Tuổi Trẻ Online trân trọng giới thiệu toàn văn tuyên bố chung quan trọng giữa Việt Nam và Bulgaria nhân chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Nhân dịp kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Bulgaria vào năm 2025, nhận lời mời của Tổng thống Bulgaria Rumen Radev, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm đã thăm chính thức Bulgaria từ ngày 22-10 đến ngày 24-10-2025. 

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1950 đến nay, Việt Nam và Bulgaria đã xây dựng và phát triển mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt tốt đẹp trên cơ sở tin cậy, bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, vì lợi ích của nhân dân hai nước.

Quan hệ Việt Nam - Bulgaria có nền tảng vững chắc là sự tương đồng về lợi ích, tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc cũng như các nguyên tắc chung đã được thống nhất trong Hiệp định khung về Đối tác và Hợp tác toàn diện giữa Liên minh châu Âu và các quốc gia thành viên với Việt Nam, bao gồm tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các quốc gia và hệ thống chính trị của mỗi nước; không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau; tôn trọng và đảm bảo lợi ích của nhau; cam kết thúc đẩy thương mại tự do toàn cầu, thúc đẩy luật pháp quốc tế và chủ nghĩa đa phương; cũng như thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng, phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc.

Trên cơ sở những thành tựu nổi bật của quan hệ song phương trên tất cả các lĩnh vực trong 75 năm qua, với tiềm năng hợp tác rộng mở và niềm tin vững chắc vào tương lai tốt đẹp của quan hệ hai nước, nhằm đáp ứng nguyện vọng của nhân dân hai nước, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm và Tổng thống nước Cộng hòa Bulgaria Rumen Radev đã nhất trí thông qua Tuyên bố chung về việc nâng cấp quan hệ Việt Nam - Bulgaria lên "Đối tác chiến lược".

Việc thiết lập khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Bulgaria nhằm đưa quan hệ hai nước lên một tầm cao mới trên cả bình diện song phương và đa phương, tăng cường và củng cố các cơ chế hợp tác song phương hiện có, cũng như thúc đẩy hình thành các cơ chế mới nhằm làm sâu sắc hơn hợp tác giữa hai nước.

Trong khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược, Việt Nam và Bulgaria sẽ tiếp tục làm sâu sắc hơn nữa hợp tác trên các lĩnh vực nhằm bảo đảm lợi ích thiết thực của nhân dân hai nước, đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng ở cả hai khu vực và trên thế giới, tập trung vào các lĩnh vực sau:

Tăng cường hợp tác chính trị và ngoại giao

1. Hai bên nhất trí tăng cường đối thoại chính trị và trao đổi đoàn trên tất cả các cấp, đặc biệt là cấp cao và nghiên cứu, thiết lập các cơ chế hợp tác mới giữa các bộ, ngành và địa phương của hai bên.

2. Hai bên nhất trí tăng cường tiếp xúc trên tất cả các kênh giữa Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, các cơ quan trung ương và địa phương Việt Nam với các cơ quan trung ương và địa phương của Bulgaria nhằm củng cố hợp tác chính trị và hiểu biết lẫn nhau. Hai bên xác định tham vấn chính trị là cơ chế chủ yếu nhằm rà soát và cập nhật các hoạt động hợp tác.

3. Hai bên mong muốn tăng cường hơn nữa quan hệ giữa các cơ quan lập pháp, trong đó có tăng cường trao đổi đoàn, tiếp xúc song phương và đa phương, đặc biệt là giữa các lãnh đạo, các ủy ban chuyên môn và các nhóm nghị sĩ hữu nghị hai bên, phù hợp với khuôn khổ quan hệ đối tác mới của hai nước.

4. Hai bên nhất trí triển khai hiệu quả các thỏa thuận hợp tác song phương; rà soát, sửa đổi, bổ sung, ký mới và nâng cấp các văn kiện, thỏa thuận chung giữa hai nước và giữa các cơ quan chức năng hai bên, nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc để thúc đẩy quan hệ song phương trên tất cả các lĩnh vực.

5. Hai bên nhất trí thúc đẩy đối thoại giữa hai Bộ Ngoại giao và bày tỏ mong muốn mở rộng hợp tác trong các vấn đề quốc tế và khu vực, bao gồm tham vấn lập trường tại các diễn đàn đa phương, đặc biệt là trong khuôn khổ Liên hợp quốc, ASEAN - EU và ASEM.

