Bắt nguyên Chủ tịch HĐQT Vinashin Phạm Thanh Bình

Phóng to

Ông Phạm Thanh Bình, nguyên “thuyền trưởng” của con tàu Vinashin - Ảnh: C.V.K.

Nợ đầm nợ đìa

Thông báo của Văn phòng Chính phủ về Vinashin do ông Nguyễn Xuân Phúc trình bày khẳng định: việc hình thành, phát triển Vinashin mạnh để làm nòng cốt trong việc phát triển ngành công nghiệp tàu thủy của đất nước, đáp ứng nhu cầu kinh tế quốc dân, quốc phòng, an ninh là chủ trương đúng đắn, cần thiết, phù hợp với các nghị quyết liên quan của Đảng.

Đến nay, bước đầu đã hình thành được cơ sở vật chất kỹ thuật quan trọng và khá đồng bộ của ngành công nghiệp đóng tàu biển với 28 nhà máy đóng tàu đang hoạt động có trình độ công nghệ tiên tiến. Đã thiết kế được phần công nghệ, bước đầu thực hiện được phần thiết kế kỹ thuật cho tàu 58.000 tấn, 115.000 tấn. Vinashin đóng được tàu hàng đến 53.000 tấn, tàu chở dầu thô đến 105.000 tấn, kho nổi chứa xuất dầu...

Đến tháng 3-2009, Vinashin đã có nhiều đơn hàng và thỏa thuận hợp đồng sơ bộ đóng tàu với tổng trị giá khoảng 12 tỉ USD, đã hoàn thành đóng và bàn giao được 279 tàu trị giá trên 1,8 tỉ USD...

Ông Nguyễn Xuân Phúc cũng nêu rõ những yếu kém, khó khăn của Vinashin. Trong đó có việc do ngành vận tải viễn dương bị đình đốn, các chủ tàu đã hủy hợp đồng với các thỏa thuận đóng tàu trị giá hơn 8 tỉ USD. Riêng trong năm 2010 số hợp đồng đóng tàu có nguy cơ bị hủy lên tới trên 700 triệu USD. Mặt khác, công tác dự báo còn nhiều bất cập nên việc lập kế hoạch phát triển sản xuất kinh doanh và kế hoạch đầu tư không chính xác.

Các dự án đầu tư quá nhiều, dàn trải, vượt khả năng cân đối tài chính, có dự án chưa thật cần thiết nên nhiều dự án chỉ được phân bổ vốn chưa đến 50% tổng mức đầu tư. Vốn điều lệ còn hạn chế, vốn tự có trong nhiều dự án rất thấp, có dự án đầu tư bằng 100% vốn vay. Do vậy, hầu hết dự án đầu tư đều triển khai dở dang, như các dự án giải phóng mặt bằng khu công nghiệp, dự án đóng tàu xuất khẩu, những dự án này chưa đưa vào sử dụng nhưng vẫn phải trả lãi. Việc sử dụng vốn không hiệu quả đã gây hậu quả nặng nề về tài chính đối với Vinashin.

Để giải quyết khó khăn nêu trên, Vinashin đã phải vay nợ mới để trả nợ cũ, vay ngắn hạn trả dài hạn, thậm chí lấy vốn lưu động để chi đầu tư. Kết quả là từ năm 2009, Vinashin kinh doanh thua lỗ. Đến tháng 6-2010, tổng tài sản của Vinashin khoảng 104.000 tỉ đồng nhưng tổng số nợ là 86.000 tỉ đồng, vốn điều lệ thấp lại sử dụng vốn dàn trải nên tỉ lệ nợ phải trả/vốn chủ sở hữu gần 11 lần, rơi vào tình trạng mất cân đối tài chính nghiêm trọng, đứng trước nguy cơ phá sản, sản xuất đình đốn, công nhân chuyển việc, bỏ việc gần 17.000 người, mất việc gần 5.000 người.

Tái cơ cấu toàn diện

Thông báo của Văn phòng Chính phủ cũng nhìn nhận việc quản lý nhà nước và thực hiện quyền chủ sở hữu của Chính phủ đối với doanh nghiệp nhà nước, tập đoàn kinh tế nói chung và Vinashin nói riêng còn nhiều bất cập, kém hiệu quả.

Ông Nguyễn Xuân Phúc cho biết ngay từ năm 2006, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo kiểm tra, giám sát việc huy động, sử dụng vốn của Vinashin. Các năm 2008, 2009, Thường trực Chính phủ đã họp nhiều lần để xử lý các vấn đề liên quan đến tháo gỡ khó khăn, duy trì phát triển đối với Vinashin.

Theo ông Nguyễn Xuân Phúc, sau khi báo cáo Bộ Chính trị, Chính phủ chủ trương tái cơ cấu toàn diện với sự hỗ trợ trực tiếp, mạnh mẽ từ kinh tế nhà nước và của các định chế tài chính tín dụng để duy trì và từng bước ổn định, phát triển Vinashin với hiệu quả ngày càng cao, trả được nợ, thu hồi được vốn và làm được vai trò nòng cốt của ngành đóng tàu biển; với mục tiêu ít thiệt hại nhất và có lợi nhất về kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước.

Về nhiệm vụ, giải pháp: thứ nhất là kiện toàn tổ chức và bộ máy lãnh đạo, duy trì sản xuất kinh doanh và tiếp tục tái cơ cấu; thứ hai, về tài chính, Nhà nước cấp đủ vốn điều lệ từ Quỹ hỗ trợ sắp xếp doanh nghiệp, bằng các nguồn tài chính thích hợp cho Vinashin vay để trả nợ nước ngoài đến hạn, cơ cấu lại nợ tín dụng... Trên cơ sở định hướng với các nhiệm vụ, giải pháp đã nêu, HĐQT Vinashin bước đầu xây dựng phương án sản xuất kinh doanh mới, sơ bộ tính toán các năm 2010-2012 còn lỗ, dự báo năm 2013, 2014 bắt đầu có lãi và sau năm 2015 phát triển ổn định.

Đối với việc xử lý các cá nhân có sai phạm, ông Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra để xử lý nghiêm minh, đúng quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Thành lập ban chỉ đạo do phó thủ tướng Chính phủ phụ trách, thành phần có lãnh đạo các bộ, ban, ngành liên quan để tổ chức chỉ đạo có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp nêu trên.

* Tin bài liên quan:

Công bố quyết định đình chỉ chức vụ ông Phạm Thanh BìnhĐình chỉ chức vụ ông Phạm Thanh BìnhĐã có văn bản thông báo với Bộ Công anQuản lý tài chính yếu kém, nhiều tổng công ty thua lỗSuy nghĩ về sự phát triển dựa trên các tập đoànVinashin: cơ chế "độc nhất vô nhị” Kiểm điểm, xử lý kỷ luật chủ tịch HĐQT Vinashin Bài học Vinashin: Xem lại cơ chế giám sát các tập đoàn Tái cơ cấu để sửa chữa 3 năm sau Vinashin hết khó khăn Vinashin nợ hơn 80.000 tỉ đồngVinashin vẫn phải trả khoản nợ nước ngoài