Theo Hãng tin Kyodo News ngày 20-11, Nhật Bản chứng kiến tình trạng hàu chết hàng loạt tại tỉnh Hiroshima - nơi chiếm 60% sản lượng hàu của nước này - khiến nhiều hộ nuôi thiệt hại tới 90%.

Hàu, sò điệp Nhật Bản chết hơn 90%

Bộ Nông - Lâm - Thủy sản Nhật Bản và chính quyền tỉnh cho biết đã nhận nhiều báo cáo cho thấy 80-90% lượng hàu nuôi thu hoạch tại Higashihiroshima và Kure, thuộc phía tây Nhật Bản, đã chết sớm kể từ khi vụ mùa bắt đầu vào tháng 10, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng.

Ngày 19-11, Bộ trưởng Nông - Lâm - Thủy sản Nhật Bản Norikazu Suzuki đã trực tiếp khảo sát các trại nuôi tại thành phố Higashihiroshima.

Ông cho biết tình hình "rất nghiêm trọng", khẳng định chính phủ sẽ phối hợp chính quyền địa phương để tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng và phát động cuộc điều tra, đồng thời cam kết làm việc với chính quyền địa phương để cung cấp hỗ trợ tài chính cho nông dân.

Theo Đài NHK, nông dân Nabara Daisuke (thành phố Kure) cho biết khi kiểm tra hàu, ông thấy chúng đều đã mở vỏ và bên trong không còn gì, tất cả đều trống rỗng.

"Đây là điều tồi tệ nhất. 90% đã chết, và những con sống sót thì có màu sắc kém. Dù vậy thành thật mà nói, tôi không nghĩ có thể bán chúng được. Chúng ta cũng đang đối phó với thiên nhiên", ông nói.

Trung bình một năm ông Nabara thu hoạch khoảng 200kg hàu đã tách vỏ mỗi ngày, nhưng vào ngày 19-11, ông chỉ thu được 30kg.

Tình trạng hàu chết cũng được ghi nhận tại một số khu vực thuộc tỉnh Okayama lân cận và tỉnh Hyogo ở phía đông, cả ba đều giáp biển nội địa Seto.

Các hợp tác xã ngư dân và Thống đốc tỉnh Hiroshima đã gửi thư kiến nghị, đề nghị mở rộng điều tra và hỗ trợ tài chính cho người nuôi vốn đang đứng trước nguy cơ mất trắng.

Theo nhật báo Mainichi Shimbun, năm 2023, Hiroshima thu hoạch khoảng 89.000 tấn hàu, chiếm 60% tổng sản lượng hàu nuôi của Nhật Bản - khiến sự cố lần này được đánh giá là một trong những đợt thiệt hại nghiêm trọng nhất đối với ngành thủy sản địa phương.

Ngoài ra Đài NHK đưa tin các loại sò, hến khác cũng không khá hơn. Vịnh Mutsu ở tỉnh Aomori nổi tiếng với sò điệp cũng ghi nhận hơn 90% số sò điệp con sinh ra trong năm nay đã chết, theo khảo sát mới nhất.

Ông Miyashita Soichiro - chính quyền tỉnh Aomori - cho biết: "Ngành công nghiệp này đang trên bờ vực. Sò điệp không chỉ chết mà còn không phát triển. Điều này là chưa từng có tiền lệ". Chính quyền tỉnh đang tìm cách bảo vệ món đặc sản địa phương này khỏi bị hủy hoại.

Nguyên nhân ban đầu và cảnh báo của chuyên gia

Bộ Nông - Lâm - Ngư nghiệp Nhật Bản cho biết nguyên nhân có thể liên quan đến nhiệt độ nước biển tăng cao, độ mặn thay đổi do mưa ít, hoặc tình trạng thiếu oxy. Tuy nhiên cơ quan chức năng vẫn đang phân tích để đưa ra kết luận chính thức.

Theo Đài NHK, chuyên gia Hayatake Tadatoshi của Hiệp hội Thủy sản Nhật Bản cho rằng hiện tượng này "có thể do nhiều yếu tố kết hợp", không chỉ biến đổi khí hậu.

"Mưa ít làm độ mặn tăng, điều đó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của hàu. Cá có thể di chuyển lên phía bắc tìm vùng nước mát hơn, nhưng hàu thì cố định một chỗ", ông giải thích và nhấn mạnh mức độ thiệt hại năm nay "chưa từng có".

"Trước đây thiệt hại chỉ xảy ra ở một vài khu vực, nhưng lần này lan rộng ra cả Hiroshima, Hyogo và Okayama", ông nói.

Theo ông Hayatake, không có giải pháp dễ dàng cho cuộc khủng hoảng này, và người tiêu dùng có thể phải đối mặt với giá hàu, sò điệp tăng mạnh: "Sò điệp để làm sashimi mất nhiều năm mới lớn. Nếu thời tiết xấu kéo dài, giá sẽ tăng rất cao. Tôi tin điều này hoàn toàn có thể xảy ra".

Ông cho biết nhiều loài nhuyễn thể hiện không phát triển như trước, "và vấn đề sẽ không biến mất sớm".

Trước tình hình này, ông Hayatake cho rằng Nhật Bản cần đổi mới trong nuôi trồng thủy sản: "Có thể thử lai tạo giống hàu chịu nhiệt tốt hơn. Nhưng quan trọng nhất là phải xác định rõ nguyên nhân: thiếu oxy, nhiệt độ cao hay độ mặn tăng? Mỗi vấn đề sẽ cần một biện pháp khác nhau".

Trung Quốc ngừng nhập khẩu thủy sản Nhật Bản giữa căng thẳng

Hãng thông tấn Kyodo News ngày 19-11 cho biết Bắc Kinh đã thông báo cho Tokyo về việc tạm ngừng nhập khẩu sản phẩm thủy sản của Nhật Bản.