Noriko Nishino thích uống cà phê. Từng loại cà phê Việt Nam được chị tỉ mỉ lựa chọn, luôn có sẵn trong nhà. Mỗi sáng trước khi làm, chị lại pha thêm một ly rồi đặt lên bàn thờ người chồng quá cố.

Đó là loại cà phê có màu nâu đậm, vị đắng mạnh. Người địa phương gọi đó là cà phê Buôn Mê rang xay. Noriko không biết nhiều về quá trình sản xuất, nhưng chị biết rằng đây là thứ thức uống mà người chồng đã qua đời rất thích.

TS Nishimura Masanari - chồng chị, là một nhà khảo cổ gắn bó với Việt Nam. Anh qua đời sau một vụ tai nạn giao thông trên quốc lộ 5, cách đây chừng 13 năm.

"Nếu không có vụ tai nạn đó, mọi chuyện có lẽ sẽ rất khác", chị nói.

'Tôi chọn ở lại và góp sức cho giao thông Việt Nam'

TS Nishimura Masanari và chị Noriko Nishino gặp nhau lần đầu cách đây hơn 30 năm tại nhà của một thầy giáo khảo cổ ở Hà Nội. Sáu năm sau, họ cưới nhau. Lễ cưới diễn ra trong một bảo tàng ở chính thành phố này.

Cùng chung đam mê tìm hiểu "những câu chuyện từ lòng đất", anh cùng chị đặt chân đến hầu hết những địa điểm khảo cổ khắp ba miền Việt Nam. Những năm sau ngày cưới, họ chào đón hai con trai. Chị gọi đó là những ngày hạnh phúc nhất trong đời.

Buổi sáng 9-6-2013, chị Noriko Nishino đưa cha mẹ tới tham quan Tràng An (Ninh Bình). Người phụ nữ tự hào kể về hành trình của chồng mình, khi anh đã góp sức trong hồ sơ để UNESCO công nhận danh thắng này là di sản thế giới.

Cùng lúc, TS Nishimura Masanari miệt mài lái xe máy tới khảo sát ở chùa Dạm (Bắc Ninh) - ngôi chùa quan trọng của văn hóa thời Lý.

"Anh qua đời sau khi va chạm với một xe tải, ở đoạn vừa hết trạm thu phí", người vợ nhớ lại.

Hay tin dữ, chị lập tức quay về Hà Nội dù người báo tin chưa cho biết anh đã qua đời. Trong hai ngày, cả gia đình nhiều lần bàn bạc về hậu sự của TS Nishimura Masanari. 

Họ cuối cùng quyết định an táng anh tại mảnh đất Kim Lan ven sông Hồng (nay là xã Kim Đức, Hà Nội) - nơi mà người dân luôn nhớ tới anh qua những công trình khảo cổ và xây dựng một bảo tàng gốm sứ.

"Lịch sử gốm sứ Kim Lan cũng là đề tài tôi làm luận văn tiến sĩ", chị nói và cho biết bản thân đã bước ra khỏi nỗi đau quá khứ, nhưng chưa bao giờ quên những gì đã xảy ra.

Dù vậy, cuộc sống vẫn phải tiếp diễn. Sau ngày chồng mất, Noriko Nishino không còn theo ngành khảo cổ. Chị công tác tại Đại sứ quán Nhật Bản, và sau đó là Văn phòng đại diện của Tokyo Metro tại Hà Nội.

Trong gần một thập kỷ, Noriko Nishino đã dành trọn thời gian cho các hoạt động thúc đẩy, phát triển giao thông công cộng tại Việt Nam, trong đó có đường sắt đô thị. Nỗi đau mất chồng khiến người phụ nữ luôn trăn trở trước tình trạng giao thông hỗn hợp và xe cá nhân vẫn là phương tiện phổ biến của đa số người Việt.

"Thật mừng vì mọi thứ đang tốt lên", Noriko Nishino nói, rồi kể về những biến chuyển về ý thức giao thông của người Việt và những công trình hạ tầng đang được xây dựng.

Chị kể ngày sang Việt Nam lần đầu năm 1995, Nhật Bản khi ấy đã "phát triển và đủ đầy".

"Sau chừng ấy năm, có cả nỗi đau và mất mát, tôi vẫn chọn ở lại và mong được góp sức cho giao thông Việt Nam trở nên tốt đẹp hơn", Noriko Nishino lý giải trước những lựa chọn, dù cho nhiều nơi có điều kiện hơn.

