Phóng to

Sự thiếu hiểu biết về tình trạng bất bình đẳng đang góp phần làm đầy túi nhóm siêu giàu trên thế giới. Trong ảnh là quý bà Maggie Smith - diễn viên ưu tú của Vương quốc Anh - tại Downton Abbey - Ảnh: Bloomberg

Hàng năm, Mỹ mất 36 tỉ USD, trong khi châu Âu là 75 tỉ USD vì nhóm “siêu” giàu này.

Năm 2012, nhóm người giàu nhất nước Mỹ - top 0,1% với tài sản ròng ít nhất 20 triệu USD - kiểm soát 23,5% tài sản của toàn Hoa Kỳ, sau khi cộng luôn số tài sản ước tính "giấu" tại các "thiên đường thuế" ở nước ngoài, theo học giả thỉnh giảng Gabriel Zucman - Trường University of California, Berkeley.

Số liệu ông đưa ra trước đây là 21,5%.

Thước đo tài sản giới siêu giàu đang sai lệch

Ông Gabriel Zucman cùng Thomas Piketty - tác giả quyển sách bán chạy nhất “Capital in the Twenty-First Century” - và giáo sư Emmanuel Saez (Trường University of California) đang cố gắng đưa ra các số liệu hồ sơ thuế chính xác hơn.

Trong báo cáo tháng 7-2014, nhà nghiên cứu ECB Vermeulen cho biết số liệu điều tra giới nhà giàu và siêu giàu không chính xác lắm vì chỉ khảo sát trên một nhóm nhỏ.

Ông đưa ra kết quả nhóm 1% dân số giàu kiểm soát 35-37% tài sản nước Mỹ năm 2010, cao hơn mức 34% công bố trong khảo sát Tài chính tiêu dùng của Cục Dự trữ liên bang (Fed).

Ông Jeffrey Hollender - người nằm trong nhóm 1% dân số giàu nhất nước Mỹ - không ngạc nhiên trước thông tin nhóm người giàu nhất thế giới hiện nay đang được định giá thấp hơn thực tế.

"Càng có nhiều tiền, càng dễ giấu và tránh thuế", theo nhận định của nhà đồng sáng lập Công ty Seventh Generation Inc Hollender.

Không chỉ riêng Mỹ, thước đo tài sản của giới siêu giàu châu Âu cũng sai lệch.

Ông Zucman cho rằng họ có khoảng 10% tài sản ở nước ngoài, trong khi con số này ở Mỹ là 4%. Nhóm siêu giàu cũng có "chân" trong nhiều tổ chức và công ty cổ phần khiến quy trình tính toán khó chính xác. Nhóm 1% giàu nhất nước Úc kiểm soát 36% tài sản quốc gia này năm 2013.

Việc không nắm chính xác thu nhập và tài sản của giới giàu nhất thế giới đồng nghĩa với chuyện làm ngơ để những người “siêu” giàu đóng mức thuế không tương xứng.

Bất bình đẳng kéo giảm chi tiêu

Từ khi bức tường Berlin sụp đổ đến trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng năm 2008, các nền kinh tế toàn cầu đã có những bước cải tiến lớn trong quá trình toàn cầu hóa, giúp cải thiện mức sống cho hàng triệu người nghèo, bao gồm cả Trung Quốc và Ấn Độ.

Tuy nhiên Ngân hàng Thế giới đã xem xét khoảng thời gian này và phát hiện ra thực sự tiến trình giảm bất bình đẳng toàn cầu không có nhiều biến chuyển, do có sự điều chỉnh dữ liệu đánh giá thấp tài sản của giới nhà giàu.

Sự tập trung thu nhập và tài sản vào tay tầng lớp giàu có cũng giúp lý giải tại sao chi tiêu tiêu dùng phục hồi khá chậm chạp kể từ khi suy thoái kéo dài 18 tháng kết thúc hồi tháng 6-2009. Chỉ số Bloomberg Industries Mass Merchant Index - theo dõi Wal-Mart Stores Inc. và Dollar General - chỉ tăng 80% trong khi Standard & Poor’s 500 Index tăng đến 109%.

Nhóm ngành bán lẻ hàng cao cấp cũng tăng mạnh, cụ thể chỉ số Bloomberg Industries Global Luxury Goods Index - theo dõi các thương hiệu xa xỉ Coach Inc., Hermes International và Prada Spa. - tăng 254%.

Nhà kinh tế Joseph Stiglitz - người từng đoạt giải Nobel và tác giả quyển sách The Price of Inequality - cho biết: "Một số vấn đề trong hiệu suất của hệ thống kinh tế có liên quan đến mức độ thực sự của bất bình đẳng, chứ không phải mức độ chúng ta đo được".

(Theo Bloomberg)