Vùng biển Chân Mây - Lăng Cô của Thừa Thiên - Huế, nơi sẽ ra đời nhiều khu du lịch đẳng cấp cao trong tương lai - Ảnh: UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế

Dù đánh giá cao những thành quả đạt được của ngành du lịch khu vực này trong năm qua, nhưng Thủ tướng cho rằng tiềm năng du lịch khu vực này vẫn còn rất lớn, cần có chính sách tốt để thu hút các nhà đầu tư lớn, mở cửa bầu trời, nâng cấp sân bay nhằm đón các đoàn khách quốc tế đến Việt Nam nhiều hơn nữa.

Phải biết cách mài giũa ngọc thô

"Tài nguyên du lịch nơi đây nhìn chung vẫn như là viên ngọc thô chưa được mài giũa hoặc chưa tìm được người thợ mài giũa xứng đáng. Cần phải làm cho viên ngọc này sáng lên" - Thủ tướng nói, đồng thời khuyến cáo rằng tài nguyên dù có nhiều nhưng nếu không được khai thác đúng mức vẫn sẽ cạn kiệt.

Do đó, Thủ tướng yêu cầu các tỉnh miền Trung cần phát triển du lịch theo nguyên lý lấy cụm ngành du lịch làm trung tâm chứ không phải lấy tài nguyên du lịch làm trung tâm. Các tỉnh phải xử lý, không để nạn "chặt chém", lừa đảo, chèo kéo du khách... làm mất hình ảnh con người và đất nước Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế.

Cũng tại hội nghị, ông Phan Ngọc Thọ, chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế, cho biết thế mạnh của du lịch vùng là tiềm năng du lịch sinh thái biển, đảo, núi rừng với nhiều bãi biển đẳng cấp quốc tế và nhiều khu bảo tồn thiên nhiên hoang sơ, nguyên vẹn. Ngoài ra, vùng còn có thế mạnh về du lịch văn hóa với 14 di sản thế giới và 40 di tích quốc gia đặc biệt.

Tuy nhiên, theo ông Thọ, thời gian qua du lịch miền Trung và Tây Nguyên chủ yếu phát triển theo chiều rộng thông qua khai thác thô tài nguyên du lịch, sự phát triển của du lịch còn chưa tương xứng với vị thế và tiềm năng to lớn của khu vực.

Không thể mãi "có gì dùng nấy"

PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và là thành viên của Tổ tư vấn phát triển vùng duyên hải miền Trung, cho rằng Chính phủ cần phải có thể chế và giao quyền cho Hội đồng vùng kinh tế trọng điểm nhằm tạo được sự liên kết, phát triển chung về du lịch. Như vậy mới tránh được tình trạng "mỗi tỉnh phát triển một kiểu, mạnh ai nấy chạy" như hiện nay.

Cũng theo ông Thiên, báo cáo của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) cho thấy ngoài mức độ bền vững môi trường thấp, Việt Nam còn hạn chế ở các chỉ số như thị thực nhập cảnh (hạng 116), chất lượng hạ tầng du lịch (hạng 113), mức độ toàn diện của dữ liệu du lịch (hạng 116) và chiến lược thương hiệu quốc gia (hạng 107).

Theo ông Thiên, nguyên nhân chính của tình trạng này là sự lạc hậu của quy hoạch và chính sách đầu tư, phát triển ngành du lịch. "Tài nguyên du lịch tự nhiên đang được khai thác theo cách "tận khai" nhưng được coi là "phát huy tốt nhất tiềm năng". Thực chất của phương thức này là ăn sẵn, có gì dùng nấy" - ông Thiên nói.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - Ảnh: N.LINH

Nhắc lại bài học "liên kết, kết nối"

Cùng quan điểm, TS Trần Du Lịch, trưởng nhóm tư vấn liên kết phát triển vùng duyên hải miền Trung, đề nghị Tổng cục Du lịch chủ trì cùng các địa phương xây dựng cơ chế liên kết để hình thành các sản phẩm du lịch theo vùng, cụ thể ở miền Trung là vùng phía bắc và phía nam.

Theo ông Lịch, vùng du lịch phía bắc của miền Trung gồm có Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam và Quảng Ngãi. Phía nam tính từ Bình Định đến Bình Thuận gắn liền với Tây Nguyên.

"Chính phủ không nên phân bố ngân sách đầu tư cho các địa phương theo kiểu "mỗi nơi mỗi chút" mà nên phân bố cho vùng du lịch. Sử dụng ngân sách này như "vốn mồi" để thu hút đầu tư tư nhân theo các dự án ưu tiên cho toàn vùng" - ông Lịch nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Quốc Kỳ - chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc du lịch Vietravel - cho rằng du lịch miền Trung có nhiều thứ cần phải liên kết: giao thông, sản phẩm du lịch, thị trường, quảng bá thương hiệu, nguồn nhân lực.

Đặc biệt, giao thông là vấn đề đầu tiên cần phải liên kết, và hàng không là quan trọng nhất bởi hàng không phát triển thì du lịch chắc chắn sẽ phát triển theo mà Đà Nẵng là một ví dụ điển hình.

Cũng theo ông Kỳ, sản phẩm du lịch nếu manh mún, rời rạc, thiếu kết nối... sẽ vừa làm lãng phí tài nguyên vừa giảm sức cạnh tranh của du lịch cả vùng miền Trung. Tuy nhiên cần lưu ý kết nối vùng nhưng phải giữ bản sắc của từng địa phương.