Tăng cường hợp tác quốc phòng, an ninh

6. Hai bên bày tỏ sẵn sàng thúc đẩy trao đổi các đoàn đại biểu ở các cấp để tăng cường hợp tác song phương trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh, đẩy mạnh hợp tác đào tạo, công nghiệp quốc phòng, tình báo quốc phòng, gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc và an ninh phi truyền thống.

7. Hai bên nhất trí thiết lập cơ chế Nhóm công tác chung về hợp tác quốc phòng để tiến tới thiết lập cơ chế Đối thoại chính sách quốc phòng luân phiên cấp Thứ trưởng nhằm trao đổi thông tin về các vấn đề chiến lược, quốc phòng và an ninh; tăng cường trao đổi học thuật giữa các học viện, cơ sở nghiên cứu quốc phòng - an ninh; đẩy mạnh các cơ chế hợp tác trong khuôn khổ song phương và đa phương.

8. Hai bên bày tỏ mong muốn thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực an ninh và thực thi pháp luật, đẩy nhanh đàm phán ký kết các hiệp định mới giữa các cơ quan chức năng liên quan; tăng cường trao đổi thông tin trong lĩnh vực an ninh và cảnh sát và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực an ninh mạng, phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, buôn lậu ma túy và tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia.

9. Hai bên nhất trí tiếp tục triển khai hiệu quả các thỏa thuận hợp tác hiện có, nhất là hợp tác phòng chống tội phạm, đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, tăng cường hợp tác trao đổi thông tin; và phối hợp đánh giá, dự báo các vấn đề liên quan đến lợi ích và an ninh quốc gia của hai nước.

Mở rộng hợp tác kinh tế và thương mại

10. Hai bên nhất trí thúc đẩy hợp tác kinh tế và thương mại, xác định đây là một trong những trụ cột trung tâm và động lực chính để quan hệ Việt Nam - Bulgaria chuyển từ "truyền thống" sang "chiến lược - thực chất - hiệu quả". Trên cơ sở các hiệp định hợp tác kinh tế song phương và đa phương hiện có, hai bên bày tỏ mong muốn phát triển và mở rộng thương mại song phương.

11. Hai bên nhấn mạnh vai trò làm cầu nối cho hàng hóa của Bulgaria và Việt Nam tiếp cận thị trường châu Á và EU; đồng thời cho rằng vai trò hai nước là thành viên khối EU và ASEAN tạo ra cơ hội mở rộng hợp tác kinh tế. Hai bên nhất trí tăng cường vai trò và hiệu quả hợp tác cơ chế song phương và tận dụng tối đa tiềm năng của hai nước.

12. Hai bên khẳng định tầm quan trọng của Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế, thương mại, khoa học và kỹ thuật; nhất trí hỗ trợ nhau tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu như chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, xe điện... trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang làm thay đổi nền tảng và cấu trúc của các nền kinh tế truyền thống để chuyển đổi sang kinh tế dựa trên tri thức và đổi mới sáng tạo.

13. Hai bên bày tỏ mong muốn thúc đẩy hợp tác giữa các doanh nghiệp hai nước và ủng hộ các nguyên tắc thương mại mở, dựa trên quy định quốc tế và có tính đến các quy định của EU.

14. Hai bên bày tỏ mong muốn tăng cường phối hợp hiệu quả và ủng hộ lẫn nhau trong khuôn khổ quan hệ đối tác Việt Nam - EU, tiếp tục phối hợp chặt chẽ, thúc đẩy thương mại và đầu tư; triển khai và tận dụng hiệu quả các cơ hội của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Hai bên sẽ hỗ trợ nhau trong hợp tác kinh tế và cải thiện khả năng tiếp cận thị trường tại EU và ASEAN.

Thúc đẩy hợp tác thực chất trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, nông nghiệp, văn hóa du lịch, thể thao, lao động, môi trường và y tế

15. Hai bên xác định khoa học và công nghệ là lĩnh vực trụ cột ưu tiên hợp tác, có khả năng tạo giá trị cao và đóng góp thiết thực cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội và chuyển đổi mô hình tăng trưởng ở cả hai nước.

Trên cơ sở Hiệp định hợp tác khoa học và công nghệ năm 1998, hai bên nhất trí thúc đẩy sớm tổ chức khóa họp lần thứ V của Ủy ban hợp tác về khoa học - công nghệ, tập trung vào các lĩnh vực hai bên có tiềm năng, thế mạnh và nhu cầu hợp tác như đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong các lĩnh vực chuyển đổi số, kinh tế số, hạ tầng số và chính phủ điện tử, dược phẩm và y sinh học, trí tuệ nhân tạo (AI) và khoa học máy tính hiện đại, năng lượng xanh… được xác định là định hướng ưu tiên chiến lược giai đoạn 2030 - 2045.

