Nghệ thuật tăng sức sống cho không gian đô thị

Đưa nghệ thuật vào đời sống đô thị đã xuất hiện và phổ biến từ những thập kỷ trước. Tại New York, Soho từ một khu công nghiệp đã phát triển thành khu dân cư cao cấp kết hợp địa điểm mua sắm sầm uất. Sự biến đổi này một phần đến từ lượng phòng trưng bày nghệ thuật và các tổ chức văn hóa đổ về.

Tại đây, The High Line, công viên và không gian nghệ thuật công cộng dài hơn 2,3km xây trên tuyến đường sắt cũ trở thành điển hình về cách nghệ thuật tăng sức sống cho không gian đô thị.

Sự hiện diện của công viên kéo theo các khu dân cư và tổ hợp nhà hàng, bán lẻ mới, kích thích phát triển cả những khu phố xung quanh.

Theo nghiên cứu của New York City Economic Development Corporation, giá trị bất động sản trong bán kính năm phút đi bộ từ High Line tăng 103% từ năm 2003 đến 2011.

Tại Anh, O2 ở London từng bị xem là dự án thất bại khi ra mắt. Tuy nhiên, khi kết hợp với các sự kiện âm nhạc, khu bán đảo này nhanh chóng thành điểm đến hàng đầu.

Không chỉ đạt lợi nhuận bán vé hàng trăm triệu USD mỗi năm, khu vực quanh đó còn hình thành vô số cửa hàng, khu dân cư, tổ hợp thương mại.

Ở châu Á, khu phức hợp công nghiệp M50 Creative Park, Thượng Hải đã chuyển đổi thành khu nghệ thuật với phòng trưng bày thu hút nhiều nghệ sĩ, du khách. Các doanh nghiệp cũng dần được thay thế thành các tổ chức nghệ thuật, công ty thiết kế, tổ chức sự kiện văn hóa.

Michael Phillips - chủ tịch công ty bất động sản quốc tế Jamestown, cho rằng sự quan tâm của người dân với nghệ thuật đang khiến diện mạo các đô thị thay đổi. Nghệ thuật hiện diện trong các dự án làm tăng lượng khách tham quan, mang lại tiện ích cho nhân viên văn phòng và doanh số cho các nhà bán lẻ.

Andrew Joblon, người sáng lập Turnbridge Equities, cho rằng nghệ thuật đã giúp thu hút nhiều khách hàng hơn và giữ chân họ ở lại các cửa hàng.

Trong khi đó, nghiên cứu của Đại học Cincinnati cho thấy những khu thương mại có yếu tố thẩm mỹ như tranh tường và tác phẩm điêu khắc có lưu lượng đi bộ cao hơn 43% so với nơi không có.

Đô thị kết hợp nghệ thuật tại Việt Nam

Xuôi theo "dòng chảy" toàn cầu, nhiều khu đô thị tại Việt Nam bắt đầu lồng ghép các giá trị nghệ thuật vào không gian sống. Nổi bật là The Global City, khu đô thị được định vị trở thành trung tâm mới của TP.HCM.

Theo nhà phát triển dự án, The Global City được quy hoạch với triết lý khu đô thị vị nhân sinh, hướng đến hội nhập quốc tế, đồng thời giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống, tạo bản sắc độc đáo.

Từ tầm nhìn này, nhà phát triển dự án Masterise đã tìm cách đưa văn hóa nghệ thuật vào đời sống cư dân một cách tinh tế nhằm tạo những trải nghiệm mới mẻ, có chiều sâu, thông qua mời đạo diễn Việt Tú đảm nhận vai trò cố vấn cao cấp về sáng tạo cho khu đô thị.

Đạo diễn Việt Tú cho rằng phát triển nghệ thuật đô thị là tất yếu, không dừng lại ở giá trị duy mỹ mà còn phản ánh tầm nhìn sâu rộng về cái "hồn" của đô thị.

Lấy cảm hứng từ Soho của New York, Art Ave tại SOHO, The Global City là sự kết hợp hài hòa văn hóa, nghệ thuật và sáng tạo.

Được xây dựng như một phòng trưng bày nghệ thuật ngoài trời quy mô lớn, Art Ave gây ấn tượng với những tác phẩm điêu khắc quen thuộc với người Việt như trò chơi dân gian Trốn tìm, Mùa sinh sản, Dung dăng dung dẻ.

Nơi đây còn cộng hưởng chất sống thành thị với các pop-up store mang hơi hướng Soho, New York cùng chuỗi sự kiện SOHO's Balcony Show với phong cách âm nhạc đường phố Âu Mỹ mỗi cuối tuần.

Thiết kế bởi Foster+Partners, một trong những tên tuổi hàng đầu thế giới, khu SOHO được xây dựng để tạo cảm giác thân thuộc cho cư dân, du khách. Từ độ cao nhấp nhô của những dãy nhà liền kề đặc trưng phố xá Việt Nam đến những chi tiết mang âm hưởng kiến trúc bản địa trên hệ lam cửa… đều rất gần gũi.

Hiện tại khu SOHO dần lấp đầy với những thương hiệu lớn trong lĩnh vực ăn uống, dịch vụ, giáo dục... Mỗi sự kiện văn hóa nghệ thuật quy mô thu hút hàng chục nghìn người đến, tạo lợi thế cho các cửa hàng khai thác kinh doanh.

Từ phân khu SOHO, dự án còn trở thành điểm đến cho hàng loạt sự kiện văn hóa giải trí quy mô lớn. Chỉ trong năm 2024, khu đô thị này đã tổ chức nhiều sự kiện như: Genfest, Hội-Thuần-Hội, SOHO Fest, The Global Celebration… thu hút hàng triệu lượt khách tham dự.

Năm 2025, The Global City sẽ là nơi tổ chức live concert Sketch a Rose in Saigon của ca sĩ Hà Anh Tuấn, cùng với 2 đêm concert của show Anh trai vượt ngàn chông gai được hàng chục nghìn khán giả chờ đợi.

Bà Thi Anh Đào, giám đốc khối marketing của Tập đoàn Masterise, cho biết ở các quốc gia phát triển, bảo tồn lịch sử, văn hóa nghệ thuật là điều thiết yếu làm nên một khu đô thị có giá trị tài sản bền vững.

Tại dự án, bên cạnh những lợi thế sẵn có như quy hoạch, thiết kế, hệ tiện ích đẳng cấp quốc tế… việc đưa văn hóa, nghệ thuật vào đời sống sẽ giúp kiến tạo khu đô thị vừa vặn cho mọi phong cách sống, tạo sức hấp dẫn trong ngắn hạn và đảm bảo giá trị trong tương lai.

Nhờ đó, dự án trở thành điểm đến không thể bỏ qua của người dân thành phố. Cư dân tại đây vừa được tận hưởng không gian sống chuẩn quốc tế, vừa được hòa mình vào nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật và các tiện ích vui chơi, giải trí sôi động…

Việc áp dụng tiêu chuẩn quốc tế, hoạt động văn hóa, nghệ thuật vào phát triển đô thị tại Việt Nam, song song với hạ tầng giao thông quanh khu vực liên tục được hoàn thiện với metro số 1, đường vành đai 3, cao tốc Long Thành - Dầu Giây hay đường Liên Phường, Đỗ Xuân Hợp… được kỳ vọng sẽ giúp tăng hấp lực và giá trị của The Global City cũng như cả khu Đông thành phố trong tương lai gần.