Tối 5-12, lễ trao Giải thưởng VinFuture 2025 được tổ chức tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội). Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, hai nhà sáng lập giải thưởng - tỉ phú Phạm Nhật Vượng và vợ Phạm Thu Hương - cùng nhiều khách VIP, các nhà khoa học xuất sắc thế giới có mặt.

Buổi lễ đánh dấu giải thưởng khoa học do người Việt nghĩ ra, vì tương lai nhân loại, bước sang tuổi thứ 5.

Tác giả phát hiện gen BRCA1 gây ung thư giành giải đặc biệt cho nhà khoa học nữ

Giải đặc biệt VinFuture 2025 dành cho Nhà khoa học nữ được trao cho GS Mary-Claire King (Mỹ) vì sự phát hiện gen BRCA1 liên quan đến nguy cơ ung thư vú và buồng trứng, đặt nền móng cho các xét nghiệm di truyền, chương trình tầm soát và điều trị theo hướng cá thể hóa. 

Việc xác định vị trí gen BRCA1 trên nhiễm sắc thể 17q21 vào năm 1990 - trước khi bộ gen người được giải mã - được xem là cột mốc lịch sử, khẳng định bản chất di truyền của nguy cơ ung thư và thay đổi cách tiếp cận phòng ngừa - điều trị trên toàn thế giới.

Chia sẻ sau khi nhận giải, GS Mary-Claire King không giấu được sự bất ngờ khi được xướng tên tại VinFuture 2025, nhấn mạnh điều này cho thấy phụ nữ cũng có thể làm khoa học và có những phát kiến như các nhà khoa học nam giới. 

"Mọi nhà khoa học đều như nhau, những thành công của chúng tôi và nhà khoa học khác. Chúng ta - những phụ nữ có thể làm được và đang khuyến khích người trẻ và nhà khoa học nữ trẻ tiếp bước trên hành trình này", bà bày tỏ.

GS Mexico thắng giải đặc biệt cho nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển

Ngay sau tiết mục của ca sĩ Đức Phúc, Giải thưởng VinFuture 2025 gọi tên nhà khoa học đầu tiên đạt Giải đặc biệt VinFuture 2025 dành cho Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển.

Nhà khoa học được vinh danh là GS María Esperanza Martínez-Romero (Mexico) vì những tiến bộ trong nghiên cứu sinh thái vi sinh vật và cơ chế cố định nitơ cộng sinh tại các hệ sinh thái nhiệt đới. 

GS Martínez-Romero đã phát hiện và mô tả nhiều loài Rhizobium mới, góp phần mở rộng hiểu biết về phân loại vi sinh vật và tương tác cây - vi sinh trong nông nghiệp, mở ra hướng nghiên cứu mới về cộng sinh vi khuẩn - cây trồng, có tác động sâu rộng đến nông nghiệp bền vững trong bối cảnh nguồn lực hạn chế.

'Việt Nam muốn thúc đẩy nghiên cứu các vấn đề chung của nhân loại'

Phát biểu tại lễ trao giải, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định giải thưởng VinFuture là một trong giải thưởng Khoa học Công nghệ lớn nhất toàn cầu về quy mô giải thưởng do người Việt khởi xướng.

Ông cho biết, nhìn lại hành trình 5 năm qua của giải thưởng, có thể khẳng định VinFuture không chỉ vinh danh các công trình khoa học xuất sắc mà còn tạo ra những cuộc đối thoại, diễn đàn quý báu giữa các nhà khoa học, các doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách. Từ đó, những tư tưởng mới, cách tiếp cận mới, mô hình hợp tác mới được khơi mở và lan tỏa rộng rãi.

Nhân dịp này, ông cũng ghi nhận và đánh giá cao về những nỗ lực bền bỉ, thực hiện cam kết và trách nhiệm cao của những người đã sáng lập Quỹ. Ông Phạm Nhật Vượng và phu nhân đã dành tâm huyết và nguồn lực lớn để thúc đẩy giải thưởng khoa học, góp phần lan tỏa giá trị nhân văn của khoa học và mang đến cho thế giới hình ảnh đất nước, con người Việt Nam giàu trí tuệ, giàu lòng nhân ái và ý chí, khát vọng phát triển.

Theo ông, thế giới đang đối mặt với nhiều biến động phức tạp. Biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh năng lượng, an ninh lương thực, biến động kinh tế và cả những rủi ro chưa từng biết tới từ khoa học kỹ thuật, công nghệ mới, đòi hỏi mỗi quốc gia phải tìm ra con đường phát triển phù hợp. Khoa học chỉ thực sự phát huy mạnh mẽ khi có sự hợp tác quốc tế sâu rộng, bình đẳng và bền bỉ.

"Việt Nam mong muốn cùng cộng đồng các nhà khoa học thế giới đẩy mạnh hợp tác trong nghiên cứu các vấn đề chung của nhân loại, thúc đẩy trao đổi học thuật, đào tạo nhân lực chất lượng cao, hợp tác chuyển giao công nghệ và triển khai các mô hình phát triển xanh, phát triển bao trùm.

Chúng tôi sẵn sàng đồng hành với các quốc gia, tổ chức, viện nghiên cứu trên tinh thần cởi mở, trách nhiệm và tôn trọng lẫn nhau. Việt Nam sẽ tiếp tục là điểm đến tin cậy, hấp dẫn của các nhà khoa học để các giá trị sáng tạo được sẻ chia và lan tỏa mạnh mẽ đến cộng đồng quốc tế", Chủ tịch Quốc hội khẳng định.

GS Richard Friend: VinFuture đã vượt qua khuôn khổ một giải thưởng

Tại lễ trao giải, GS Richard Friend - Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture, khẳng định các nhà khoa học được vinh danh năm 2025 sẽ mang đến những khám phá khoa học xuất sắc, góp phần tạo ra lợi ích lớn lao cho xã hội - cả về phúc lợi con người lẫn phát triển bền vững.

"Đôi khi, chúng ta lo ngại rằng khoa học mới có thể mở ra một 'chiếc hộp Pandora' và cần sự cẩn trọng để định hướng các công nghệ mạnh mẽ theo hướng an toàn và đúng đắn. Nhưng nhiều hơn thế, như quý vị sẽ thấy tối nay, những lợi ích mà các phát minh mang lại là vô cùng rõ ràng - và đằng sau đó là những câu chuyện đầy cảm hứng về trí tuệ, nghị lực và niềm tin vào khoa học", GS Richard Friend nhấn mạnh.

Trong 5 mùa giải, VinFuture đã vinh danh nhiều nhà khoa học xuất sắc - những người sau đó tiếp tục được ghi nhận bằng các giải thưởng danh giá khác của thế giới, trong đó có Giải Nobel. Giải thưởng VinFuture ngày càng nhận được lượng đề cử lớn, riêng năm nay là 1.705 đề cử.

"Nhìn về tương lai, tôi tin rằng VinFuture đang vươn mình phát triển vượt ra khuôn khổ một giải thưởng. Như chúng ta đã chứng kiến trong tuần này: VinFuture đã kết nối tinh hoa tri thức thế giới, tinh thần trách nhiệm và khát vọng phụng sự nhân loại", Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture bày tỏ.

Tuổi Trẻ Online tiếp tục cập nhật...

Tỉ phú Phạm Nhật Vượng, 2 con trai cùng dàn khách VIP tại đêm trao giải thưởng VinFuture

Đêm trao Giải thưởng VinFuture 2025 diễn ra tối 5-12 tại Hà Nội, với sự xuất hiện của hàng loạt khách VIP và nhà khoa học hàng đầu thế giới.