Gần đây có không ít bệnh nhân phải nhập viện cấp cứu vì nghe lời chữa bệnh truyền miệng phản khoa học dẫn đến không còn khả năng cứu chữa.

"Thầy dạy võ" kiêm luôn kê đơn, bốc thuốc

Ngồi trước khoa hóa trị Bệnh viện Ung bướu cơ sở 2, chia sẻ với Tuổi Trẻ, bà N.T.H. (70 tuổi, ngụ TP.HCM) cho biết khoảng nửa năm trước thấy trong người xuất hiện triệu chứng ra máu âm đạo, bà liền đến bệnh viện thăm khám. Kết quả chẩn đoán bà mắc ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối.

Dù bác sĩ chỉ định nhập viện điều trị, tuy nhiên vì quan niệm "đụng dao kéo" bệnh sẽ nặng hơn, bà bỏ điều trị về nhà. Bà nghe hàng xóm xung quanh chỉ bảo có một "thầy dạy võ" gần nhà chuyên chữa dứt điểm đủ loại bệnh từ HP dạ dày đến ung thư. Tin đồn "thầy" này đã chữa khỏi cho rất nhiều người nên gia đình bà H. liền đưa bà đến "thầy" này để thăm khám.

Tại đây sau khi xem tình hình sức khỏe, bệnh nhân được yêu cầu viết giấy cam kết nếu điều trị khỏi bệnh hoàn toàn sẽ phải đóng 50 triệu đồng với điều kiện là chỉ uống các thuốc lá cây tự làm (trong đó có trộn khoảng 20 loại lá cây) và phải ăn cháo trắng. 

Tuy nhiên chỉ sau vài tuần uống, bà H. ngày càng đau đớn không thể chịu được, tiếp tục xuất huyết máu âm đạo, phải nhập viện cấp cứu. Sau đó bà đã tuân theo phác đồ đồng ý hóa trị tại Bệnh viện Ung bướu và đỡ đau hơn, chất lượng sống được cải thiện.

Theo ghi nhận, hiện nay nhiều trang Facebook gắn mác "lương y" liên tục chạy quảng cáo bài thuốc, trà thảo dược được cho là trị dứt điểm một số loại bệnh như đái tháo đường. 

Trang Facebook của lương y N.T.N. xuất hiện video quảng cáo: "Với những trường hợp tiểu đường tuýp 2, mới phát hiện ở giai đoạn đầu hoặc rối loạn chuyển hóa đường khi sử dụng bài thuốc này, tôi khẳng định là sẽ khỏi hoàn toàn. Bài thuốc này tôi đã áp dụng cho rất nhiều bệnh nhân trên cả nước mà không phải sử dụng thuốc tây".

Qua tư vấn, người này cho hay một liệu trình một bịch uống được cả tháng với giá 249.000 đồng và miễn phí vận chuyển, nếu mua hai bịch sẽ tặng thêm một bịch, cam kết trị hoàn toàn đái tháo đường. Khi được thắc mắc về việc muốn đến gặp trực tiếp thăm khám thì "lương y" này né, cho hay không có thời gian và phải đi các tỉnh thành khác làm việc liên tục.

Cảnh giác "thuốc thần tốc"

Bác sĩ Nguyễn Thị Diễm Hương, phòng khám hỗ trợ điều trị ung thư Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cơ sở 3, cho hay nhiều năm trở lại đây, không khó để bắt gặp những thông tin sai lệch hoặc nhiều lời quảng cáo về các "bài thuốc Nam gia truyền" hay những "thần dược" có thể chữa khỏi ung thư.

Điều đáng nói là nhiều người quảng bá các phương pháp này không hề có bằng cấp y khoa, tự xưng là "lương y" và phần lớn những bài thuốc được lan truyền chưa từng được kiểm chứng khoa học. Hậu quả là người bệnh dễ tin theo, từ bỏ các phương pháp điều trị chuẩn mực như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hoặc thuốc nhắm trúng đích. Lý do là khối u tiếp tục tiến triển, trong khi "thời gian vàng" để điều trị đã bị bỏ qua khiến nguy cơ tử vong cao hơn.

Không ít người bệnh sử dụng hà thủ ô trong thời gian hóa trị. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh vị thuốc này có thể gây độc gan. Với người đang điều trị ung thư, độc tính này làm bác sĩ khó phân biệt nguyên nhân tăng men gan là do hóa chất hay do dược liệu, thậm chí buộc phải ngừng hoặc giảm liều thuốc chuẩn. 

Những trường hợp trên cho thấy tin vào lời đồn không chỉ gây hại trực tiếp mà còn khiến người bệnh mất cơ hội điều trị kịp thời.

Bác sĩ Hương khuyến cáo, nếu người bệnh hoặc gia đình được ai đó khuyên dùng "bài thuốc Nam chữa ung thư", hãy ghi nhớ ba nguyên tắc: Không trì hoãn điều trị chuẩn như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, thuốc nhắm trúng đích là những phương pháp đã được chứng minh cải thiện sống còn. 

Bên cạnh đó cần kiểm chứng bằng chứng, hãy hỏi "Có nghiên cứu lâm sàng nào chứng minh hiệu quả không? Có tổ chức ung thư quốc tế nào công nhận bài thuốc không?". 

Cuối cùng, trao đổi với bác sĩ vì bất kỳ loại thảo dược, thực phẩm chức năng nào cũng cần được bác sĩ ung bướu biết để kiểm tra tương tác và theo dõi an toàn.

Ông Phạm Ngọc Danh, trưởng phòng nghiệp vụ dược Sở Y tế TP.HCM, cho hay hiện nay tình trạng kinh doanh thuốc giả, thuốc đã bị cấm lưu hành hoặc không rõ nguồn gốc đang diễn ra ngày càng tinh vi, chủ yếu qua mạng xã hội và các kênh quảng cáo trực tuyến. 

Nhiều sản phẩm được giới thiệu quá mức, thổi phồng công dụng, đánh vào tâm lý mong muốn tìm kiếm thuốc có tác dụng nhanh, hiệu quả tức thời của người bệnh. Trong khi đó việc mua thuốc qua kênh không chính thống, không có đơn bác sĩ đi kèm tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe.

Theo ông Danh, việc sử dụng các loại thuốc này không chỉ làm giảm hiệu quả điều trị mà còn có thể gây những hậu quả nghiêm trọng như: che lấp triệu chứng, làm chậm trễ quá trình chẩn đoán và điều trị đúng bệnh, gây tác dụng phụ hoặc tương tác thuốc nguy hiểm. 

Đặc biệt thuốc giả thường chứa tạp chất độc hại, có thể dẫn đến dị ứng nặng, sốc phản vệ, tổn thương gan, thận, hệ thần kinh, thậm chí đe dọa tính mạng người sử dụng.

Người dân cần cảnh giác với những loại thuốc được quảng cáo quá mức về công dụng, nhất là các "thuốc thần tốc" trị đái tháo đường, giảm đau, trị ung thư, tăng cường sinh lý, giảm cân... 

Không tự ý mua, sử dụng thuốc để điều trị bệnh, đặc biệt mua thuốc kê đơn phải có đơn thuốc. 

Tuyệt đối không mua thuốc theo quảng cáo, theo lời mách bảo, quảng cáo trên mạng xã hội hay đơn thuốc cũ của người khác.

Nguy kịch vì chữa ung thư bằng phương pháp 'truyền mạng'

Nghe theo những lan truyền trên mạng xã hội, nhiều người tìm cách chữa ung thư bằng đắp thuốc nam, uống nước kiềm hay tháo thụt đại tràng, nhịn ăn... phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch.