Đại biểu Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) - Ảnh: GIA HÂN
Chiều 30-10, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về kinh tế - xã hội.
Thiếu một cơ chế thị trường minh bạch, hiện đại, an toàn
Phát biểu thảo luận, đại biểu Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) cho hay theo Hội đồng Vàng thế giới, người dân Việt Nam hiện nắm giữ khoảng 400 - 500 tấn vàng, tương đương 35 - 40 tỉ USD, chiếm gần 8% GDP.
Mỗi năm, Việt Nam tiêu thụ trung bình 55 tấn vàng, nằm trong nhóm quốc gia tiêu thụ vàng cao nhất khu vực. Tuy nhiên, phần lớn lượng vàng này vẫn nằm trong két, một nguồn lực khổng lồ chưa được chuyển hóa thành vốn cho nền kinh tế.
Theo ông Bình, năm 2024 và những tháng đầu năm 2025, có thời điểm chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới vượt hơn 14 triệu đồng/lượng, thậm chí đến 20 triệu đồng.
Điều này phản ánh sự bất ổn của thị trường và tâm lý đầu cơ, găm giữ. Dù Ngân hàng Nhà nước đã can thiệp đấu thầu vàng miếng, song đây mới chỉ là giải pháp ngắn hạn.
Nguyên nhân gốc rễ vẫn là thiếu một cơ chế thị trường minh bạch, hiện đại, an toàn cho người dân.
Phát triển sản phẩm tài chính hóa vàng
Từ thực trạng trên, đại biểu đoàn Vĩnh Long "hiến kế" 5 nhóm giải pháp huy động và tài chính hóa vàng trong dân.
Đầu tiên, ổn định thị trường vàng, thu hẹp chênh lệch giá trong - ngoài nước xuống dưới 5 triệu đồng/lượng trong vòng 6-12 tháng; kiểm soát đầu cơ, tăng cung thông qua nhập khẩu có kiểm soát.
Hai là, thành lập Sở Giao dịch vàng quốc gia như bước đột phá thể chế. Người dân có thể gửi vàng vật chất vào kho lưu ký chuẩn hóa, nhận chứng chỉ điện tử để giao dịch, cầm cố, hoặc quy đổi. Qua đó Nhà nước quản lý được dòng vàng thật mà vẫn đảm bảo quyền sở hữu của người dân.
Ba là, phát triển sản phẩm tài chính hóa vàng: phát hành chứng chỉ vàng lưu ký, quỹ đầu tư vàng, trái phiếu vàng được bảo chứng bằng vàng vật chất trong kho. Người dân có thể góp vàng hoặc đầu tư bằng Việt Nam đồng hưởng lợi nhuận theo giá vàng, biến "vốn tĩnh" thành "vốn động".
Bốn là, khuyến khích chuyển hóa vàng thành Việt Nam đồng thông qua chính sách miễn phí lưu ký, ưu đãi lãi suất, hoặc phát hành trái phiếu Chính phủ bằng vàng dành riêng cho người bán vàng vật chất.
Năm là, đảm bảo an toàn hệ thống, minh bạch thông tin, nghiêm cấm ngân hàng huy động hoặc cho vay bằng vàng; công bố "bản tin vàng quốc gia" định kỳ để người dân được tiếp cận thông tin đầy đủ, tạo niềm tin với thị trường.
Đại biểu Nguyễn Văn Thân - Ảnh: GIA HÂN
"Chúng ta không thể huy động nguồn lực của dân nếu chưa quản lý minh bạch nguồn lực của Nhà nước. Cũng như không thể khai thác vốn trong dân nếu chưa tạo được niềm tin rằng đồng vốn ấy sẽ được sử dụng hiệu quả, an toàn và sinh lợi cho đất nước", đại biểu đoàn Vĩnh Long nhìn nhận.
Từ đó, ông kiến nghị Quốc hội giao Chính phủ xây dựng đề án tổng thể về huy động và quản lý nguồn lực ngoài ngân sách. Trong đó tích hợp cả hai trụ cột: thể chế hóa các quỹ tài chính công minh bạch, hiệu quả; và thiết lập cơ chế huy động nguồn lực tài chính trong dân cư an toàn, hiện đại và hội nhập.
"Đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật tài chính, mà là bước cải cách thể chế mang tính chiến lược, giúp mở rộng không gian tài khóa, tăng tính tự cường của nền kinh tế và củng cố niềm tin xã hội - nền tảng quan trọng nhất cho phát triển bền vững", ông Bình nhấn mạnh.
Về thị trường vàng tăng giá, trước đó sáng 30-10, tại phiên thảo luận của Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội, Phó thủ tướng Lê Thành Long cho hay có thời điểm giá vàng thế giới lên tới gần 4.400 USD/ounce, chênh lệch giá vàng trong nước với thế giới có lúc lên tới gần 20 triệu đồng, nhưng cũng có lúc thu lại chỉ còn 1 triệu đồng.
Phó thủ tướng cho hay đã trao đổi với Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước, việc chênh lệch giá vàng trong nước của Việt Nam với thế giới cũng giống ở Trung Quốc, với độ co giãn như vậy.
Nguyên nhân được chỉ ra là do biến động địa chính trị, chính sách kinh tế thương mại không nhất quán của các nước, đặc biệt là các nước lớn có vai trò định hình kinh tế thế giới. Trong khi đó, ở Việt Nam cũng có vấn đề về tâm lý.
Về giải pháp, ông nói Thủ tướng Chính phủ đã rất kiên quyết về vấn đề thanh tra, khi thanh tra ngân hàng không làm nổi thì Thanh tra Chính phủ vào cuộc và đã, đang tiến hành.
Cùng đó là việc sửa đổi Nghị định 24 về quản lý kinh doanh vàng, bớt độc quyền vàng. Hiện nay cũng đang trình để có sàn giao dịch vàng, minh bạch hóa các giao dịch để kiểm soát được.
Thông tin thêm, ông Long cho hay GDP của nước ta năm 2024 là 12 triệu tỉ đồng, thì tổng giao dịch và doanh số mua bán vàng 9 tháng đầu năm 2025 là 23.300 tỉ đồng.
Nghiên cứu cơ chế cho phép vay vốn từ dân bằng ngoại tệ
Cũng nói về vấn đề huy động nguồn lực trong dân, đại biểu Nguyễn Văn Thân (Hưng Yên) cho hay hiện Quốc hội đã thông qua quy định cho phép vay ngoại tệ nước ngoài với lãi suất 6% trở xuống.
Tuy nhiên, việc thu hút vốn trong dân đang rất hạn chế. Người dân chủ yếu nắm giữ tài sản dưới dạng ngoại tệ, vàng, đá quý hoặc bất động sản. Đây là một trong những nguyên nhân khiến giá vàng, giá bất động sản tăng cao.
Ông cho rằng nguồn vốn trong dân hiện rất lớn, ai cũng biết, nhưng phương pháp huy động chưa phù hợp, hiệu quả. Hiện mới chỉ huy động bằng đồng nội tệ, trong khi người dân lại tin tưởng hơn vào ngoại tệ hoặc vàng vì cho rằng những tài sản đó giữ giá tốt hơn.
"Tôi đề nghị cần nghiên cứu cơ chế cho phép vay vốn từ dân bằng ngoại tệ, với mức lãi suất tương đương hoặc cao hơn mức 6% như hiện áp dụng với vốn vay nước ngoài. Nếu làm được, người dân có lợi vì được hưởng lãi cao, Nhà nước cũng có nguồn lực trong dân mà không phải phụ thuộc nhiều vào vay nước ngoài.
Đây là việc rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay", ông Thân đề xuất.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận