Ứng viên nghị sĩ của Đảng Dân chủ Rashida Tlabi chia vui sau chiến thắng ở thành phố Detroit, bang Michigan - Ảnh: REUTERS

Kết quả thăm dò của truyền thông Mỹ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ngày 7-11 cho thấy phe Dân chủ đã giành đủ 23 ghế từ đối thủ Cộng hòa, qua đó sẽ lần đầu tiên kể từ năm 2010 giành quyền kiểm soát Hạ viện.

Thực tế này không xa lạ so với dự đoán của giới phân tích từ trước đó. Và với việc kiểm soát Hạ viện, phe Dân chủ sẽ gia tăng quyền lực đáng kể lên chính quyền Cộng hòa của Tổng thống Trump.

Đảng Dân chủ giờ đây sẽ có khả năng thể hiện tầm nhìn và chính sách của họ, cũng như ngăn chặn các chính sách của Tổng thống Trump, điển hình là lời hứa của ông Trump về việc xây bức tường ngăn Mexico, kế hoạch cải cách thuế hoặc các chính sách thương mại.

Thứ hai, phe Dân chủ sẽ kiểm soát nhánh lập pháp, tức có thể giám sát nhánh hành pháp của Tổng thống Mỹ và chính quyền. Vì vậy, điều này có nghĩa nhiều khả năng người của Đảng Dân chủ sẽ cân nhắc đẩy mạnh điều tra nghi án Nga can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016, thời điểm có nhiều ý kiến cáo buộc Matxcơva "giúp ông Trump đắc cử".

Đảng này đã thống kê đủ 50 yêu cầu trát hầu tòa bị số đông nghị sĩ Đảng Cộng hòa trong Hạ viện bác bỏ hồi tháng 1. Những vấn đề trong đó bao gồm từ sự liên can của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, cho tới nỗ lực vô hiệu hóa Đạo luật chăm sóc giá cả phải chăng (ACA).

Hạ nghị sĩ Jerry Nadler, ứng viên sáng giá cho vị trí chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện, hứa sẽ tiến hành điều tra thẩm phán Tòa án tối cao Brett Kavanaugh. Cuộc điều tra sẽ xoay quanh việc liệu ông Kavanaugh có che giấu sự thật xung quanh vụ bê bối tình dục hay không.

Ngoài ra, Đảng Dân chủ bắn đi thông điệp rõ ràng rằng họ muốn dọn sạch nạn tham nhũng ở Washington. Họ đang gấp rút lên kế hoạch cho một dự luật mới, trong đó có thể ngăn chặn việc vận động hành lang và mở rộng quyền bỏ phiếu.

Hạ nghị sĩ John Sarbanes cho biết Đảng Dân chủ sẽ nhanh chóng hoàn thành dự luật trên. Ông nói: "Rất nhiều cử tri không tin điều này có thể xảy ra vì toàn hệ thống bị gian lận".

Nghị sĩ Nancy Pelosi, lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện, đã trở thành chủ tịch Hạ viện mới, sau khi Đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát cơ quan này.

Mặc dù vậy, nhiệm vụ của bà Pelosi trước tiên vẫn là ổn định nội bộ, hàn gắn những bất đồng trong chính nội bộ phe Dân chủ.

Chưa kể, năm nay phe Dân chủ đã không thể thắng áp đảo tại Hạ viện, đồng nghĩa họ vẫn phải chịu sức ép lớn và buộc phải tìm cách thuyết phục các đối thủ Cộng hòa trong một số chính sách nhất định. 

Quan trọng hơn, Thượng viện vẫn bị phe Cộng hòa nắm giữ, và điều đó đồng nghĩa quyền lực về khâu bổ nhiệm, quyền hành pháp vẫn nằm yên trong tay ông Trump.