Người tính không bằng trời tính

Những ngày cuối tháng 10, nghe tin mưa lũ sắp đổ xuống miền Trung và Huế, bà Huyền Nữ Phương Linh (60 tuổi), thành phố Huế, dặn chồng con cùng nhân viên đưa tài sản lên cao hơn để tránh lũ.

20 năm buôn bán vật liệu nhựa và gỗ ván ép, mỗi lần nghe mưa lũ là bà như ngồi trên lửa. Vật liệu chỉ cần thấm nước là hư hỏng, đem bỏ.

Bà ở đường Huỳnh Thúc Kháng nhưng thuê kho bãi tại đường Nguyễn Chí Thanh, phường Phú Hậu, thành phố Huế. Cả hai nơi đều nằm trong khu vực dễ ngập lũ.

Những đợt lũ đi qua, bà lại lấy mực nước dâng để nâng nền kho bãi. Cơn lũ 2020 tràn về, gây thiệt hại mấy trăm triệu đồng. Sau lũ bà lại tiếp tục nâng cao nền, hàn thêm dàn khung sắt 0,5 mét làm giá đỡ. Bà Linh nghĩ như vậy là cao rồi, lũ có về cũng không hư hại tài sản nhiều.

Nhưng bà tính không lại với trời.

Mưa những ngày cuối tháng 10 mưa như trút, nước sông dâng cao, thông tin về việc thủy điện xả lũ được bà cập nhật liên tục.

Thấy chuyện không lành, bà dặn con qua đưa máy tính, máy photo và sổ sách lên cao. Mọi thứ được ràng buộc cẩn thận trên cao, người con quay về, bảo: Mẹ yên tâm, đưa lên cao hết rồi.

Nhưng con nước đổ về cao hơn dự tính, máy móc ngập trong nước, hư hỏng. "Chắc bỏ luôn chứ không sửa được nữa. Mình kê cao rồi, ai ngờ nước còn cao hơn", con bà Linh nói.

Chiếc máy nâng cũng được neo kỹ trong kho, trên đó cũng chất mấy kiện hàng hóa, nhưng nước dâng lên ngập toàn bộ. Giờ bà để yên, đợi mấy hôm nhờ thợ đến sửa chữa.

Ven triền sông Bồ, đoạn chảy qua xã Quảng Điền, Huế, các hộ dân sống bên sông lợi dụng mặt nước, đầu tư lồng bè, thả cá nuôi. Nghe tin đài báo mưa lũ lớn, ông Nguyễn Hữu Quý (65 tuổi) đem mấy cuộn dây thừng ra cột hai lồng cá vào thân cây, cột mốc bên sông. Cột chặt, kiểm tra lồng cá, ông yên tâm về nhà dọn dẹp đưa 2 tấn lúa lên cao.

Một thập kỷ nuôi cá lồng trên sông, ông đã quá quen với việc này. Những đợt lũ năm trước ông cũng làm tương tự như vậy mà cứu được tài sản.

Nhưng lần này, nước đổ về quá lớn. Khi ông đang ngồi trong nhà nhìn dòng nước lũ, một người dân chèo thuyền đi ngang, nói vọng vào "lồng cá của ông bị lũ nhấn chìm rồi".

Ông nghĩ chắc người ta đùa. Lũ rút, ông ra thăm thì lồng cá giống hơn 500 con bị nhấn chìm xuống sông. Lồng cá thương phẩm khác bị nước xé toạc, một số thoát ra sông, một số chết.

"Năm nay lũ lớn quá, nước đổ về dồn dập không thứ gì chịu được. Thôi, của đi thay người", ông Quý tự động viên mình.

Hai xã Đan Điền và Quảng Điền người dân ven sông nuôi cá lồng bị ảnh hưởng nặng trong đợt mưa lũ này. Chỉ riêng xã Đan Điền, thiệt hại lên đến hơn 88 tấn cá các loại.

