Với các số liệu đo đạc được trong những năm gần đây, tình trạng sụt lún tại TP.HCM khá nghiêm trọng, đặc biệt khu vực Nam TP và dọc sông Sài Gòn. Nhiều bạn đọc rất lo lắng trước thực tế trên, có người dùng từ "thật đáng sợ" để bày tỏ.

Sụt lún nhanh, do khai thác nước ngầm hay do xây nhiều cao ốc?

Bạn đọc tên Bình Nguyễn thốt lên: "Số liệu thật đáng sợ! Lún 73cm trong 10 năm là gần 3/4 mét". Độ lún này được ghi nhận tại Trung tâm Văn hóa quận Bình Tân cũ lún 73,3cm/10 năm và Khu công nghiệp Tân Tạo lún 73,2cm/10 năm.

"Đọc mà thấy lo quá. Tốc độ sụt lún nhanh hơn cả mực nước biển dâng, kết hợp triều cường nữa thì ngập lụt sẽ càng nghiêm trọng", bạn đọc Khế Chua bày tỏ.

Nỗi lo này không phải không căn cứ. Thực tế hiện nay nhiều tuyến đường ở khu Nam TP như Trần Xuân Soạn, Lê Văn Lương, Nguyễn Văn Linh, Phạm Hùng, quốc lộ 50... thường xuyên ngập vào mùa triều cường, ảnh hưởng đi lại, gây khó khăn cho đời sống người dân.

Đề cập đến nguyên nhân gây sụt lún, bạn đọc Liêm chỉ ra nguyên nhân là do những khu nhà cao tầng được xây dựng với mật độ dày đặc gần bờ sông. Công trình có tải trọng quá mức chịu đựng của nền đất cũng là nguyên nhân gây sụt lún nghiêm trọng.

Tình trạng này không chỉ ở TP.HCM mà còn xảy ra ở nhiều tỉnh miền Tây. Điển hình là ngập nước ngày càng nặng ở các đô thị như Cần Thơ, Vĩnh Long… vào các mùa triều cường.

Một bạn đọc cho rằng vấn đề chính là xây dựng hết chỗ cho nước chảy và nước rút xuống đất. Chỗ nào cũng xây dựng mà không có chỗ thoát, vậy nước chảy đi đâu?

Theo bạn đọc có nickname Congchuc, tình trạng lún cũng diễn ra ở nông thôn thuộc Hậu Giang, Cần Thơ, chứ không riêng khu vực đô thị. Nhà ai có giếng khoan sẽ thấy rõ: Lún đồng loạt nền đất gây trồi ống nhựa, tốc độ 1 năm khoảng 5-6cm, có năm 8-9cm.

Nên đừng đổ thừa cho tải trọng nhà cao tầng nữa, mặc dù nó cũng là một trong những yếu tố gây lún nhưng không tác động lớn. Lý do là tải trọng nhà cao tầng đi xuống cọc ép, xuống tầng đá chịu lực phân bố đều trên 1 tầng đá diện tích lớn, ai học địa chất và xây dựng đều biết rõ.

Trong khi đó bạn đọc Duy Hưng đặt vấn đề: "Các vùng trũng thoát nước của TP đã bị đô thị hóa thì sao mà không gây ngập úng?". Bạn đọc ATu Nguyen cho rằng nguồn nước ngầm không được bổ sung. Thoát nước mặt qua thẩm thấu tự nhiên đã bị chặn do bê tông hóa vỉa hè, công viên, quảng trường...

"Hậu quả của việc khai thác nước ngầm không kiểm soát", bạn đọc LMH nhấn mạnh. Theo bạn đọc Congchuc, đa số các nước không ai cho phép khai thác nước ngầm nuôi thủy sản (tôm, lươn...). 

"Đó là một sự lãng phí tài nguyên kinh khủng không thể chấp nhận, không tương xứng với lợi nhuận mang lại, đồng thời gây sụt lún một mảng vùng rộng lớn. Vì mạch nước ngầm liên thông nhau vài trăm km, tạo lực nâng đỡ cấu trúc địa chất, nhất là vùng đồng bằng phù sa", bạn đọc này phân tích. 

Cấm khai thác nước ngầm, phát triển đô thị ở vùng đất cao

Trước tình trạng trên, nhiều bạn đọc mong muốn chính quyền sớm có giải pháp để ứng phó. "Mong cơ quan chức năng có giải pháp kịp thời, đồng bộ, tổng thể", bạn đọc Trinh viết.

Bạn đọc tên Hai cho biết đang sống ở Bình Quới, Thanh Đa (khu vực dọc sông Sài Gòn), chia sẻ: "Tôi ở ven sông khu vực Bình Quới nhận thấy rất rõ mực nước sông dâng lên những năm gần đây. Thành phố nên khẩn cấp tìm kiếm các giải pháp và nhanh chóng xây các tuyến kè đê ven sông Sài Gòn, cũng như nghiên cứu học hỏi kinh nghiệm cách Hà Lan họ sống với nước biển dâng như thế nào".

Bạn đọc Liêm cho rằng dự án ngăn triều, chống mặn cũng là một giải pháp mà các địa phương chọn lựa để giúp giảm ngập do triều cường, mưa cực đoan, xâm nhập mặn và thực tế cho thấy một số nơi đã phát huy hiệu quả.

"Cần nghiêm cấm khai thác nước ngầm dưới mọi hình thức. Hiện nước sạch đã có đủ cho người dân, do đó nên cấm tất cả các giếng khoan khai thác nước ngầm sẽ giảm bớt được độ rỗng của đất", bạn đọc Sh gợi ý.

Còn bạn đọc Minh Tiến thì cho rằng: "Nên lắp cảm biến ven sông để theo dõi dòng chảy, làm cơ sở khoa học để chỉnh dòng chảy tránh sụt lở".

Trong khi đó bạn đọc Mr Hiển nhận định: "Với tình hình biến đổi khí hậu ngày càng nhanh và khó lường thì việc quy hoạch xây dựng thành phố, hạn chế ở những khu dễ bị ngập lụt và ưu tiên ở những nơi ít chịu ảnh hưởng phải sớm được tính tới, triển khai".

Một giải pháp khác cũng được nhiều bạn đọc chỉ ra, đó là tập trung xây dựng công trình ở những khu vực cao và hạn chế xây ở những nơi thấp. Như bạn đọc có địa chỉ email  vkre****@gmail.com đề xuất: "Xu hướng lâu dài nên giãn dân và dịch chuyển về phía Bình Dương, đất cao hơn".

Bạn đọc Hà Hữu Tường nêu thắc mắc, đồng thời gợi ra giải pháp: "Không hiểu vì sao bao năm qua TP tập trung phát triển xây dựng ở các khu vực trũng thấp, nền đất yếu mà không xây dựng ở vùng Hóc Môn và Củ Chi, là nơi đáng lẽ phải chuyển dần về đó để xây dựng mới và phát triển cho tương lai?".

Tương tự, bạn đọc Hen cũng góp ý: "Phía nam TP bị sụt lún nghiêm trọng. Thế thì tại sao không chuyển hướng đô thị hóa về phía bắc, tây bắc là khu đất cao, nền đất ổn định như Hóc Môn, Thủ Dầu Một, Củ Chi?".

Sụt lún ven sông Sài Gòn và khu Nam TP.HCM rất nặng

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học và tổ chức quốc tế, tình trạng sụt lún tại TP.HCM đang diễn biến khá nhanh.