Đây là chương trình tư vấn đặc biệt dành cho phụ huynh, nằm trong chương trình tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp do báo Tuổi Trẻ phối hợp với Vụ Giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) và Trường đại học Kinh tế TP.HCM tổ chức, với sự đồng hành của Tập đoàn Vingroup.

Cha mẹ không áp đặt con chọn ngành nghề

Nói về lý do tổ chức chương trình tư vấn đặc biệt này, ông Đinh Minh Trung - phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ - cho biết con học ngành nào, trường nào sau khi tốt nghiệp THPT luôn là băn khoăn của những bậc làm cha, làm mẹ. Xuất phát từ tình yêu thương con vô bờ bến, cha mẹ luôn hướng con đến những ngành nghề mình nghĩ rằng sẽ tốt nhất cho con. 

Có cha mẹ chuẩn bị từ sớm để con theo ngành nghề truyền thống của gia đình. Và cũng có những phụ huynh vì lý do nào đó chưa thực hiện được ước mơ ngành nghề thời trẻ, nay gởi gắm lại ước mơ ấy cho con.

"Thực tế có những bạn trẻ rất thành công khi được gia đình định hướng ngành nghề. Ngược lại cũng có những bạn phải học, làm việc ở những ngành nghề các bạn không thực sự yêu thích, dẫn đến lãng phí thời gian, tiền bạc của bản thân, gia đình. 

Đó là một trong những lý do thôi thúc chúng tôi, những người làm báo Tuổi Trẻ tổ chức chương trình tư vấn tuyển sinh đặc biệt dành cho phụ huynh sau hơn 20 chương trình, ngày hội tư vấn tuyển sinh dành cho học sinh ở nhiều tỉnh thành cả nước. 

Các chuyên gia tư vấn giàu kinh nghiệm từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, các trường đại học, cao đẳng có mặt hôm nay sẽ giải đáp mọi băn khoăn của phụ huynh về chọn ngành, trường cho con trong kỳ tuyển sinh năm nay. 

Thầy cô sẽ thêm thông tin để phụ huynh cùng con bàn thảo, chọn ngành nghề phù hợp với sở thích, năng lực, ước mơ của bản thân, điều kiện kinh tế gia đình và nhu cầu xã hội", ông Đinh Minh Trung chia sẻ.

Tại chương trình, GS.TS Huỳnh Văn Sơn - hiệu trưởng Trường đại học Sư phạm TP.HCM - trao đổi một số giải pháp để tránh xung đột giữa cha mẹ và con khi chọn ngành nghề.

Theo ông Sơn, cha mẹ không thể sống thay con cái mãi được. Hành trình thành công, hạnh phúc phải là hành trình, lựa chọn của con. Các con ngày nay thông minh và bản lĩnh. Phụ huynh nên lắng nghe con em mình hơn để giảm thiểu khác biệt trong suy nghĩ, định hướng giá trị nghề nghiệp, chọn ngành xét tuyển.

Ngày nay, sự phân bố lao động có sự thay đổi. Cha mẹ nhớ lại quá khứ vài chục năm nên định hướng cho con các nghề ổn định, an toàn, không quá thách thức. Tuy nhiên, con cái lại không muốn như vậy. Các con có sự chuyển dịch trong tư duy, nghề nghiệp và lối sống, muốn có sự thách thức. Đây là nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn trong tư duy chọn nghề khi tuyển sinh với cha mẹ.

Cha mẹ tạo mọi điều kiện để con em có năng lực, kỹ năng thông tin, ngoại ngữ nhưng lại mong muốn con mình chọn nghề nào an toàn, tránh mạo hiểm. Đó là sự mâu thuẫn.

Các con sinh ra trong thời đại có nhiều cơ hội, sớm bộc lộ năng khiếu, lựa chọn cá nhân, nên các em sẽ có những lựa chọn khác. Cha mẹ cần bình tĩnh, lắng nghe con cái. Nên đồng hành để con em hiểu về nghề, hiểu được cơ hội và thách thức của nghề đó.

"Khi có sự khác biệt lựa chọn ngành nghề tuyển sinh, phụ huynh đừng giải quyết ngay lập tức trong một lần. Nếu chưa có đủ luận cứ để thuyết phục con, cha mẹ nên lắng nghe con và nhờ thêm bên thứ ba để trao đổi với con. Lựa chọn nghề nghiệp như chọn bạn đời của con, cha mẹ hãy thông cảm, không ép buộc từ sự chủ quan của mình" - ông Sơn chia sẻ thêm.

