"Tuổi Trẻ không chỉ trao cơ hội cho tân sinh viên, mà cao hơn là giúp đỡ cho cả một gia đình, giảm nỗi lo cho cả cộng đồng" - ông Quang trải lòng.

Tuổi Trẻ nhóm ngọn lửa, chúng tôi truyền đi tình người 

* Mấy ngày nay chắc ông và những người bạn nhóm đồng hành (Câu lạc bộ Mentor-Mentee) đang bàn câu chuyện giúp đỡ, hỗ trợ một số tân sinh viên trong chương trình học bổng Tiếp sức đến trường?

- Tôi theo thường lệ là người đóng góp trước 5 suất, anh trai tôi tặng 2 suất. Rồi mỗi người trong nhóm sẽ góp thêm, có người góp nửa suất cũng được. Số tiền đó có thể không nhiều, nhưng đều là tấm lòng giúp cho tân sinh viên đỡ khó khăn.

Nhóm hiện có khoảng 20 thành viên. Kỷ niệm 50 năm thành lập báo Tuổi Trẻ cũng là cơ hội chúng tôi họp mặt và nhóm ngọn lửa cho hành trình đồng hành này.

* Năm 1989, Tuổi Trẻ có câu chuyện chàng sinh viên năm cuối Đại học Bách khoa TP.HCM nhận suất học bổng thứ 11 trong danh sách 10 suất "Vì ngày mai phát triển". Bây giờ ông còn nhớ rõ chuyện này về mình không?

- Tôi nhớ chứ, háo hức và mong đợi, vì học bổng lúc ấy đối với tôi rất quý. Hồi đó tôi không có tiền mua bút làm bảng vẽ tốt nghiệp. Thấy bạn bè có bộ bút của Đức, tôi ước ao không biết chừng nào mình mới mua được.

Tới chừng nhận học bổng, tôi đi mua liền. Mà đâu dám mua đủ bộ, vì còn để một phần tiền phụ giúp gia đình. Tôi chỉ mua những cây cần thiết, đã qua sử dụng. Suất học bổng ngày ấy tương đương 40kg gạo, là nhiều lắm.

* Ông có thể chia sẻ về kinh nghiệm trong việc truyền lửa cũng như định hướng việc học cho các bạn trẻ?

- Tuổi Trẻ nhóm lửa lên và mọi người cầm ngọn lửa đó truyền ra. Chúng tôi đã hình thành một nhóm đồng hành. 

Tôi nhận ra việc tặng học bổng tuy giúp các bạn ngay thời điểm đó, nhưng đa số các bạn quá khó khăn nên phải làm thêm trang trải tiền trọ, sinh hoạt phí nên không có thời gian học.

Khi chúng tôi nhận đỡ đầu 5 bạn đầu tiên, có bạn làm bảo vệ, khuân vác, bán hàng và dồn bài vào cuối kỳ để học. 

Từ đó chúng tôi hướng dẫn các bạn 3 việc:

Thứ nhất: Tập trung thực hiện kế hoạch học tập, vì tâm lý đa số để giờ chót mới ôn bài.

Thứ hai: Hướng dẫn các bạn khi làm thêm nên chọn những việc giúp ích cho sau này trong chuyện học hoặc chuyện làm.

Thứ ba: Chúng tôi cho các bạn mượn tiền đóng học phí, nhà trọ. Các bạn cam kết giảm bớt thời gian làm thêm để tăng cường việc học.

Với những sự hướng dẫn này, các bạn có sự thay đổi và yên tâm học hành.

Ngồi lại như một gia đình

* Đây là cách làm thiết thực và cần sự kiên nhẫn. Và trái ngọt trong quá trình đồng hành là gì thưa ông?

- Tính đến nay chúng tôi hỗ trợ học bổng và đồng hành khoảng 300 trường hợp. Mỗi đợt, chúng tôi mời các bạn từng nhận học bổng chia sẻ kinh nghiệm học tập. Sau đó, chính các bạn tự quản, cuối mỗi học kỳ ngồi lại như một gia đình để chia sẻ về câu chuyện làm thế nào học tốt.