16. Hai bên cam kết triển khai hiệu quả Hiệp định khung trao đổi học bổng giữa hai nước, trước mắt là Chương trình hợp tác về giáo dục giai đoạn 2025 - 2028, khuyến khích cấp học bổng cho sinh viên của mỗi bên theo nhu cầu và lĩnh vực học tập.

17. Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác toàn diện, liên tục, xây dựng các cơ chế trao đổi chuyên gia, giảng viên, sinh viên hai nước, không chỉ trao đổi về học thuật cho sinh viên, giảng viên mà còn mở rộng sang đào tạo các chuyên gia có trình độ cao; thúc đẩy mở các lớp dạy tiếng Việt và tiếng Bulgaria tại các cơ sở đào tạo của hai bên.

18. Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực truyền thống như công nghệ sinh học, nông nghiệp, dược phẩm, thực phẩm chức năng, công nghệ vật liệu, môi trường; xem xét việc thành lập trung tâm nghiên cứu chung và thúc đẩy chuyển giao công nghệ thông qua kết nối doanh nghiệp, hiệp hội, học viện; phát huy các chương trình hợp tác về khoa học - công nghệ trong khuôn khổ EU hoặc cơ chế hợp tác ba bên.

19. Hai bên nhất trí đàm phán ký kết Hiệp định hợp tác về nông nghiệp và chăn nuôi nhằm nâng tầm hợp tác trong lĩnh vực này trở thành một trụ cột hợp tác chiến lược thực chất, tận dụng tối đa tiềm năng và thế mạnh của mỗi bên về đất canh tác cũng như tiềm lực khoa học kỹ thuật trong lĩnh vực nông nghiệp và chăn nuôi để mang lại lợi ích chung.

20. Hai bên khẳng định sẽ tăng cường trao đổi thông tin về các quy định, tiêu chuẩn và yêu cầu kỹ thuật liên quan đến kiểm soát chất lượng và an toàn thực phẩm trong lĩnh vực nông, lâm, thủy sản; hợp tác xây dựng, chuỗi cung ứng nông sản trực tiếp giữa hai nước; xây dựng các mô hình chung ứng dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp; và thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và trao đổi giống cây trồng, vật nuôi, công nghệ sinh học và sản xuất thức ăn chăn nuôi.

21. Hai bên nhất trí phát huy cơ chế hợp tác hiện có như Chương trình hợp tác về văn hóa giai đoạn 2024 - 2026 để phối hợp tổ chức tuần văn hóa, triển lãm ảnh, giao lưu âm nhạc, điện ảnh và các hoạt động khác nhân các dịp lễ lớn của hai nước, kỷ niệm năm tròn, chẵn thiết lập quan hệ ngoại giao.

22. Hai bên sẵn sàng đẩy mạnh hợp tác thể thao thanh thiếu niên, hướng tới hệ thống đào tạo vận động viên trẻ; khuyến khích trao đổi tài liệu và nội dung liên quan đến chương trình thể thao quốc gia, cũng như xây dựng chiến lược, chính sách phát triển thể thao của hai nước.

23. Hai bên mong muốn tăng cường trao đổi, kết nối các đối tác du lịch, chia sẻ kinh nghiệm về các lĩnh vực thế mạnh của nhau, quảng bá du lịch và phát triển nguồn nhân lực trong ngành du lịch trên cơ sở Kế hoạch hợp tác du lịch giai đoạn 2024 - 2026.

24. Hai bên khuyến khích các hãng hàng không hợp tác và nghiên cứu việc mở các đường bay thẳng nhằm tăng cường kết nối vận tải và giao lưu văn hóa giữa hai nước. Phía Bulgaria ghi nhận và đánh giá cao việc Việt Nam đơn phương miễn thị thực 45 ngày cho công dân Bulgaria từ ngày 15-8-2025 đến ngày 14-8-2028 nhằm tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp, chuyên gia, nhà đầu tư và khách du lịch Bulgaria.

Phía Việt Nam đề nghị Bulgaria có các biện pháp tạo thuận lợi về xuất nhập cảnh và cư trú, và nghiên cứu khả năng miễn thị thực song phương cho công dân của nhau phù hợp với các quy định của EU tại thời điểm phù hợp nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương và giao lưu nhân dân.

25. Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác hiệu quả trong lĩnh vực lao động trên cơ sở Thỏa thuận hợp tác về lao động đã ký năm 2018.