Chọn phương thức tuyển sinh phù hợp

Trao đổi với phụ huynh tham gia chương trình, bà Nguyễn Thu Thủy, vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học - Bộ Giáo dục và Đào tạo, cung cấp các thông tin liên quan đến kỳ thi tốt nghiệp THPT và kế hoạch tuyển sinh đại học 2023.

Theo bà Thủy, thời gian thi tốt nghiệp năm nay sớm hơn. Cuối tháng 6, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ được tổ chức. Từ ngày 10 đến 30-7, thí sinh bắt đầu đăng ký, điều chỉnh nguyện vọng xét tuyển. Thí sinh được đăng ký không giới hạn số lượng nguyện vọng. Ngày 25-7 bộ công bố ngưỡng đảm bảo chất lượng khối ngành sức khỏe và sư phạm.

Sau khi đăng ký xét tuyển, từ 31-7 đến 6-8, thí sinh nộp lệ phí xét tuyển. Tất cả các bước này đều trực tuyến. Ngày 22-8 công bố kết quả trúng tuyển, muộn nhất 6-9 thí sinh phải xác nhận nhập học. Năm nay cách tính điểm ưu tiên tuyển sinh sẽ có thay đổi so với các năm trước.

"Trong kỳ tuyển sinh năm 2022, có thí sinh quên không xác nhận nhập học. Phụ huynh chú ý đồng hành cùng con em mình trong bước quan trọng này. Thí sinh trúng tuyển không xác nhận nhập học sẽ bị loại khỏi danh sách trúng tuyển" - bà Thủy lưu ý.

Trong khi đó, ông Nguyễn Quốc Chính - giám đốc Trung tâm khảo thí và đánh giá chất lượng đào tạo Đại học Quốc gia TP.HCM - cho biết kết quả thi đánh giá năng lực đợt 1 đã được gửi cho thí sinh.

Từ ngày 5-4 đến 28-4, thí sinh sử dụng kết quả này để đăng ký xét tuyển vào 92 trường đại học, cao đẳng. Thí sinh muốn xét tuyển vào trường nào cần theo dõi thông tin tuyển sinh từ chính trường đó.

Trong số 92 trường có 65 trường sử dụng chung hệ thống đăng ký xét tuyển tại https://thinangluc.vnuhcm.edu.vn/dgnl/. Thí sinh được đăng ký không giới hạn số lượng nguyện vọng. 

Thí sinh có thể trúng tuyển vào một ngành (nguyện vọng cao nhất) của chín trường thành viên Đại học Quốc gia TP.HCM và một số ngành của các trường ngoài Đại học Quốc gia TP.HCM. Nếu thí sinh trúng tuyển có điều kiện vẫn phải đăng ký xét tuyển trên hệ thống của bộ. Khi đó, thí sinh chỉ được xét trúng tuyển một nguyện vọng.

Không cần đăng ký quá nhiều nguyện vọng

Bên cạnh kỳ thi tốt nghiệp THPT, nhiều trường có tổ chức kỳ tuyển sinh riêng hoặc xét tuyển sớm. Thí sinh và phụ huynh theo dõi thông tin xét tuyển của các trường để biết thời gian, thủ tục. Xét tuyển sớm tăng thêm cơ hội cho thí sinh. Tuy nhiên, bà Thủy cho biết bộ không khuyến khích việc xét tuyển sớm.

"Thí sinh không nên tham gia quá nhiều kỳ thi tuyển sinh độc lập, chỉ nên thi một, hai kỳ thi độc lập để không bị phân tán sức lực. Thí sinh nên tập trung vào kỳ thi tốt nghiệp THPT bởi hầu hết các trường đều xét tuyển bằng phương thức này.

Thí sinh trúng tuyển phương thức xét tuyển sớm vẫn phải đăng ký trên hệ thống đăng ký xét tuyển của bộ. Ngành nào thích nhất thí sinh xếp ở nguyện vọng cao nhất. Thí sinh không đăng ký quá nhiều nguyện vọng. Đừng dồn quá nhiều nguyện vọng vào các nhóm ngành có điểm tương đồng. Đăng ký 100 nguyện vọng chưa chắc tăng cơ hội nếu không biết cách xếp nguyện vọng.

Một số hình ảnh tại chương trình tư vấn dành cho phụ huynh:

Quá nhiều phương thức xét tuyển đại học: Bất bình đẳng, khiến thí sinh rớt oan

Nhiều trường đại học sử dụng rất nhiều phương thức xét tuyển, có phương thức chỉ tuyển 3 chỉ tiêu cho mỗi ngành, vừa gây rối cho thí sinh, vừa không công bằng.