Có những bạn học cao đẳng đã liên thông đại học thành công. Một số bạn tưởng chừng bỏ dở nhưng vẫn đạt điểm trung bình khá và tốt nghiệp. Khi các bạn muốn gửi lại chi phí suốt những năm qua, chúng tôi nói rằng số tiền ấy sẽ xoay vòng, đưa vào quỹ cho các bạn đến sau.

* Đó thực sự là một hình thức đáp đền tiếp nối mà chương trình Tiếp sức đến trường hướng tới. 

- Đúng vậy. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, nhưng tôi sửa thành… nhớ trồng lại cây. Câu này tôi hay nói với các bạn trẻ.

Ra trường, các bạn nhắn: "Chú ơi con đi làm rồi, con xin phép gửi lại tiền cho chú". Khi các bạn này giúp đỡ cho các bạn mới, cũng là lúc chúng tôi vui nhất vì các bạn đã trưởng thành, biết chia sẻ như chúng tôi đã từng làm.

* Nhưng để vực dậy một con người đang muốn bỏ cuộc thì rất khó?

- Có một bạn nói kỳ này rớt 4 môn, không định học tiếp vì phải đi làm kiếm sống, giúp cho gia đình. Tôi khuyên: "Ngày trước con học tốt mới được học bổng, gia đình kỳ vọng vào con. Bây giờ con bỏ ngang, có xứng đáng với bản thân và gia đình con không?".

Chúng tôi ngồi lại xem nguyên nhân và hỏi bạn ấy cần bao nhiêu tiền, sẽ cho mượn. Nhưng cam kết khi làm thêm bạn ấy sẽ chọn việc tốt cho chuyên ngành, đừng chiếm quá nhiều thời gian. Môn học khó cứ hỏi, tôi sẽ hỗ trợ. Dần dần, bạn thi qua được và còn liên thông đại học.

3 yếu tố kiên trì với con đường đã chọn

* Ông thấy tính cách nào giúp một người kiên trì với con đường mình đi?

- Tôi đúc kết 3 yếu tố. Một người lúc nào cũng phải có hoài bão, ước mơ làm được việc gì đó và có tinh thần lạc quan. Và có kế hoạch. Sau cùng là lòng kiên trì.

Quá trình làm có khi được khi không nhưng phải lạc quan. Có giai đoạn tôi làm một số việc dù mục tiêu cuối cùng không đạt được nhưng nếu cứ trăn trở cũng không được gì.

Còn chuyện học bổng cho tân sinh viên, chúng tôi kiên trì đi cùng các bạn trong nhiều năm, luôn giữ liên lạc chứ không buông trôi. Cũng vì vậy, chúng tôi mong muốn gắn bó, đồng hành với Tuổi Trẻ giúp đỡ những tân sinh viên mà Tuổi Trẻ giới thiệu.

* Lời nhắn nhủ của ông dành cho các bạn tân sinh viên 2025 khi bước chân vào giảng đường, khi các bạn còn một cuộc đời dài rộng phía trước sẽ thế nào? 

- Khi các bạn vào đại học, được giúp đỡ, các bạn phải có mong muốn học tốt. Không nhất thiết hạng nhất, hạng nhì, nhưng cần trang bị đủ kiến thức, không phải học để trả bài hoặc lấy điểm số. Và cuối cùng, các bạn nhìn ra tương lai sẽ làm gì.

Điều mấu chốt là các bạn có kế hoạch cho việc học trong từng năm, từng học kỳ, từng tháng, từng tuần.

Một điều nữa: Sự kiên định. Có những hoài bão ước mơ nhưng không có kế hoạch, hoặc có kế hoạch mà không kiên trì. Điều mà người ta thiếu nhiều trong đời đó là lòng kiên trì.

Xin giới thiệu tân sinh viên khó khăn nhận học bổng Tiếp sức đến trường 2025

Mùa học bổng Tiếp sức đến trường 2025, báo Tuổi Trẻ mong nhận được sự giới thiệu của bạn đọc về các hoàn cảnh tân sinh viên khó khăn trước ngưỡng cửa đại học.