Theo đài CNN, ông Obama đã không lựa chọn phòng Bầu dục hay Phòng phía đông của Nhà Trắng để nói những lời chia tay chính thức cuối cùng sau 2 nhiệm kỳ tổng thống. Thay vào đó, ông chọn tới Chicago, thành phố nơi ông từng hai lần tuyên bố chiến thắng trong năm 2008 và năm 2012.

Tổng thống Barack Obama đọc diễn văn từ biệt mãn nhiệm kỳ tại Chicago ngày 10-1-2107 - Ảnh: Reuters

Mở đầu bài phát biểu, ông Obama tin rằng nước Mỹ giờ đây là một nơi tốt đẹp và mạnh mẽ hơn. Tổng thống Barack Obama chia sẻ niềm tin tưởng và hy vọng của ông về một nước Mỹ sẽ tiếp tục hùng mạnh và tạo nên các giá trị tốt đẹp cho những thế hệ thương lai. Ông Obama khẳng định, chỉ còn 10 ngày nữa thôi nước Mỹ sẽ có một sự chuyển giao quyền lực trong hòa bình.

Tổng thống thứ 44 của nước Mỹ cũng khiêm tốn thừa nhận, mặc dù chính quyền của ông qua 2 nhiệm kỳ đã tạo ra được nhiều thành tựu trong việc cải thiện đời sống của người dân, nhưng vẫn là chưa đủ. Nhiều khu vực vẫn chưa được quan tâm đúng mức.

Tổng thống Obama tin rằng nền kinh tế nước Mỹ đang phục hồi rõ ràng, và điều đó đảm bảo cơ hội kinh tế cho tất cả mọi người. Tỉ lệ thất nghiệp đã giảm đáng kể.

Ông Obama cảnh báo về nguy cơ của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc vẫn đang trở thành một thế lực gây chia rẽ ngay lúc này, thời điểm ông chuẩn bị mãn nhiệm. Ông lên án những kỳ thị với người nhập cư, những điều đã đánh mất cơ hội của nhiều trẻ em là con em của những người đó.

Tổng thống người Mỹ gốc Phi đầu tiên của nước Mỹ cũng kêu gọi mọi người hãy thay đổi những quan điểm kỳ thị đó từ ngay trong chính trái tim của mỗi người. Ông nói: "Chúng ta phải quan tâm và lắng nghe".

Theo đó, ông kêu gọi đừng phớt lờ những nhóm cộng đồng thiểu số, hãy chấm dứt quan niệm cho rằng những người nhập cư sẽ phá hủy các giá trị bản sắc của người Mỹ. Ông khẳng định, chính vì những nỗ lực đầy giá trị của những người nhập cư, mà con cái họ cũng xứng đáng được trân trọng như con cái của những người Mỹ bản địa.

Ông Obama tiếp tục chuyển sang nói về các nguy cơ cơ thứ ba đối với nền dân chủ Mỹ chính là sự chia rẽ trong quan điểm về những mục tiêu và giá trị chung của đất nước.

Ông cũng ông kín đáo chỉ trích quan điểm có phần "dân túy" của đảng Cộng hòa khi cho rằng, "chúng ta hoàn toàn có thể miễn học phí cho học sinh nhưng không phải bằng cách cắt giảm thuế của các công ty".

Tổng thống Mỹ cảnh báo về sự đảo lộn trật tự thế giới vì những biến cố lớn thời gian qua. Ông cho rằng "nền dân chủ khó đạt được hơn là việc phóng một tên lửa hay nổ một quả bom".

Ông thừa nhận các vụ tấn công khủng bố vừa qua rõ ràng đã gây ra những bất an, nhưng khẳng định IS nhất định sẽ bị tiêu diệt.

Những lời nói của ông Obama đã khiến đám đông nhất loạt đứng dậy vỗ tay để bày tỏ sự tán thành và đồng cảm sâu sắc của họ.

Ông Obama cũng khẳng định các giá trị nhân quyền vững chắc của nước Mỹ, và đó là lý do mà 8 năm qua, mặc dù vẫn kiên định với các chính sách chống khủng bố, nhưng nước Mỹ vẫn tôn trọng các quyền riêng tư và những quyền khác thuộc về nhân quyền, trong đó có cả quyền dành cho phụ nữ, trẻ em và cộng đồng LGBT.

Đề cập tới Trung Quốc, ông Obama khẳng định lại quan điểm các nước lớn không nên bắt nạt nước nhỏ.

Ông Obama khẳng định tất cả những điều tốt đẹp sẽ không xảy ra ngay cả khi nó được quy định trong hiến pháp. Hiến pháp sẽ không có ý nghĩa gì khi từng cá nhân mỗi người không cùng nỗ lực tham gia vào những mục tiêu chung.

