Ông Hùng phát biểu tại Hội nghị Cán bộ văn hóa năm 2023, do Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tổ chức trực tiếp tại Hà Nội và trực tuyến với các địa phương vào sáng 28-8.

Tại hội nghị, 10 địa phương đại diện cho các địa phương có những mô hình quản lý văn hóa hay, cách làm hiệu quả được lên báo cáo trước hội nghị gồm: Yên Bái, Ninh Bình, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Nghệ An, Bình Thuận, An Giang…

Lãnh đạo văn hóa phải tinh tường

Phát biểu tổng kết hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng vui mừng khi từ sau Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, ngành văn hóa được quan tâm nhiều hơn.

Trong không khí ấy, ngành văn hóa các cấp đã hăng hái làm việc, cống hiến. Những hoạt động từ cơ sở cùng hoạt động ở bộ đã tạo ra "những dòng sông, con suối chở nặng phù sa bồi đắp những bến bờ".

Tuy vậy, trong ngành cũng còn tồn tại một số hạn chế, thiếu sót vì lý do chủ quan lẫn khách quan.

Lý do bên ngoài ông Hùng nêu ra đó là hiện thực ngành văn hóa không được phép lựa chọn đầu vào. Rồi cán bộ văn hóa bị chuyển đổi liên tục, nhiều người còn chưa kịp quen việc, hiểu việc đã lại chuyển công tác khác.

Thừa nhận chịu khó về cơ sở làm việc, cũng biết nhiều lãnh đạo ngành văn hóa các tỉnh, thành, nhưng nhiều người bộ trưởng chưa kịp biết cũng vì sự chuyển đổi cán bộ của ngành quá nhanh, đột ngột.

Theo ông, nếu ổn định công tác cán bộ thì họ sẽ đóng góp nhiều hơn cho ngành văn hóa.

Ông Hùng cũng chỉ ra một số hạn chế trong quản lý văn hóa thời gian qua. Đó là chuyện quản lý nhà nước đã được phân cấp phân quyền nhưng khi thực hiện có nơi, có lúc còn trục trặc.

Ông ví dụ nghị định 144, việc cấp phép các cuộc thi hoa hậu đã phân quyền về cho địa phương, do các sở văn hóa tham mưu cho lãnh đạo tỉnh cấp phép. Nhưng khi sự cố xảy ra thì Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch "là cơ quan lãnh đủ".

"Công tác quản lý ngành văn hóa không thể cứng nhắc, phải uyển chuyển, linh hoạt, cán bộ phải nắm vững pháp luật và phải tinh tường nữa. Mặc dù luật không cấm, nhưng phải biết cái gì nên làm và làm vào lúc nào cho hay, đấy là sự tinh tường của nghề quản lý", Bộ trưởng Hùng nhắn nhủ tới các lãnh đạo địa phương trong việc cấp phép thi hoa hậu nói riêng và quản lý văn hóa nói chung.

Ông Hùng cũng nhắc nhở một việc chưa hay trong quản lý văn hóa gần đây, đã để xảy ra xung đột giữa một cục và một sở trong lĩnh vực quản lý di sản.

"Quản lý về di sản có luật, nghị định nhưng cách hiểu chưa đồng nhất. Việc nhỏ nhưng tạo ra sự xung đột không cần thiết giữa một cục quản lý nhà nước với một sở.

Điều này buộc tôi phải nhớ lại văn học dân gian, câu tục ngữ "gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau". Sao lại phải thế? Chúng ta có cách tiếp cận, có cách nói với nhau văn hóa hơn, ấm áp hơn, nghĩa tình hơn và cũng làm tốt trách nhiệm của mình", ông Hùng nói.

Làm quản lý đừng có chỉ thấy khó và kêu

Ông Hùng cũng chỉ ra những khó khăn khác của ngành văn hóa như việc sáp nhập các đoàn nghệ thuật ở địa phương gây nguy cơ từ hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp thành nghiệp dư.

Còn nhiều cái khó nữa nhưng ông Hùng nói "nếu chỉ thấy khó và kêu thì không phải người làm quản lý văn hóa tại thời điểm này". Người cán bộ văn hóa phải trong cái khó ló cái khôn, càng khó khăn càng phải quyết liệt, bản lĩnh, phải tìm tòi.

Từ nay đến cuối nhiệm kỳ, ông Hùng chỉ đạo toàn ngành phải tập trung làm một số công việc trọng điểm.

Luật nghệ thuật biểu diễn phải được ban hành trong nhiệm kỳ này thay cho nghị định. Luật về di sản phải sửa đổi để kiến tạo sự thay đổi nhận thức ở địa phương để các cán bộ thấm nhuần di sản là báu vật của thiên nhiên ban tặng, cha ông để lại và nghĩa vụ của chúng ta là phải bảo vệ, phát huy…

Ngoài ra ngành cũng cần hoàn thiện nghị định về văn hóa đọc. Đặc biệt là phải tập trung để trình bằng được tới Quốc hội thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia chấn hưng và phát triển văn hóa Việt Nam giai đoạn 2025-2030.

Các giám đốc sở phải góp phần giúp bộ hoàn thiện chương trình này, tránh việc thời gian qua bộ chưa đón nhận được nhiều ý kiến của các giám đốc sở.

Nhiệm kỳ của mình, ông Hùng cũng bày tỏ mong muốn ngành văn hóa phải có được những công trình văn hóa xứng tầm.

Hầu đồng có được mang trình diễn không?

Đại học Huế cho trình diễn hầu đồng trong một hội thảo vừa bị Cục Di sản văn hóa nhắc nhở. Việc này gây tranh cãi và tiếp tục làm nóng hội thảo ngày 26-8 với câu hỏi: liệu có được trình diễn hầu đồng ở ngoài không gian thiêng?