Hướng dẫn người dân thực hiện các thủ tục về cấp phép xây dựng tại Q.Gò Vấp, TP.HCM - Ảnh: Thanh Đạm

>> “Chiến đấu” với các bộ để dỡ bỏ rào cản
>> Tiếp tục cải tiến thủ tục cấp phép xây dựng

Các đơn vị thiết kế, khảo sát chỉ cần vài tháng là hoàn tất bản vẽ thu nhỏ phóng to các công trình, dự án. Thế nhưng, thủ tục cấp giấy phép xây dựng phải mất hơn sáu tháng, thậm chí nhiều năm.

Bộ Xây dựng đòi hỏi giấy phép xây dựng phải có các bản vẽ kiến trúc, kết cấu điện nước, dự án đầu tư nên các bộ ngành khác cũng đòi hỏi giấy phép môi trường, giấy phép đấu nối giao thông, giấy phép phễu bay, giải pháp tĩnh không...

Bộ Xây dựng buộc các đơn vị thiết kế lập dự toán theo đơn giá do bộ ban hành với phụ phí phức tạp mà việc thẩm định tùy thuộc của các quan phụ trách, gây lãng phí, thậm chí tạo ra sự thông đồng tham nhũng.

Mục đích của các thủ tục này là gì? Tại sao phải đủ 36 bước, ba năm thẩm định, có khi còn hơn tùy thuộc địa phương? Tại sao phải có đủ hàng tá cơ quan đóng mộc từ dưới lên trên với hàng trăm chữ ký để ra một giấy phép chỉ có thời hạn 12 tháng xây dựng?

Thế mà sản phẩm làm ra là những công trình, những dự án vẫn còn nhiều khuyết tật, phải điều chỉnh, sửa chữa, thiếu mỹ thuật, kỹ thuật?

Ai là người chịu trách nhiệm trong mê hồn trận này hay quả bóng được đẩy về phía người dân vì phải è cổ đóng thuế sửa chữa, cải tạo? Thường thì khi có sự cố chỉ có người thiết kế, thi công lãnh đủ?

Tại sao những công việc đơn giản, bình thường giữa người dân, doanh nghiệp với đơn vị thiết kế, thi công lại bị các cơ quan nhà nước can thiệp, phán xét theo kiểu xin - cho thông qua hàng đống giấy tờ, thủ tục phức tạp tốn kém?

Sự phức tạp và tốn kém đó là một trong những nguyên nhân quan trọng làm trì trệ, tụt hậu ngành bất động sản, làm nản lòng những người hành nghề chân chính, những sáng tạo tâm huyết... Và các khu quy hoạch, đường sá, điện nước vẫn liên tục gặp sự cố, phát sinh nhiều vấn đề, đội giá và kéo theo là những hệ lụy tiêu cực đến nền kinh tế.

Cởi trói cho doanh nghiệp, đặc biệt là xóa bỏ bao cấp thật sự trong lĩnh vực thiết kế, thi công, xây dựng đồng nghĩa với việc Bộ Xây dựng phải xóa bỏ hoặc hạn chế tối đa những rào cản giấy phép xây dựng, giấy phép quy hoạch, giấy thỏa thuận, biên bản nghiệm thu, chứng nhận đạt kỹ thuật, mỹ thuật...

Bởi lẽ những thủ tục này chỉ là quan hệ dân sự giữa các bên A và B, buộc người thiết kế, thi công phải làm đúng chuẩn, quy hoạch, nếu là vốn ngân sách chỉ cần hậu kiểm để xác định khối lượng, tài chính, bảo vệ vốn của nhà đầu tư.

Vì thế, khi làm việc với Bộ Xây dựng, Thủ tướng đã yêu cầu phải cắt giảm ngay thủ tục trong lĩnh vực xây dựng. Hãy tin những người kỹ sư, kiến trúc sư thiết kế, nhà thầu, người dân vì họ đều muốn công việc của mình được thực hiện thật nhanh, thật hiệu quả. Họ sẽ bị rút giấy phép hành nghề nếu thiết kế sai quy chuẩn, quy hoạch hoặc tính toán sai, gây đội giá, hư hỏng.

Theo tôi, đây là một ngành nghề không cần sự can thiệp thông qua các loại giấy phép, giấy thỏa thuận mà Bộ Xây dựng đã ban hành như lâu nay.

Nếu chuyển được từ tư duy tiền kiểm sang hậu kiểm thì đó chính là sự đổi mới thật sự trong lĩnh vực đầu tư xây dựng để người dân, doanh nghiệp không còn bị ám ảnh bởi “con đường đau khổ” khi đi xin giấy phép xây dựng.