Ngày 27-3, tại TP.HCM, Báo Tuổi Trẻ phối hợp Liên minh Tái chế Bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), Hội Liên hiệp Thanh niên TP.HCM và các đơn vị đồng hành tổ chức hội thảo "Sản phẩm, dịch vụ xanh - đặt hàng từ người dùng".

Với chủ đề "Thúc đẩy tiêu dùng xanh", hội thảo không chỉ phân tích sự thay đổi trong nhận thức và hành vi tiêu dùng mà còn làm rõ vai trò của người tiêu dùng trong việc định hình xu hướng sản xuất bền vững.

Mỗi quyết định mua sắm là một 'đặt hàng' sự bền vững từ doanh nghiệp

Phát biểu mở đầu hội thảo, nhà báo Nguyễn Khắc Cường - phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ - cho hay trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt và áp lực từ người tiêu dùng đòi hỏi các sản phẩm thân thiện với môi trường, sản xuất xanh không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp.

Nhà báo Nguyễn Khắc Cường cho hay một báo cáo từ PwC năm 2024 cho thấy 85% người tiêu dùng toàn cầu đang trực tiếp cảm nhận tác động của biến đổi khí hậu trong cuộc sống hằng ngày và ưu tiên các sản phẩm bền vững. 

Tại Việt Nam, theo khảo sát của NielsenIQ năm 2022, 66% người tiêu dùng sẵn sàng trả thêm tiền cho các thương hiệu cam kết bền vững, tăng từ 50% so với năm 2013.

"Mỗi quyết định mua sắm hôm nay không chỉ là việc chọn một sản phẩm, mà còn là "đặt hàng" sự bền vững từ doanh nghiệp. Điều này buộc doanh nghiệp phải thay đổi, không chỉ để nâng cao uy tín và cạnh tranh quốc tế, mà còn để góp phần xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn, bảo vệ môi trường sống cho thế hệ tương lai", nhà báo Khắc Cường chia sẻ.

Theo nhà báo Nguyễn Khắc Cường, trong quá trình thay đổi cách thức đặt hàng ấy, truyền thông chính là cầu nối giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng, là công cụ lan tỏa thông điệp xanh, thay đổi nhận thức và thói quen tiêu dùng. 

Nhận thức được vai trò này, từ năm 2024, báo Tuổi Trẻ và PRO Việt Nam đã khởi xướng dự án Việt Nam Xanh với sự đồng hành của nhiều cơ quan, đơn vị. Dự án bao gồm rất nhiều hoạt động khác nhau như hội thảo, ngày hội, khám phá nhà máy xanh, giải chạy xanh... đã góp phần lan tỏa các sáng kiến xanh, tạo động lực cho doanh nghiệp chuyển đổi. 

"Chúng tôi đặt mục tiêu không chỉ cung cấp thông tin minh bạch về sản phẩm xanh, mà còn khơi dậy niềm tin và sự ủng hộ từ cộng đồng, từ đó thúc đẩy doanh nghiệp hành động nhanh hơn để đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của người tiêu dùng", nhà báo Khắc Cường khẳng định.

Tiếp nối thành công đó, bước sang năm 2025, với chủ đề "Thúc đẩy tiêu dùng xanh", dự án đặt mục tiêu biến tiêu dùng xanh thành phong cách sống, một xu thế tất yếu trong xã hội. Chương trình tiếp tục triển khai các hoạt động thiết thực như từ hội thảo, các chương trình giáo dục cho giới trẻ, đến những sáng kiến cộng đồng nhằm lan tỏa lối sống bền vững. 

"Việt Nam Xanh 2025 không chỉ là câu chuyện của doanh nghiệp hay chính quyền, mà là hành trình của tất cả chúng ta, những người tiêu dùng có ý thức", ông Cường nói.

Chung tay biến cam kết thành hành động cụ thể

Bà Nguyễn Thị Phương Hà, Phó Chủ tịch Liên minh Tái chế Bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), Tổng giám đốc Annam Group, nhấn mạnh ý nghĩa của hội thảo này như một cột mốc quan trọng tiếp nối thành công của Việt Nam Xanh 2024. Đây không chỉ là khởi đầu cho chuỗi hoạt động xuyên suốt năm mà còn thể hiện mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa PRO Việt Nam và báo Tuổi Trẻ, nhằm nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động về chuyển đổi xanh trong cộng đồng doanh nghiệp và xã hội.

Thực tế tại Việt Nam cho thấy, ngày càng nhiều người tiêu dùng sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho sản phẩm xanh, bền vững, ủng hộ xu hướng chuyển đổi xanh. Tuy nhiên, mức độ tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường, như thu gom rác tái chế tại gia đình, vẫn còn hạn chế.

Theo bà Phương Hà, tốc độ gia tăng tiêu dùng xanh đã khiến việc chuyển đổi sang mô hình bền vững trở thành yêu cầu cấp thiết. Đây không chỉ là xu hướng mà đã trở thành điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp tồn tại và phát triển, trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng ưu tiên sản phẩm thân thiện môi trường, đồng thời các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng siết chặt yêu cầu về phát thải và tính bền vững.

Phó Chủ tịch PRO Việt Nam nhấn mạnh vai trò truyền thông trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng, đặc biệt là giáo dục định hướng thị trường. "Thông qua truyền thông và sự tiên phong của các doanh nghiệp đầu ngành, chúng tôi mong muốn lan tỏa tầm nhìn dài hạn, hướng đến mục tiêu Net Zero. Đồng thời, PRO Việt Nam và các thành viên trong liên minh cũng kỳ vọng có thể tác động tích cực, nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh tại Việt Nam", bà Phương Hà chia sẻ.

