Nhà khoa học Hạ Kiến Khuê (He Jian Kui) - Ảnh: AP

Những ngày qua, các nhà khoa học đổ dồn sự chú ý vào cái tên Hạ Kiến Khuê, một giáo sư giảng dạy tại Đại học Khoa học và kỹ thuật miền Nam (SUST) ở Thâm Quyến. Ông Hạ tuyên bố đã tạo ra được hai bé gái sinh đôi chỉnh sửa gen đầu tiên trên thế giới, có khả năng miễn nhiễm virút HIV/AIDS.

Báo South China Morning Post (SCMP) của Hong Kong ngày 27-11 dẫn các nguồn tin tiết lộ một số câu chuyện gây "sốc" không kém về nhà khoa học này.

Theo đó, các đồng nghiệp của Hạ Kiến Khuê mô tả ông là một "thiên tài điên", với niềm đam mê nghiên cứu vật lý từ sớm.

Thời trung học, ông Hạ từng tạo ra một phòng thí nghiệm nhỏ tại nhà để thỏa niềm đam mê vật lý. Ông còn mơ ước sẽ trở thành nhà thiên tài vật lý Albert Einstein của Trung Quốc.

Hạ Kiến Khuê sinh ra trong một gia đình làm nông ở huyện Tân Hóa, tỉnh Hồ Nam - một trong những khu vực nghèo nhất ở miền nam Trung Quốc. Dù hoàn cảnh khó khăn, ông đã đậu vào trường cấp ba tốt nhất của huyện, theo trang tin Jiemian.com.

Ông Hạ cho biết để hai em bé Lộ Lộ và Na Na sở hữu khả năng miễn nhiễm virút, ông đã vô hiệu hóa gen CCR5 vốn được virút HIV dùng để xâm nhập tế bào người - Ảnh: TWITTER

Sau đó, Hạ Kiến Khuê theo học tại Đại học Khoa học và kỹ thuật Trung Quốc (USTC) và tốt nghiệp ngành vật lý. Nhận được học bổng chính phủ, ông Hạ đến Mỹ để theo đuổi giấc mơ.

Tuy nhiên, trên đất Mỹ, những hoài bão ấp ủ về một nhà bác học Einstein thứ hai của ông đã tan biến. Chia sẻ với tạp chí Thousand Talents Programme đầu năm nay, ông Hạ nói rằng thời điểm đó ông nhận ra "kỷ nguyên vàng của vật lý đã qua đi".

Thế là Hạ Kiến Khuê quyết định theo học ngành lý sinh học tại Đại học Rice ở Houston. Tại đây, lần đầu tiên trong đời, ông Hạ có cơ hội tiếp xúc với CRISPR - công nghệ chỉnh sửa gen đã được sử dụng để tạo ra cặp song sinh miễn nhiễm HIV.

Sau đó, Hạ Kiến Khuê chuyển tới Đại học Stanford, nơi ông được học với thầy Stephen Quake - một giáo sư về kỹ thuật y sinh. Tờ Beijing News cho biết các công trình nghiên cứu gen của giáo sư Quake đã truyền cảm hứng mạnh mẽ cho ông Hạ.

Các đồng nghiệp đánh giá ông Hạ "thông minh, điên khùng và sáng tạo" - Ảnh: JKHE

Ông Hạ quay lại Thâm Quyến vào năm 2012 và giữ một vị trí nghiên cứu tại SUST. Ba năm sau đó, ông thành lập hai công ty nghiên cứu gen là Direct Genomics và Vienomics.

Ngoài hoài bão trở thành Einstein của Trung Quốc, ông Hạ từng được các đồng nghiệp so sánh với nhà sáng lập Tesla - Elon Musk. "Thông minh, điên khùng, sáng tạo là những từ đúng nhất để mô tả ông ấy", một đồng nghiệp nói về ông Hạ khi trả lời phỏng vấn trang Jiemian.com.

Đến nay, ông Hạ chưa cung cấp bất kỳ bằng chứng nào để chứng minh tuyên bố gây "sốc" của ông. Nghiên cứu của ông cũng chưa được xuất bản trên các tạp chí khoa học và cũng chưa được các nhà khoa học trong ngành xem xét. Đây là một phần quan trọng trong quá trình khoa học nhằm đánh giá giá trị của một nghiên cứu.

Tại sao giới khoa học sợ hãi khi chỉnh sửa gen bào thai?

TTO - Sự kiện một nhà khoa học Trung Quốc tạo ra hai bé gái chỉnh sửa gen gây choáng váng, thậm chí là tức giận trong giới hàn lâm thế giới. Tại sao lại như vậy?