanh nghiệp sản xuất, và 217 doanh nghiệp phi sản xuất của Nhật Bản tại TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương, Long An, Bà Rịa - Vũng Tàu và những địa phương khác, Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại TPHCM (JCCH) và Văn phòng Tổ chức Xúc tiến Ngoại thương Nhật Bản (JETRO) tại TPHCM đã ghi nhận tình hình của các doanh nghiệp hiện nay.

Theo báo cáo, hơn một nửa doanh nghiệp ngành sản xuất chế tạo (53%) cho biết có ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng, 76% trong số này cho biết họ bị chậm trễ hoặc gián đoạn cung ứng nguyên vật liệu, phụ kiện từ Trung Quốc.

Ảnh hưởng nguồn cung ứng thể hiện cụ thể ở việc gián đoạn đầu vào sản phẩm, nguyên liệu hoặc chậm trễ kéo dài 1 đến 2 tuần, giá nguyên vật liệu tăng cao...

Theo những doanh nghiệp này, dự kiến từ cuối tháng 2 đến giữa tháng 3, linh kiện tồn kho sẽ không đủ sản xuất. Do đó, khả năng cao từ sau thời gian này, nhiều doanh nghiệp sẽ bắt đầu bị ảnh hưởng rõ rệt hơn.

Nhiều doanh nghiệp cho biết họ đang hoặc sẽ phải xem xét cân đối lại kho, tìm kiếm sản phẩm, vật liệu thay thế, thay đổi nhà cung cấp, chuyển đổi địa điểm sản xuất.

Cùng với việc các nhà máy tại Trung Quốc chậm mở cửa hoạt động trở lại, hoạt động sản xuất của doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam còn bị ảnh hưởng do những hạn chế về vận chuyển hàng hóa (logistics) và việc hạn chế nhập cảnh của các chuyên gia kỹ thuật người Trung Quốc.

Cũng theo báo cáo này, ảnh hưởng đến lưu thông hàng hóa thể hiện ở việc chi phí tăng cao, vận chuyển bằng đường bộ từ Trung Quốc bị ngưng trệ, thủ tục nhập khẩu hàng hóa tốn nhiều thời gian do phải kiểm dịch, dẫn đến phải thay đổi tuyến đường vận chuyển hoặc cung ứng sản phẩm thay thế.

Ông Hirai Shinji, Trưởng đại diện JETRO tại TP.HCM, nhìn nhận sự ảnh hưởng đối với chuỗi cung ứng thể hiện rõ trong ngành sản xuất chế tạo, song đối với ngành phi chế tạo, số doanh nghiệp được khảo sát cũng cho biết "có ảnh hưởng", chiếm đến 28%.

Báo cáo cũng cho thấy, các doanh nghiệp Nhật Bản cũng dự báo sự ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh trong năm nay do COVID-19.

Khoảng 22% doanh nghiệp Nhật Bản cho biết bị ảnh hưởng ít với doanh thu sẽ giảm 10% so với cùng kỳ năm trước; 7% doanh nghiệp dự báo sẽ bị ảnh hưởng nhiều với doanh thu sẽ giảm 20-40% so với cùng năm trước; và chỉ 1% doanh nghiệp dự kiến bị ảnh hưởng nặng nề với doanh thu giảm hơn 50% so với năm 2019...

Mặc dù vậy, theo người đại diện của JETRO tại TPHCM, kết quả khảo sát này cho thấy doanh nghiệp Nhật hoạt động ở Việt Nam ít bị ảnh hưởng hơn doanh nghiệp Nhật ở Thái Lan.

Có đến hơn 80% doanh nghiệp Nhật Bản tại Thái Lan hoạt động sản xuất chế tạo cho biết bị ảnh hưởng nguồn cung linh phụ kiện từ Trung Quốc và khoảng 10% số doanh nghiệp dự báo sẽ bị ảnh hưởng nặng nề với kết quả kinh doanh sẽ giảm hơn 50% doanh thu.

Tuy nhiên số lượng doanh nghiệp trong ngành sản xuất chế tạo ở Thái Lan tham gia khảo sát không nhiều như ở Việt Nam.

Trước đó, khảo sát của Hiệp hội doanh nghiệp Mỹ tại Việt Nam về nhận tác động của dịch COVID-19 đối với các doanh nghiệp Mỹ cho thấy doanh nghiệp Mỹ lo tác động của dịch lên yếu tố kinh tế hơn là an toàn sức khoẻ.