Sáng 6-11, Quốc hội thảo luận tổ về các dự Luật Xây dựng (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và Khoáng sản, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.

Mọi công trình đều mang "tâm thiện" - phục vụ nhân dân, đất nước

Nêu ý kiến thảo luận về dự Luật Xây dựng (sửa đổi), hòa thượng Thích Bảo Nghiêm (Hà Nội) đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm đạo đức nghề nghiệp của kỹ sư, kiến trúc sư, chủ đầu tư và nhà thầu, coi trọng chữ tín và lương tâm nghề nghiệp.

Theo đại biểu, cần tăng cường giáo dục pháp luật và đạo đức công vụ cho cán bộ trong ngành xây dựng, để mọi công trình đều mang "tâm thiện" - phục vụ nhân dân, đất nước, chứ không phục vụ lợi ích cá nhân.

Ông nêu những ngày gần đây dư luận đang rất quan tâm đến vụ việc cầu sông Lô thuộc địa phận xã Đoan Hùng, Phú Thọ - một công trình lớn mới đưa vào sử dụng được hơn 10 năm đã xuất hiện hư hỏng nặng, đặt ra câu hỏi về chất lượng thi công, giám sát và nghiệm thu.

Hậu quả gây mất an toàn giao thông, ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân hai bên sông, gây áp lực cho cơ quan nhà nước.

"Từ vụ việc này cho thấy sự cần thiết của việc nâng cao chuẩn mực pháp lý, trách nhiệm quản lý và giám sát công trình xây dựng do luật hiện hành có thể chưa đủ mạnh về chế tài xử lý, trách nhiệm hình sự đối với các công trình kém chất lượng.

Hoặc chưa rõ về vai trò, trách nhiệm của các bên liên quan chủ đầu tư, đơn vị thi công, tổ chức giám sát...", đại biểu dẫn chứng.

Do đó đại biểu bày tỏ luật không chỉ là hoàn thiện công cụ quản lý nhà nước mà còn là xây dựng nền tảng đạo đức, văn hóa nghề nghiệp vững mạnh, một nền xây dựng an toàn, bền vững, nhân văn.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) cũng nêu quy định tại dự thảo có thể hiểu chủ đầu tư có quyền giám sát thi công xây dựng công trình khi có đủ điều kiện năng lực và tự chịu trách nhiệm về việc giám sát của mình.

"Tôi đề nghị không được có quy định này. Vì đây là tình trạng vừa đá bóng vừa thổi còi. Vừa xây nhưng đồng thời vừa giám sát là không được. Việc giám sát phải có đơn vị tư vấn giám sát riêng", ông Trí nói, đồng thời đề nghị cần có chế tài thật nghiêm khắc đối với tư vấn giám sát khi để xảy ra sai sót.

Ông dẫn lại bài học trụ cầu sông Lô ở Phú Thọ được báo chí phản ánh, chia sẻ "hết sức đau lòng" và cho rằng "tư vấn giám sát chắc chắn biết việc này".

Ông cho hay khi làm Viện trưởng Viện Huyết học và Truyền máu trung ương, đã làm chủ đầu tư xây dựng năm dự án trung tâm truyền máu của cả nước và biết chắc chắn tư vấn giám sát biết.

"Nhưng tư vấn giám sát vì sao lơ đi, không biết? Đầu tiên có thể do thiếu trách nhiệm. Rất nhiều tư vấn giám sát đến công trường nhưng lại chui vào nhà rồi ngủ, thỉnh thoảng ông đi qua đi lại. Bên cạnh đó, có thể họ lơ đi vì lợi ích. Tức nhằm thu lợi cho mình, lơ đi, đồng ý cho xây dựng như thế để rút ruột...

Tư vấn giám sát chắc chắn biết, nhưng chẳng qua không nói. Nhìn trụ cột cầu (cầu sông Lô - PV), ở giữa trụ lại toàn đất, vô cùng kỳ lạ và tôi nhìn thấy có cảm giác lèn không chặt, đất như cát...

Đây là bài học rất lớn. Do vậy đơn vị xây dựng và giám sát không thể là một, mà phải tách ra rất rõ ràng. Tư vấn giám sát là một nghề, độc lập, có trình độ, kiến thức, trách nhiệm", ông Trí nêu rõ.

Cần bổ sung "lưới an toàn" để đảm bảo chất lượng công trình xây dựng

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) đề xuất với công trình có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp (theo tiêu chí Chính phủ quy định), bắt buộc chủ đầu tư phải thuê tổ chức tư vấn có đủ năng lực thẩm tra thiết kế và báo cáo kết quả cho cơ quan quản lý nhà nước (ví dụ Sở Xây dựng) trước khi thi công.

Cơ quan quản lý có thể không duyệt lại, nhưng cần lưu hồ sơ để phục vụ thanh tra, kiểm tra đột xuất.

Ông cho rằng cần tăng cường khâu kiểm tra nghiệm thu nhà nước, nên nghiên cứu giao cơ quan chuyên môn về xây dựng quyền kiểm tra công tác nghiệm thu của chủ đầu tư đối với các công trình quan trọng, "thay vì chỉ hậu kiểm khi có sự cố".

Theo ông, Luật Xây dựng có quy định về việc cơ quan quản lý kiểm tra công tác nghiệm thu công trình quan trọng trước khi đưa vào sử dụng, dự thảo mới cần kế thừa và cụ thể hóa hơn.

"Việc bỏ thẩm định thiết kế trung gian là hợp lý nhằm đơn giản hóa thủ tục, tôi ủng hộ, nhưng cần bổ sung "lưới an toàn" để đảm bảo công trình xây dựng đạt chất lượng và an toàn khi vận hành", ông nêu ý kiến.

Công an Phú Thọ xác minh phản ánh trụ cầu sông Lô hư hỏng

Sau phản ánh về việc móng cọc trụ T3 cầu sông Lô (xã Đoan Hùng) hư hỏng, Công an tỉnh Phú Thọ đã tiến hành khám nghiệm hiện trường, thu mẫu phục vụ giám định và đang tiến hành điều tra, xác minh quá trình thi công, vận hành cầu.