Theo nhận định của tạp chí Time, niềm tin rằng mọi cuộc xung đột, dù nan giải đến đâu, đều có thể thương lượng và đàm phán để đi đến thỏa thuận là “kim chỉ nam” của ông Trump từ kinh doanh đến chính trị.

Thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza để chấm dứt hơn hai năm chiến tranh giữa Israel và Hamas là kết quả của những nỗ lực ngoại giao kéo dài, với sự góp mặt của Qatar, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), Anh và Mỹ.

Tuy vậy trong mắt công chúng, nhân vật đáng chú ý nhất là ông Trump, cùng với triết lý đàm phán có thể giải quyết mọi vấn đề mà ông luôn theo đuổi.

Cách tiếp cận khác biệt

Theo nhà báo phân tích chính sách người Mỹ David Ignatius, tiến trình hòa bình ở Dải Gaza không đơn thuần là một cuộc đàm phán ngoại giao truyền thống, mà giống “một liên minh làm ăn” hơn.

Dựa trên đề xuất của phía Qatar, Tổng thống Trump đã gặp tất cả các nhân vật chủ chốt trong thế giới Ả Rập, từ Saudi Arabia, UAE, Ai Cập đến Jordan, bên là hội nghị Đại hội đồng Liên hợp quốc diễn ra ở New York hồi tháng 9.

Đây là những quốc gia có thể trở thành xương sống cho bất kỳ lực lượng ổn định nào tiến vào Dải Gaza sau khi ký kết thỏa thuận ngừng bắn.

Bên cạnh đó, thay vì tìm đến các nhà ngoại giao chuyên nghiệp hay quan chức cấp cao, ông Trump đã chọn hai nhân vật “có cùng tiếng nói” với ông: đặc phái viên Steve Witkoff - tỉ phú bất động sản và Jared Kushner - con rể kiêm cầu nối của gia đình Tổng thống Trump với Trung Đông.

Bộ đôi này cùng Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và cựu Thủ tướng Anh Tony Blair tạo nên “kế hoạch hòa bình 20 điểm”, đặt nền móng cho thỏa thuận mang tính lịch sử ở Gaza.

Trong đó họ đã thuyết phục ông Trump thay đổi lập trường về hai điểm cốt lõi, một là người Palestine không nên bị trục xuất khỏi Gaza, và Israel không nên tiếp tục cai quản vùng lãnh thổ này.

Còn theo The Guardian, ông Tony Blair đóng vai trò quan trọng trong việc thuyết phục ông Trump rằng kế hoạch hậu chiến là điều kiện tiên quyết để đạt được thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin.

Một nhà ngoại giao Anh giải thích: “Hamas sẽ không đầu hàng nếu không biết Israel rút quân, và Israel sẽ không rút nếu Hamas vẫn ở lại. Nếu không giải quyết câu hỏi ‘ai sẽ điều hành Gaza’, cuộc chiến sẽ không bao giờ kết thúc”.

Nhờ vậy, các quốc gia Ả Rập có thể gây sức ép lên Hamas, yêu cầu lực lượng này từ bỏ quyền lực và giao nộp vũ khí, đồng thời đưa ra lộ trình tiến tới một nhà nước Palestine - điều kiện lâu nay của họ để hòa giải với Israel.

Từ ‘trùm bất động sản’ thành ‘kiến trúc sư hòa bình’

Theo ghi nhận từ The Guardian, ngay từ đầu cuộc họp bên lề tại Liên hợp quốc hồi tháng 9, mục tiêu của các quốc gia Ả Rập là ràng buộc cá nhân ông Trump vào tiến trình hòa bình.

Quốc vương Qatar, Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani, đã phát biểu: "Chúng tôi tin tưởng vào ngài và sự lãnh đạo của ngài… để chấm dứt cuộc chiến này và giúp đỡ người dân Gaza”.

Việc đóng vai trò trung tâm trong một giải pháp - với tư cách người bảo trợ hòa bình - đã làm hài lòng ông Trump, người đã tự đề cử mình làm chủ tịch hội đồng hòa bình, cơ quan sẽ giám sát việc tái thiết Gaza.

Một dấu ấn khác của ông Trump là việc sẵn sàng đặt ra giới hạn với Israel, khác với chính quyền tiền nhiệm của ông Joe Biden.

Cụ thể, sau khi Israel tự ý không kích Doha ngày 9-9 nhằm tiêu diệt các nhà đàm phán của Hamas, ông Trump yêu cầu Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu xin lỗi Qatar và cam kết tôn trọng chủ quyền của nước này.

Để khôi phục quan hệ, ông Trump ký một sắc lệnh hành pháp bất thường, tuyên bố rằng “bất kỳ cuộc tấn công nào vào Qatar sẽ được xem là tấn công vào Mỹ”.

Trong nhiều thập kỷ, cả người Israel và người Ả Rập đều khăng khăng đòi có sự tham gia của Mỹ để giúp làm trung gian cho các đảm bảo an ninh và bảo vệ chính trị khi hai bên cần chấp nhận rủi ro vì hòa bình.

Nhưng tạp chí Time nhận định rằng trong những năm gần đây, Mỹ thường không còn là bá chủ toàn cầu nữa mà bắt đầu giống như một siêu cường đang suy yếu.

Bước đột phá trong những ngày gần đây mang đến cơ hội để khẳng định lại khả năng định hình các sự kiện bên ngoài biên giới của Mỹ.

Việc chấm dứt một cuộc chiến đã gây ra nhiều đau khổ có thể là một chiến thắng cho cá nhân ông Trump, người trước đây đã hứng nhiều chỉ trích vì cáo buộc từ bỏ vai trò lãnh đạo của Mỹ ở nước ngoài với lập trường "Nước Mỹ trên hết".

Hamas giao tranh với các nhóm phiến quân tại Gaza

Cuộc nổi dậy chống lại Hamas ngày càng gia tăng với nhiều cuộc giao tranh sau lệnh ngừng bắn ở Gaza và Hamas đã phải huy động 7.000 quân.