26. Hai bên nhất trí làm sâu sắc hơn hợp tác trong lĩnh vực lao động di cư và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực đào tạo nghề thông qua việc ký kết bản ghi nhớ giữa Bộ Nội vụ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Bộ Lao động và Chính sách xã hội Cộng hòa Bulgaria.

27. Hai bên sẵn sàng tăng cường hợp tác cũng như chia sẻ công nghệ và kinh nghiệm trong các lĩnh vực kinh tế tuần hoàn, xử lý nước thải, quản lý chất thải rắn và chất thải nhựa, kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí, cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực địa chất, khoáng sản và chuyển đổi năng lượng.

28. Hai bên khẳng định cam kết làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác phát triển, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như hòa nhập xã hội, tăng trưởng kinh tế bền vững và khả năng thích ứng với môi trường, trong đó có việc lồng ghép các khuôn khổ hợp tác như Sáng kiến Nhóm châu Âu (Team Europe) và Chương trình Cửa ngõ toàn cầu (Global Gateway).

29. Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng và y tế dự phòng; mở rộng các cơ hội trao đổi kinh nghiệm trong các lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao, nghiên cứu và phát triển dược phẩm, công nghệ sinh học và y tế điện tử. Hai bên nhất trí thúc đẩy việc ký kết Hiệp định hợp tác liên chính phủ hoặc Kế hoạch triển khai trong lĩnh vực y tế.

Tăng cường hợp tác giữa các địa phương và giao lưu nhân dân

30. Hai bên bày tỏ sẵn sàng tăng cường hợp tác giữa các chính quyền địa phương có nét tương đồng về kinh tế, địa lý và văn hóa, cũng như giữa các tổ chức xã hội và nghề nghiệp để khai thác các thế mạnh bổ trợ lẫn nhau, thúc đẩy kết nối trong các lĩnh vực như thương mại, đầu tư, giáo dục và giao lưu văn hóa, nhằm mang lại lợi ích thiết thực và thắt chặt tình hữu nghị giữa Việt Nam và Bulgaria.

31. Hai bên sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức nhân dân, đoàn thể hữu nghị hai nước thường xuyên giao lưu, hợp tác nhân các sự kiện lớn của hai bên; ký kết thêm các văn kiện hợp tác mới để tăng cường hơn nữa quan hệ giữa hai nước.

32. Hai bên tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng người Việt Nam tại Bulgaria và công dân Bulgaria sinh sống tại Việt Nam, giúp họ tiếp tục đóng góp tích cực cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai quốc gia.

Tăng cường hợp tác tại khu vực và quốc tế

33. Hai bên đánh giá cao sự hợp tác chặt chẽ tại các tổ chức khu vực và quốc tế, mong muốn tiếp tục phối hợp chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau trong khuôn khổ Liên hợp quốc và các tổ chức, diễn đàn quốc tế khác, đồng thời duy trì trao đổi thường xuyên về các vấn đề an ninh, chính trị khu vực và tình hình quốc tế mà hai bên cùng quan tâm.

34. Hai bên nhất trí tiếp tục hợp tác chặt chẽ tại các khuôn khổ đa phương khu vực và quốc tế như WTO, ASEAN - EU, ASEM, OECD, UNESCO và các tổ chức, diễn đàn khác.

35. Hai bên nhất trí sẽ tăng cường tham vấn về các vấn đề khu vực và quốc tế, phối hợp giải quyết các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, bao gồm dịch bệnh, biến đổi khí hậu, khủng bố, an ninh lương thực, năng lượng và nguồn nước, phối hợp thúc đẩy phát triển bền vững, tự do hóa thương mại và liên kết kinh tế khu vực.

36. Hai bên khẳng định, Việt Nam và Bulgaria ủng hộ chủ nghĩa đa phương, tôn trọng đầy đủ cũng như tuân thủ luật pháp quốc tế, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là Hiến chương Liên hợp quốc, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.

Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, bảo đảm an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không, thương mại không bị cản trở, bảo đảm thượng tôn pháp luật trên biển phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982).

37. Hai bên khẳng định vai trò quan trọng của các chuyến thăm cấp cao trong việc củng cố tình hữu nghị truyền thống và mở ra triển vọng hợp tác hiệu quả, thực chất giữa Việt Nam và Bulgaria, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định, phát triển tại khu vực.

Trên cơ sở nội dung tuyên bố chung, Bộ Ngoại giao hai nước sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan để triển khai các mục tiêu nêu trên.

Việt Nam và Bulgaria thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược

Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Bulgaria Rumen Radev cùng thông báo việc nâng cấp quan hệ, khi gặp gỡ báo chí sau hội đàm ngày 23-10.