Chiều 19-11, tại phiên thảo luận ở hội trường, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã có giải trình thêm về các nội dung liên quan tới các dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).

Quản lý thuế đối với hộ kinh doanh là vấn đề rất khó, rất phức tạp

Theo Bộ trưởng, việc quản lý thuế đối với hộ kinh doanh là vấn đề rất khó, rất phức tạp và hiện nay việc thu thuế với hộ kinh doanh đã được ổn định trong nhiều năm. 

Trong đó phương pháp tính thuế đối với hộ kinh doanh gần như không thay đổi so với trước đây. 

Trước đây phương pháp tính thuế là thuế khoán, người kinh doanh xác định mức và nộp theo. Còn bây giờ hộ kinh doanh phải thực hiện theo doanh thu kê khai, nhằm thu được khoản thuế thất thoát lớn, đặc biệt là những nơi khu vực kinh tế phát triển. 

"Vừa rồi chỉ thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin, thuế chúng ta thu từ thuế khoán sang kê khai tăng 64%. Phương pháp thu vẫn như vậy, song mức thu so với trước đây tốt hơn rất nhiều khi trước đây 100 triệu đã phải nộp thuế, còn bây giờ chúng ta nâng lên 200 triệu. Không thể nói rằng chúng ta đang gây khó dễ cho hộ kinh doanh" - ông Thắng nói. 

Đồng tình với quan điểm "không sợ thiếu, chỉ sợ không công bằng", Bộ trưởng cho rằng việc điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân lần này để đảm bảo mức thu thuế với người làm công ăn lương và hộ kinh doanh phải công bằng. 

Tức là cần giải quyết câu chuyện đảm bảo mức chịu thuế của các hộ kinh doanh phải tương xứng với mức thuế đang thu đối với người làm công ăn lương.

Theo đó, ông khẳng định Bộ Tài chính đã nghiên cứu, tiếp thu một phần theo hướng: Bắt đầu từ doanh thu 201 triệu đồng trở lên bắt đầu chịu thuế. Song tiếp thu các ý kiến của đại biểu, bộ sẽ tính toán để cho các hộ kinh doanh cảm thấy tốt hơn so với mức thuế bắt đầu của người làm công ăn lương, có mức tính thuế khởi điểm cho phù hợp. 

Không phù hợp và thiếu công bằng?

Trước đó, nhiều ý kiến đại biểu cho rằng việc áp thuế thu nhập cá nhân với hộ kinh doanh từ mức doanh thu trên 200 triệu trở lên là không phù hợp và thiếu công bằng. 

Đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Ninh) so sánh với những người có nguồn thu nhập từ lương thì mức thu nhập chịu thuế khởi điểm là 11 triệu đồng/tháng trở lên và giảm trừ gia cảnh là 4 triệu/tháng.

Trong khi các hộ kinh doanh nhỏ, lẻ, mức lợi tức kinh doanh còn phụ thuộc rất nhiều vào hạ tầng, được xác định sau khi trừ đi chi phí để có mức thuế. Nhưng hiện nay họ phải nộp thuế thu nhập cá nhân kể từ doanh thu đầu tiên tính từ mức khoán, bất kể kinh doanh có lãi hay không, cũng không được chiết trừ gia cảnh như các đối tượng tính thuế khác.

Do đó đại biểu đề nghị cần xem xét lại thuế suất, mức doanh thu khởi điểm phải tính thuế với cách tính thuế trực tiếp trên doanh thu của các hộ kinh doanh nhỏ nhằm tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng. 

Đại biểu Nguyễn Vân Chi (Nghệ An) cho rằng khi chuyển từ cơ chế khoán sang tính theo tỉ lệ trên doanh thu thực tế, doanh thu chắc chắn sẽ tăng lên cao hơn nhiều so với mức khoán hiện nay. 

Mặc dù tỉ lệ thu không thay đổi, gánh nặng thuế hay nghĩa vụ thuế cho các hộ cá nhân kinh doanh khi tính theo doanh thu thực tế chắc chắn cao hơn rất nhiều so với mức khoán đang nộp.

Trong khi đó luật lần này đã sửa, miễn giảm rất nhiều cho các đối tượng người làm công ăn lương. Đặc biệt là đối tượng có thu nhập cao, đối tượng làm việc trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, tin học. 

Một số lĩnh vực khác (xây dựng pháp luật) đang đề nghị có miễn giảm trong tính thuế thu nhập cá nhân. Trong khi gánh nặng thuế cho các đối tượng hộ kinh doanh dường như sẽ tăng lên cao hơn.

Vì vậy đại biểu đề xuất cơ quan soạn thảo đánh giá chính xác hơn, có tính toán về tỉ lệ. Ví dụ giảm cả thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân để đảm bảo gánh nặng thuế vẫn giữ mức hiện hành cho hộ và cá nhân kinh doanh. 

Thuế thu nhập cá nhân trước đây chỉ thu với những đối tượng có thu nhập cao. Hiện nay đã mở rộng áp dụng chung. Đối với những đối tượng yếu thế nhất (hộ kinh doanh nhỏ), nên chăng có cân nhắc kỹ lưỡng.

Đại biểu Quốc hội đề xuất miễn giảm thuế thu nhập cá nhân với vợ chồng sinh đủ hai con

Đại biểu Quốc hội Trần Kim Yến (TP.HCM) kiến nghị xem xét miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân cho vợ chồng sinh đủ hai con trở lên với tỉ lệ phù hợp.