Ngày 20-8, Sở Công Thương TP.HCM và Sở An toàn thực phẩm TP.HCM phối hợp cùng báo Tuổi Trẻ triển khai Chương trình "Tick xanh trách nhiệm" trong lĩnh vực thực phẩm, chọn mặt hàng bánh trung thu làm bước khởi động.

"Tick xanh trách nhiệm" là tên gọi tắt của Chương trình Kiểm soát chất lượng hàng hóa trên địa bàn TP.HCM, triển khai từ tháng 3-2024 nhằm thúc đẩy sản xuất và kinh doanh lương thực, thực phẩm an toàn, bền vững.

Tick xanh minh bạch thúc đẩy trách nhiệm

Phát biểu tại cuộc họp, nhà báo Trần Xuân Toàn - phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ - nhận định thị trường thường nổi cộm nhất vào hai thời điểm là mùa Trung thu và Tết Nguyên đán. Vì vậy, việc chọn bánh trung thu làm sản phẩm khởi động của chương trình sẽ giúp kích hoạt trách nhiệm của các cơ sở sản xuất và hộ kinh doanh.

Ông Toàn nhấn mạnh thay vì chỉ dùng biện pháp hành chính, chương trình sẽ thúc đẩy ý thức tự giác của các bên liên quan. 

Cụ thể, chương trình có sự phối hợp giữa bốn lực lượng chính: hộ sản xuất, điểm bán lẻ, cơ quan quản lý nhà nước (động viên, hỗ trợ và giám sát), cùng cơ quan truyền thông, trong đó báo Tuổi Trẻ tiên phong thúc đẩy minh bạch hóa thị trường.

Chiến lược này được triển khai theo từng bước: trước hết là bánh trung thu, sau đó là quà Tết, nhằm thay đổi nhận thức và hành vi của người tiêu dùng, đồng thời tạo sức ép để người sản xuất nâng cao trách nhiệm, hướng tới một thị trường thực phẩm lành mạnh, minh bạch và bền vững.

Đồng tình, ông Nguyễn Nguyên Phương - phó giám đốc Sở Công Thương TP.HCM - cho rằng vấn đề bánh trung thu năm nào cũng nóng, trong khi sức quản lý của cơ quan chức năng có giới hạn. "Chương trình sẽ giúp đánh động doanh nghiệp làm ăn gian dối, buộc phải chuẩn chỉnh, qua đó hướng tới bảo vệ người tiêu dùng", ông Phương cho hay.

Trong khi đó, bà Phạm Khánh Phong Lan - giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM - cho biết với một đô thị hơn 10 triệu dân như TP.HCM, khó mà kiểm tra tất cả cơ sở sản xuất và kinh doanh thực phẩm. "Tick xanh trách nhiệm không chỉ dừng lại ở chứng nhận chất lượng mà còn là một sân chơi để cộng đồng cùng giám sát, thúc đẩy doanh nghiệp hành động có trách nhiệm", bà Phong Lan nhấn mạnh.

Cần siết chặt bánh nhà làm

Trong khuôn khổ cuộc họp, bà Phạm Khánh Phong Lan cho hay bánh trung thu là mặt hàng đặc thù, vừa có doanh nghiệp lớn với dây chuyền hiện đại, vừa có cơ sở nhỏ lẻ sản xuất theo mùa. 

"Việc gắn tick xanh cho doanh nghiệp lớn với sản phẩm giá trị cao chẳng khác nào 'thêu gấm trên hoa'". Điều cần thiết hơn, theo bà là phải hướng vào nhóm sản phẩm rủi ro cao như bánh "nhà làm" đang bày bán tràn lan".

Bà Phong Lan cũng phân tích tâm lý các cơ sở nhỏ lẻ: chính vì quy mô hạn chế, họ không dám hoặc không đủ điều kiện để xin "tick xanh". Tuy nhiên không thể vì thế mà miễn trừ trách nhiệm, bởi khi đã bán ra thị trường, họ có lợi nhuận, còn người tiêu dùng có thể chịu rủi ro sức khỏe. Luật pháp quy định bình đẳng về an toàn thực phẩm, không có ngoại lệ cho bất kỳ hình thức sản xuất nào.

"Một khi đã đưa ra thị trường, mọi sản phẩm đều bình đẳng trong trách nhiệm bảo đảm an toàn", bà Phong Lan nhấn mạnh.

Việc khởi động "tick xanh" từ bánh trung thu được kỳ vọng sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa, đặt nền tảng mở rộng sang các nhóm thực phẩm khác. 

Mục tiêu cuối cùng là hình thành thói quen tiêu dùng minh bạch, buộc nhà sản xuất và người bán phải tự điều chỉnh, từ đó củng cố niềm tin của người dân về an toàn thực phẩm.

Tick xanh trách nhiệm: Tuyên chiến với hàng giả trên sàn thương mại điện tử

Nhiều sàn thương mại điện tử, đơn vị sản xuất, người bán hàng... khẳng định sẽ đưa ra thêm các giải pháp để siết lại các quy định liên quan đến kiểm soát chất lượng hàng hóa.