Tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường Hợp Phì tham gia tập trận trên Thái Bình Dương - Ảnh: ENG.CHINAMIL.COM.CN/SCMP

Báo Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng (SCMP) của Hong Kong dẫn nhận định của giới quan sát quân sự cho rằng: các cuộc tập trận của Trung Quốc cho thấy Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) muốn thử nghiệm hệ thống điều khiển sẽ được sử dụng khi xảy ra chiến tranh, đồng thời củng cố khả năng phòng vệ bằng tên lửa trên Biển Đông.

Tăng tốc quân sự hóa

Tuyên bố của hạm đội Nam Hải cho biết nhiều loại chiến hạm mới nhất của Trung Quốc đã tham gia cuộc tập trận kéo dài hơn một tháng này. Trong đó có chiếc tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường Hợp Phì, tàu chiến trang bị tên lửa dẫn đường Vận Thành, tàu tấn công đổ bộ Trường Bạch Sơn và tàu tiếp liệu Hồng Hồ.

Để mô phỏng tình huống chiến tranh thực tế, đợt tập trận không có một kịch bản lên trước và cũng không có thông báo trước nào đưa ra, mọi thông tin chỉ đạo, điều khiển và các phương án xử lý sẽ được đưa ra trên cơ sở tình thế chiến đấu thực tế phát sinh trong khi tập trận.

"Đợt tập trận này giúp chúng tôi hiểu sâu hơn về tình huống chiến đấu một cách có hệ thống và cải thiện khả năng của chúng tôi", thông báo của hạm đội Nam Hải viết.

Các hoạt động huấn luyện khác bao gồm đánh trả các tàu tấn công, cứu hộ bằng không quân và bắn đạn thật. Trong 34 ngày tập trận, bắt đầu từ ngày 16-1, các lực lượng phối hợp đã tiến hành 20 đợt tập trận khác nhau. 

Một nguồn tin gần gũi với PLA cho biết lực lượng tên lửa cũng đã gửi một nhóm thông tin liên lạc tới tham gia tập trận vì một trong những cuộc tập trận có liên quan tới phòng thủ tên lửa. 

Các binh sĩ đóng quân trên nhiều đảo do Trung Quốc đang kiểm soát ở Biển Đông cũng đã tham gia hoạt động này.

Đáng chú ý, một nguồn tin giấu tên của SCMP cho biết lực lượng tên lửa của PLA muốn điều động cố định các tên lửa phòng không HQ-9 và tên lửa chống hạm YJ lên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam vốn đang bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép.

Chuyên gia phân tích quân sự tại Hong Kong, ông Song Zhongping, nhận xét các đợt tập trận mới nhất của Trung Quốc cho thấy PLA đang cố gắng hợp nhất hoạt động của các đơn vị thông thường và chiến thuật của lực lượng tên lửa với chiến khu miền nam thuộc PLA, lực lượng giám sát Biển Đông.

"Đợt tập trận này nhằm thử nghiệm cái gọi là bộ chỉ huy lực lượng kết hợp với tất cả những năng lực chiến đấu đó" - ông Song nói.

Ứng phó với thực tế mới

Tại hội nghị bàn tròn về an ninh biển mới nhất gần đây, ngày 15-2, trong khuôn khổ Hội nghị an ninh Munich tại Đức, Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Hen nhắc lại việc Trung Quốc đã và đang xây dựng rất nhiều hạ tầng quân sự ở Biển Đông.

Từ một loạt căn cứ tiền đồn được trang bị năng lực tình báo, trinh sát, do thám, điều động quân trên Biển Đông, cho tới những căn cứ không quân với các nhà chứa máy bay, bãi đáp trực thăng và các đường băng kéo dài đủ cho chiến đấu cơ và máy bay tuần tra hải quân, máy bay vận tải quân sự đáp xuống. 

Ông Hen mô tả thực tế đó là "Trung Quốc đã thiết lập một tuyến phòng thủ tiền tiêu ở cách xa khoảng 800km so với bờ biển đại lục của họ".

Bộ trưởng Quốc phòng Singapore nhận định rằng rõ ràng "những sự thật trên thực tế" đã thay đổi, và theo đó, cách tiếp cận, xử lý những tranh chấp lãnh hải ở khu vực này, mà cụ thể hơn là vấn đề hoàn thiện Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) phải được tiến hành thích ứng với thực tế đó. 

Ông Hen nhấn mạnh những giải pháp xây dựng và tăng cường niềm tin giữa các bên ở Biển Đông trên cơ sở thượng tôn pháp luật, mà COC là vấn đề cần được tăng tốc hoàn thiện, thực thi.

Theo ông Ng Eng Hen, cuối tháng này, vòng đàm phán mới nhất về xây dựng COC giữa Trung Quốc và ASEAN sẽ diễn ra, mục tiêu để tránh các sự cố quân sự nguy hiểm có thể xảy ra trên biển. Các cuộc thương lượng về COC bắt đầu từ tháng 3-2018, sau khi thỏa thuận khung của bộ quy tắc này được thông qua năm 2017.