"Cố vớt được thứ gì thì vớt"

Sáng 31-10, trời nắng nhẹ, cả gia đình bà Linh chạy qua dọn dẹp. Hai chiếc máy xịt nước được thuê về. Người con xịt, bà và chồng cào dọn lớp bùn non ra đường. Một hệ thống kho bãi gần 1.000m² chất kín hàng hóa. Trên những giá sắt cao, nước dâng lên ngập hơn 0,5 mét hàng hóa. Thứ vật liệu dễ thấm nước nhanh chóng nở, nhàu lại như tấm bánh tráng đã nhúng nước. Mọi người trong gia đình bà vừa dọn dẹp, vừa để ý sợ chúng đổ sập.

Giờ bà không còn tâm trạng để thống kê thiệt hại. Bà nói để đầu óc thong thả mà dọn dẹp, chứ thống kê thiệt hại rồi thấy tiếc lại không làm được gì.

"Giờ chuyện cũng xảy ra rồi, mình cứ từ từ dọn dẹp. Nắng lên, dỡ phần trên xuống, cái nào còn được thì phơi nắng, sau đó bán rẻ lại cho ai cần. Cái nào hư thì chấp nhận bỏ đi. Nhắc đến chuyện hư hao tiếc lắm", bà nói.

Người con trai đang xịt nước, nói vọng ra, thiệt hại cũng một nửa hàng hóa đó anh. Bà Linh khua tay: "Đừng nhắc nữa con".

Biết mình kinh doanh vật liệu cứ ngập nước là hư hỏng nên mỗi năm, khi qua tháng 8 là bà lại nói nhân viên chất hàng cao hơn. Bà nói đưa lên cao thì cũng bất tiện khi lấy hàng, nhưng sống trong vùng hay mưa lũ thì phải chấp nhận. Khi nghe lũ về, bà cũng làm tư tưởng trước, chấp nhận hư hỏng. Bà đùa, chắc tới đây chuyển hết qua kinh doanh hàng nhựa cho khỏi sợ lụt.

Lũ trên sông Bồ rút xuống, trơ ra những lớp bùn đầy trên đường, trong vườn nhà, ông Quý chạy xe ra xem lồng cá. Ông định lội xuống xem lồng cá giống ra sao, nhưng chị Hương -con gái ông - đã vội can ngăn: "Thôi ba ơi, giờ cũng mất rồi, nước chảy rứa lội xuống chi nguy hiểm. Vào nhà đi ba".

Tần ngần một lúc rồi ông cũng nghe lời con can ngăn, nhưng chưa vội vào nhà. Ông ngồi trên bờ nhìn xuống dòng nước.

Nhiều hộ dân nuôi cá bị ảnh hưởng, lũ rút họ ra vớt lên bỏ vào bao, đem chôn. Một số cá may mắn chưa chết, nổi lờ đờ trên mặt nước, hộ nuôi vớt lên, đem ra dọc đường ngồi bán. Số khác đăng lên mạng, kêu gọi sự ủng hộ của người dân. Họ bán rẻ với hy vọng vớt được chừng nào hay chừng đó.

Ông Quý dự định chờ nước sông hạ xuống thấp hơn sẽ vớt lồng lên, tu bổ lại và thả cá nuôi tiếp. "Trời rồi cũng chừa đường cho người dân làm ăn, không tuyệt đường sống của mình đâu", ông nói.

Bà Linh thì nói chắc nịch sau đợt này sẽ quyết tâm chuyển kho bãi đi nơi khác cao hơn, không chần chừ nữa.

"Ở đây cứ vài năm bị lũ lớn một năm như vậy thì mình thua. Kinh doanh chưa phục hồi, chưa thu hồi vốn được lại gặp lũ. Mãi vậy ai chịu được - bà bộc bạch - Làm không biết bao nhiêu năm để bù lại được".

Lũ trên sông Hương dâng lên trở lại, người Huế lại thấp thỏm lo lụt mới

Trong chiều 1-11, nước trên sông Hương và sông Bồ lại dâng lên, báo hiệu lũ quay trở lại. Người dân xứ Huế lại thấp thỏm khi Đập Đá nước chạy xiết, cấm đường.