Trở lại với vấn đề tham nhũng của giới quan chức, ông Obama cho rằng, tham nhũng sẽ là tất yếu nếu tất cả chỉ ngồi đó và trách móc các nhà lãnh đạo. Họ cần phải kiểm tra và đánh giá việc làm của giới quan chức.

Ông khẳng định trong 8 năm qua, ông đã nhìn thấy những hy vọng mới trong sự đi lên của nước Mỹ. Ông đã chứng kiến khoa học đã giúp những người bị liệt có thể vận động trở lại. Ông đã thấy những đứa trẻ có những hành động nhắc nhở người lớn về trách nhiệm và lòng vị tha.

Nhắc về vợ mình, ông Obama đã dành những lời thật âu yếm và trọng thị, bởi với ông, bà Michelle không chỉ là người vợ, người mẹ đầy trách nhiệm, bà còn đã thể hiện những gì thuộc về chính bản thân bà. Ông nói bà là "mẫu hình lý tưởng", là một Đệ nhất phu nhân đã "biến Nhà Trắng thành một nơi dành cho mọi người".

Nhắc tới vợ và con gái, tổng thống Mỹ chợt thoáng xúc động, người ta có thể thấy ông nhẹ nhàng lau những những dòng lệ ứa ra nơi khóe mắt.

Ông Obama chuyển sang phần nói về những người cộng sự đã đồng hành cùng ông tại Nhà Trắng trong thời gian tại nhiệm vừa qua, trong đó có phó tổng thống Joe Biden. Ông bày tỏ lòng cảm kích với họ khi khẳng định: "Các bạn là những người trợ lý và những nhà tổ chức xuất sắc nhất".

Kết thúc bài phát biểu, ông Obama nói: "Tôi tin rằng tương lai nước Mỹ sẽ nằm trong những đôi tay tài giỏi. Tôi tự hào vì đã được phục vụ các bạn".

Tổng thống Barack Obama và phu nhân Michelle Obama chuẩn bị đi Chicago ngày 10-11 - Ảnh: Reuters

Theo kế hoạch, ông Obama đọc diễn văn chia tay tại Cung điện McCormick ở thành phố Chicago, bang Illinois lúc 21g giờ địa phương ngày 10-1, tức 9 giờ sáng nay (11-1 giờ Việt Nam).

Trước thời điểm ông chính thức đọc diễn văn chia tay, các trợ lý của ông cho biết ông đã viết trên Facebook rằng ông đang trở lại thành phố là "nơi khởi sự của mọi điều".

Cũng giống như các bài diễn văn quan trọng trước đây, tổng thống Obama là người tự tay viết diễn văn cho mình. Ông đọc các đoạn cho người phụ trách soạn diễn từ Cody Keenan soạn thảo lại trên máy tính. Sau đó nhận lại bản thảo in ra và chỉnh sửa kỹ lưỡng với các ghi chú chằng chịt bên lề văn bản.

Một quan chức cho biết tổng thống và ông Cody Keenan đã sửa đi sửa lại ít nhất 4 bản thảo cho bài diễn văn tạm biệt.

Những ý tưởng đại cương của bài phát biểu đã được phác ra trong lúc tổng thống đang ở Hawaii và ông bắt đầu đọc bản thảo đầu tiên của diễn văn trên chuyến bay dài trở về nhà chủ nhật tuần trước.

Khi từ Chicago trở lại Washington sáng ngày 11-1 giờ Mỹ, ông Obama sẽ đi chuyến bay thứ 1.293, và cũng là chuyến bay cuối cùng trên chiếc Air Force One trong tư cách một tổng thống Mỹ.

Ông cũng sẽ sử dụng một chiếc máy bay của tổng thống trong ngày tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên thệ nhậm chức để rời Washington, tuy nhiên lúc này nó chỉ được gọi là "Special Air Mission 28000".

Hiện chưa rõ tổng thống thứ 44 của nước Mỹ sẽ làm gì sau khi ông rời Nhà Trắng. Người ta đã bàn về các khả năng ông sẽ tham gia các hoạt động vì cộng đồng hoặc làm giáo viên, còn ông thì đã bác bỏ việc trở thành một thẩm phán của Tòa án Tối cao.

Trong các cuộc phỏng vấn, ông Obama nói ông muốn hỗ trợ việc gây dựng một thế hệ các nhà lãnh đạo tiếp theo của đảng Dân chủ, và lý tưởng là được điều hành một đội bóng rổ chơi trong giải nhà nghề NBA của Mỹ.