Sáng 14-5, phát biểu giải trình về dự Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh việc quyết định thay đổi mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp là cuộc cải cách thể chế và hành chính toàn diện.

Đồng thời mang tính kiến tạo sâu sắc, phản ánh tầm nhìn chiến lược, quyết tâm đổi mới để đất nước đủ điều kiện vững bước vào kỷ nguyên mới.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà: 4 yếu tố cơ bản, cốt lõi của dự luật

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nêu rõ dự luật được xây dựng trên 4 yếu tố cơ bản, cốt lõi và xuyên suốt.

Thứ nhất, xác lập chỉnh thể cấu trúc pháp lý của chính quyền địa phương 2 cấp trên nền tảng tuân thủ một số điều có liên quan đến Hiến pháp đang nghiên cứu sửa đổi, bổ sung.

Thể chế hóa chủ trương của Đảng theo tinh thần nghị quyết 60 của Hội nghị Trung ương 11, kết luận 126, 127, 137 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và một số chủ trương lớn của Đảng trong tổng thể cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị.

Trong mục tiêu, yêu cầu phải xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp.

Thứ hai, kế thừa, bổ sung, phân định rành mạch thẩm quyền về phân cấp, phân quyền, ủy quyền để làm sao phân định giữa trung ương với địa phương, giữa cấp chính quyền địa phương với nhau, làm cơ sở pháp lý để hệ thống pháp luật chuyên ngành tuân theo khi sửa đổi, bổ sung, xây dựng mới.

Đồng thời thúc đẩy sự chủ động, năng động, sáng tạo của chính quyền địa phương theo phương châm mà Tổng Bí thư quán triệt là địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.

Thứ ba, minh định nhiệm vụ, thẩm quyền, quyền hạn từng cấp chính quyền địa phương cho phù hợp yêu cầu quản trị địa phương trong tình hình mới.

Thứ tư, thiết lập đầy đủ, toàn diện cơ sở pháp lý để tháo gỡ khó khăn, rào cản, vướng mắc khi chuyển đổi từ mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp.

Nhưng gắn với việc có thể phải thực hiện được ngay phân cấp, phân quyền, ủy quyền theo chủ trương của Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương để địa phương thực hiện.

Các trường hợp cần thiết

Trong phân định phân cấp, phân quyền, bà Trà cho hay ban soạn thảo cùng Ủy ban Pháp luật và Tư pháp rà soát thận trọng, kỹ lưỡng, dự liệu vấn đề có thể phát sinh khi thực hiện liên quan phân cấp, phân quyền để thiết lập cơ chế điều hành sáng tạo, năng động, linh hoạt cho địa phương.

Cụ thể, trong trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh hoặc chủ tịch UBND cấp tỉnh kịp thời giải quyết những vấn đề phát sinh để đảm bảo dòng chảy điều hành thông suốt, không để đình trệ hay gián đoạn.

Gắn với trách nhiệm; phân cấp, phân quyền nhưng không buông lỏng, là công cụ đảm bảo quyền, lợi chính đáng của Nhà nước và người dân.

Làm rõ hơn thế nào là "trường hợp cần thiết", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh đó là khi cơ quan chuyên môn hoặc cấp xã không đủ năng lực thực hiện một nhiệm vụ nào đó.

Phát sinh những vấn đề khẩn cấp, phức tạp, nhạy cảm vượt quá khả năng giải quyết của cấp dưới; nhiệm vụ đột xuất bất thường cần phản ứng nhanh, kịp thời.

Là khi chủ tịch UBND tỉnh xác định có dấu hiệu trì trệ và né tránh; các tình huống cần điều phối điều hòa liên vùng, liên xã trong trường hợp cấp bách...

"Nhưng thực tiễn đa dạng, phong phú, nếu không có cơ chế này không thể đảm bảo vận hành trơn tru, liên thông, thống nhất, hiệu quả.

Luật Tổ chức Chính phủ cũng có điều khoản để Thủ tướng xử lý trong tình huống cần thiết", bà Phạm Thị Thanh Trà nói.

Đại biểu: Đề xuất giấy tờ mới của người dân, doanh nghiệp ghi cả địa chỉ trước và sau sáp nhập

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đề xuất giấy tờ mới của người dân, doanh nghiệp cần ghi cả địa chỉ trước và sau sáp nhập đơn vị hành chính.