Trụ sở Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) tại Virginia, Mỹ - Ảnh: REUTERS

Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) vừa công bố hàng chục hồ sơ liên quan đến các thử nghiệm huấn luyện động vật từ mèo, chó, cá heo đến chim làm điệp viên.

Chương trình này có mục đích hỗ trợ Washington trong cuộc Chiến tranh lạnh với Liên Xô. Theo AFP ngày 14-9, các tài liệu cho thấy không chương trình huấn luyện thú điệp viên nào gặt hái kết quả như mong đợi.

CIA từng cố gắng huấn luyện cá heo thành kẻ phá hoại tiềm năng và do thám sự phát triển hạm đội tàu ngầm hạt nhân của Liên Xô. Hai dự án Oxygas và Chirilogy đã tập trung huấn luyện cá heo để thay thế thợ lặn, đặt thuốc nổ lên các tàu đang neo đậu hoặc di chuyển gần các cảng của Liên Xô và bơi dọc các tàu ngầm Liên Xô để thu tín hiệu âm thanh. Tuy nhiên cả hai dự án này đều thất bại.

CIA cũng tập trung vào các con chim di cư hay dành một khoảng thời gian trong năm để chúng di chuyển đến vùng Shikhany ở lưu vực sông Volga của Matxcơva, nơi Liên Xô đã đặt một nhà máy vũ khí hóa học trong khu vực.

CIA coi những con chim di cư như "các cảm biến sống". Dựa vào việc phân tích thịt của chúng, cơ quan tình báo Mỹ có thể xác định được các hợp chất hóa học được nghiên cứu tại nhà máy.

Đầu những năm 1970, CIA chuyển sang huấn luyện quạ, vẹt, bồ câu, cú và diều hâu, với hi vọng chúng có thể thả các thiết bị nghe lén trên bệ cửa sổ và thực hiện nhiệm vụ chụp ảnh trên cao.

Dự án Axiolite cũng tốn kém không ít. Điển hình trong dự án này là cái chết của một con vẹt do bị mòng biển tấn công. Hai con diều hâu chết vì bệnh và một ứng cử viên tiềm năng của loài này đột nhiên bị rụng lông.

Ngoài ra, khóa huấn luyện chim bồ câu chụp ảnh trong dự án trên cũng gặp khó khăn. Khi thử nghiệm, CIA thu về một số bức ảnh hoàn hảo nhưng một số ảnh khác không thể nhìn ra hoặc cả chim lẫn máy ảnh đắt tiền gắn trên thân chim đều "một đi không trở lại".

Nổi bật nhất dự án Axiolite là quạ Do Da. Con quạ này là nhân vật trung tâm trong chương trình huấn luyện thú làm điệp viên kéo dài suốt một thập kỷ của CIA.

Năm 1974, Do Da đứng đầu trong lớp huấn luyện tình báo và có triển vọng để trở thành một đặc vụ CIA với khả năng bay tốt trong thời tiết xấu, mang được vật nặng và có thể đánh bại những kẻ tấn công.

Tuy nhiên trong bài kiểm tra khó nhất của mình, Do Da đã biến mất. Theo hồ sơ, có vẻ như Do Da đã bị chính đồng loại bình thường của mình tiêu diệt.

Bây giờ ai cũng là nhân viên CIA chăng?

TTO - Tôi từng có bạn gái, lâu lâu rồi, tạm gọi là cô X. Không có chuyện gì đáng kể, ngoài việc cô ấy mỗi khi ngồi xuống là rút điện thoại di động ra đặt lên bàn.