Ngày 4-12, Anh cho biết đã triệu tập đại sứ Nga đến giải thích về "chiến dịch hoạt động thù địch đang diễn ra", sau khi một cuộc điều tra phát hiện Nga đứng sau âm mưu ám sát cựu điệp viên Nga và cái chết của một phụ nữ do chất độc thần kinh năm 2018.

Bộ Ngoại giao Anh cho biết Anh cũng đã trừng phạt toàn bộ cơ quan tình báo quân sự Nga GRU, cũng như 11 "nhân tố đứng sau hoạt động thù địch do nhà nước Nga bảo trợ", sau khi báo cáo điều tra được công bố.

Báo cáo điều tra kết luận rằng vụ đầu độc bằng chất độc thần kinh Novichok vào tháng 3-2018 nhằm vào cựu điệp viên Sergei Skripal tại Salisbury, tây nam nước Anh, "chắc chắn đã được Tổng thống (Vladimir) Putin phê duyệt ở cấp cao nhất".

Nga đã nhiều lần phủ nhận sự liên quan đến vụ tấn công này.

Vài tháng sau, vào tháng 7-2018, một phụ nữ Anh tên Dawn Sturgess đã tử vong sau khi xịt vào người thứ mà bà nghĩ là nước hoa từ một chai nước hoa bỏ đi nhưng hóa ra lại chính là chất độc gây chết người.

Chính quyền Anh tin rằng chai nước hoa này bị hai nghi phạm đã ám sát ông Skripal là Alexander Petrov và Ruslan Boshirov, được cho là điệp viên Nga, vứt ở Salisbury.

"Hành động của Petrov và Boshirov, cấp trên của họ ở GRU, và những người đã phê duyệt nhiệm vụ, bao gồm cả Tổng thống Putin, như tôi phát hiện, là vô cùng liều lĩnh", Hãng tin AFP dẫn lời cựu thẩm phán cấp cao Anthony Hughes, người lãnh đạo cuộc điều tra. 

Ông Skripal và con gái Yulia được phát hiện bất tỉnh trên ghế đá công viên ở Salisbury vào tháng 3-2018 sau khi tay nắm cửa nhà họ bị bôi chất độc thần kinh. Cả hai đã sống sót sau khi được điều trị tích cực tại bệnh viện và hiện đang được bảo vệ.

Anh đã bắt đầu cuộc điều tra cái chết của bà Sturgess vào năm ngoái. Luật sư Andrew O'Connor cho biết lọ nước hoa chứa đủ lượng Novichok để đầu độc "hàng ngàn" người. Trong vai trò nhân chứng, ông Skripal nói ông tin rằng ông Putin đã ra lệnh ám sát ông.

"Việc ông ấy ra lệnh tấn công là ý kiến cá nhân của tôi, dựa trên nhiều năm kinh nghiệm và phân tích của tôi về sự suy thoái liên tục của Nga. Tôi không có bằng chứng cụ thể nào để chứng minh điều này", ông nói.

Khi đó, vụ việc đã dẫn đến đợt trục xuất các nhà ngoại giao lớn nhất từ trước đến nay giữa các cường quốc phương Tây và Nga, và một loạt lệnh trừng phạt hạn chế của phương Tây.

Giải mật chất độc thần kinh Novichok diệt khẩu cựu điệp viên Nga

TTO - Novichok - một loại chất độc thần kinh cực mạnh được phát triển từ thời Liên Xô, được cho là nguyên nhân khiến hai cha con cựu điệp viên người Nga Sergei Skripal hôn mê cho đến bây giờ.