Là đơn vị đồng tổ chức dự án Việt Nam Xanh 2025, PRO Việt Nam cam kết đồng hành cùng báo Tuổi Trẻ trong việc triển khai các hoạt động thực tiễn như hỗ trợ nội dung chuyên trang Việt Nam Xanh, tổ chức hội thảo, chương trình tham quan mô hình sản xuất tuần hoàn, kết nối doanh nghiệp với người tiêu dùng và khuyến khích các sáng kiến hợp tác nhằm tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu tác động môi trường.

Bà Hà cũngkêu gọi sự chung tay mạnh mẽ hơn từ doanh nghiệp, nhà hoạch định chính sách và cộng đồng để "biến cam kết thành hành động cụ thể, thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và hiện thực hóa một Việt Nam Xanh - Sạch - Đẹp".

Biến thách thức thành cơ hội

Ông Wei Nguyễn, Digital & CRM Manager tại Annam Gourmet, cho biết biến đổi khí hậu đang tác động mạnh mẽ đến nhận thức và hành vi mua sắm của người tiêu dùng trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam.

Ông dẫn báo cáo GlobeScan Healthy and Sustainable Living Highlight Report 2024, trong đó 45% người tiêu dùng cho biết họ cảm thấy bị ảnh hưởng bởi vấn đề này. Đồng thời, các khảo sát của PwC cũng cho thấy ngày càng nhiều người quan tâm đến việc hạn chế lãng phí thực phẩm, lựa chọn sản phẩm bền vững, giảm thiểu nhựa và tìm kiếm thông tin về tác động môi trường của sản phẩm.

Đáng chú ý, theo khảo sát của PwC, 54% người tiêu dùng Việt Nam sẵn sàng trả thêm tới 10% cho các sản phẩm làm từ vật liệu tái chế hoặc bền vững, cao hơn mức trung bình của khu vực châu Á - Thái Bình Dương (50%).

Tuy nhiên, ông Wei Nguyễn cho rằng xu hướng tiêu dùng xanh cũng đặt ra không ít thách thức. Một trong những rào cản lớn nhất là giá thành cao, do chi phí sản xuất sản phẩm xanh vẫn cao hơn so với hàng hóa thông thường, ảnh hưởng đến quyết định mua sắm của người tiêu dùng.

Do đó, để đáp ứng xu hướng này, ông Wei Nguyễn nhấn mạnh doanh nghiệp cần có chiến lược cụ thể trong sản xuất, bán lẻ và truyền thông.

Với các nhà sản xuất, việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, chú trọng tái chế và tái sử dụng nguyên liệu là giải pháp quan trọng giúp giảm tác động môi trường. Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm thân thiện với môi trường cũng là chìa khóa để doanh nghiệp gia tăng lợi thế cạnh tranh. Minh bạch thông tin sản phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố niềm tin của khách hàng.

Về phía nhà bán lẻ, ông Wei Nguyễn cho hay các chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích tiêu dùng xanh cùng những chương trình thu hồi và tái chế bao bì không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao hình ảnh mà còn đóng góp tích cực vào quá trình phát triển bền vững. Việc hợp tác với những người có tầm ảnh hưởng để lan tỏa thông điệp về lối sống xanh có thể giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng và thúc đẩy hành vi tiêu dùng bền vững.

Cùng với đó, nhu cầu đối với sản phẩm thân thiện với môi trường ngày càng tăng, tạo động lực cho các ngành thực phẩm hữu cơ, năng lượng tái tạo và sản phẩm bền vững phát triển. Chính phủ nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, cũng đang triển khai các chính sách hỗ trợ sản xuất xanh, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp chuyển đổi.

Bên cạnh đó, công nghệ sản xuất tiên tiến không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí mà còn nâng cao chất lượng sản phẩm và khả năng cạnh tranh.

Tại Annam Gourmet, ông Wei Nguyễn cho biết hệ thống này đã triển khai nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy tiêu dùng xanh.

Trong những năm qua, doanh nghiệp đã thay thế hơn 9,4 triệu túi nhựa bằng túi giấy và túi tái sử dụng, thu gom và tái chế hơn 7 tấn viên nén cà phê Nespresso, 5 tấn pin cũ cùng hàng chục nghìn chai thủy tinh.

"Những con số này không chỉ phản ánh nỗ lực của Annam Gourmet mà còn cho thấy sự thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng. Người tiêu dùng Việt Nam đang chủ động tìm kiếm các sản phẩm bền vững, và doanh nghiệp cần nắm bắt xu hướng này để phát triển bền vững", ông Wei Nguyễn chia sẻ.

Ông cho hay Annam Gourmet cũng tiên phong trong việc lắp đặt hệ thống tái chế Botol tại Việt Nam và ứng dụng năng lượng tái tạo, với hơn 1.225m² hệ thống điện mặt trời giúp giảm hơn 207 tấn CO₂ thải ra môi trường.

Theo ông, tiêu dùng xanh không chỉ là một xu hướng mà còn là cơ hội và trách nhiệm của doanh nghiệp. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, doanh nghiệp cần có chiến lược ESG rõ ràng, từ sản xuất, phân phối đến truyền thông, hướng tới phát triển bền vững.

Bạn trẻ thích thú nhận quà tại gian hàng Việt Nam xanh

Sáng 21-3, gian hàng chương trình Việt Nam Xanh tại Lễ hội Thanh niên TP.HCM (Youth Fest) lần thứ 5 thu hút nhiều bạn trẻ đến tham gia làm khảo sát và chơi game để nhận các phần quà đa dạng.