Tai nạn đã giảm

Bà Hoàng Na Hương - Phó tổng giám đốc điều hành Quỹ Phòng chống thương vong châu Á (AIP Foundation) - cho biết dù số lượng xe cộ tăng nhanh những năm qua, nhưng tai nạn giao thông ở Việt Nam đã giảm ở cả ba tiêu chí là số vụ, số người chết và số người bị thương.

"Điều này cho thấy những nỗ lực của các cơ quan chức năng trong việc bảo đảm trật tự an toàn giao thông đã mang lại kết quả tích cực và khá bền vững", bà nói với Tuổi Trẻ Online.

Phân tích thêm, bà Hương cho hay kết quả này được nhận định đến từ việc ban hành các quy định pháp luật mới, tăng cường xử lý nghiêm các vi phạm, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao ý thức chấp hành của người dân.

Bà Hương lấy dẫn chứng trong giai đoạn vừa qua, việc thực thi nghiêm minh Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ cùng các nghị định liên quan giữ vai trò then chốt trong kết quả kéo giảm tai nạn.

Các quy định này đã tác động trực tiếp đến ý thức người tham gia giao thông thông qua chế tài mạnh, đánh thẳng vào "túi tiền" và quyền sử dụng giấy phép lái xe. Đặc biệt, việc xử lý nghiêm vi phạm nồng độ cồn đã tạo ra sự thay đổi rất rõ rệt trong hành vi, thói quen tham gia giao thông của người dân.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo và hệ thống camera phạt nguội được Phó tổng giám đốc điều hành Quỹ Phòng chống thương vong châu Á nhận định đã giúp công tác giám sát trở nên khách quan, minh bạch và hiệu quả hơn. Công nghệ góp phần khắc phục tình trạng lực lượng bị phân tán, đồng thời tạo ra sự giám sát liên tục 24/7.

"Khi người dân ý thức rằng mọi hành vi đều có thể bị ghi nhận, không phụ thuộc vào việc có hay không có lực lượng chức năng tại hiện trường, thì sự tự giác chấp hành quy định được nâng lên rõ rệt. Đây chính là nền tảng quan trọng để giảm tai nạn giao thông một cách bền vững", bà nhận định.

Tuy nhiên, để duy trì hiệu quả lâu dài, bà Hương cho rằng vẫn cần tiếp tục đầu tư mạnh hơn cho hạ tầng giao thông. Đồng thời, cần chú trọng giáo dục ý thức tham gia giao thông, cải thiện hệ thống y tế sau tai nạn và tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan trung ương và địa phương.

Số liệu tổng hợp mới nhất trên toàn quốc của Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho thấy trong giai đoạn 2024 - 2025, 42.604 vụ tai nạn giao thông đã xảy ra, làm 21.693 người chết và 29.883 nạn nhân bị thương. 

So với giai đoạn 2022 - 2023, tai nạn giao thông đã giảm cả ba tiêu chí; cụ thể số vụ giảm 4.223 (-9,02%), giảm 3.826 người chết (-14,99%) và giảm 1.419 người bị thương (-4,53%).

Đại tá Nguyễn Quang Nhật - Trưởng phòng hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông (Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an) - đánh giá kết quả trên cho thấy tình hình trật tự, an toàn giao thông trong giai đoạn 2024 - 2025 có chuyển biến tích cực. 

Đặc biệt là mức giảm sâu về số người chết, phản ánh hiệu quả của các giải pháp đồng bộ trong công tác tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm, tuyên truyền pháp luật và phòng ngừa tai nạn giao thông.

Tuy nhiên, ông cho biết điều trăn trở lớn nhất của các cơ quan quản lý là sinh mạng con người. Tai nạn giao thông đã giảm nhưng mỗi sinh mạng mất đi vẫn là một nỗi đau không gì bù đắp nổi. 

"Chúng tôi đã và đang thay đổi tư duy quản lý, lấy người dân làm trung tâm, là chủ thể, động lực và mục tiêu của công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông. Cảnh sát giao thông không chỉ là người xử phạt, mà là người phục vụ để nhân dân đi lại thuận lợi, để ai ra đường cũng an toàn về nhà", ông nói.

Một gia đình tan nát sau cú tông xe, 3 trẻ mồ côi mẹ nương tựa vào bố tật nguyền

Cú va chạm với xe đầu kéo cướp đi mạng sống của một phụ nữ ở huyện Cẩm Khê (Phú Thọ). Sự ra đi của chị khiến ba đứa trẻ mồ côi mẹ, chỉ biết nương tựa vào người cha tật nguyền.