Bộ trưởng Hồ Đức Phớc - Ảnh: PHẠM THẮNG

Sáng 5-11, tham gia giải trình tại phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã có trao đổi về vấn đề tự chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập.

Ông Phớc cho biết Chính phủ đã ban hành nghị định 60/2021, trong đó xác định là tự chủ một phần hoặc tự chủ toàn diện.

Việc xây dựng tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp nhằm để thực hiện nhiệm vụ chính trị của Nhà nước giao và hoàn thiện các danh mục tự chủ.

Từ đó xác định được các nguồn ngân sách nhà nước và các nguồn khác phục vụ cho các đơn vị sự nghiệp công lập được tự chủ, chủ động trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Về nguyên tắc, đối với các dịch vụ thiết yếu, Nhà nước đảm bảo về mặt kinh phí. Đối với các dịch vụ cơ bản thì Nhà nước hỗ trợ kinh phí.

Đối với dịch vụ đặc thù của một số ngành, lĩnh vực, thực hiện theo cơ chế đặt hàng hoặc đấu thầu để tạo điều kiện cho các đơn vị ngoài công lập tham gia.

Cùng với việc tự chủ tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, cũng tiến hành hoàn thiện một số chính sách như đất đai hay về đấu thầu để thực hiện các dịch vụ công.

Ông chỉ rõ có vướng mắc giữa các đơn vị sự nghiệp công lập là trước đây thí điểm tự chủ là giao tự chủ toàn phần, tuy nhiên hiện nay huy động nguồn lực xã hội hóa để thực hiện công tác tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập gặp khó khăn.

"Tôi lấy ví dụ như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K..., trước đây tạo điều kiện cho các đơn vị có nguồn thu nhưng giờ nguồn thu khó khăn, liên doanh, liên kết cũng khó khăn.

Các đơn vị xin thôi không thực hiện tự chủ toàn phần, mà xin tự chủ một phần. Tức sẽ tự chủ phần chi thường xuyên, còn chi đầu tư, ví dụ như mua sắm máy móc, thiết bị, xây dựng cơ sở mới... thì ngân sách nhà nước phải đảm bảo. Tôi cho rằng điều này cũng hợp lý", ông Phớc nêu.

Lý giải việc cho rằng hợp lý, ông Phớc cho rằng miễn sao phục vụ người dân tốt nhất và làm thế nào để cho đơn vị ngày càng phát triển.

Ông nói thêm từ tự chủ chi thường xuyên sẽ tiến tới khi có nguồn thu ổn định và phát triển, sẽ tự chủ toàn bộ. Có như vậy chất lượng dịch vụ ngày một tăng và việc phục vụ người dân ngày một tốt hơn.

Bổ sung thêm về tự chủ một phần của các đơn vị sự nghiệp công lập, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng cơ chế cần thiết kế để giữ chân được người tài, người giỏi làm việc ở khu vực công, nhất là trong lĩnh vực giáo dục, y tế.

Ông phân tích y tế và giáo dục là hai trụ cột an sinh xã hội quan trọng nhất hiện nay. Hai lĩnh vực này phục vụ không tốt sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe, việc học tập của người dân.

"Khi xây dựng cơ chế tự chủ cần thận trọng, chắc chắn và tránh làm theo phong trào", ông nêu quan điểm.

Bộ trưởng nói thêm với các đơn vị tự chủ một phần, tức là chưa thu hút được nguồn lực tài chính bên ngoài ngân sách thì Nhà nước phải đảm bảo để họ có nguồn đổi mới trang thiết bị, công nghệ và quan trọng hơn là đảm bảo giữ được người giỏi trong hệ thống.

Tức phải làm thế nào để đảm bảo chất lượng, dịch vụ công tốt nhất phục vụ người dân.

Ông ví dụ bệnh viện công lập là nơi thường phục vụ người dân thu nhập thấp, người nghèo nên giá dịch vụ vừa phải.

Chẳng hạn giá chụp X-quang tại Bệnh viện Bạch Mai chỉ 45.000 đồng, nhưng cũng dịch vụ này ở bệnh viện tư có thể lên tới 500.000 đồng - mức này người thu nhập thấp không thể chi trả.

Trước quan điểm cho rằng phục vụ công cũng như tư, miễn là đóng góp cho xã hội, ông Phớc nhìn nhận, "cần có chính sách tốt để giữ lực lượng tinh hoa nhất, nhất là lĩnh vực giáo dục, y tế để phục vụ người dân".

Đại biểu Quốc hội: Bệnh viện công lớn xin thôi tự chủ, bác sĩ nghỉ việc là 'thất bại của chính sách'

TTO - Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, nhiều y bác sĩ xin nghỉ việc tại các bệnh viện công, hay việc các bệnh viện lớn, có danh tiếng xin thôi tự chủ là 'một sự thất bại của chính sách trong cơ chế quản lý đối với các bệnh viện công lập'.