Ngày 22-10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội nghị công bố, lấy ý kiến tham vấn về kế hoạch triển khai cho đề án sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050 (gọi tắt đề án).

Xây dựng nhãn hiệu 'phát thải thấp' cho sản phẩm trồng trọt

Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Huỳnh Tấn Đạt cho biết đề án được thực hiện trên phạm vi toàn quốc với các cây trồng, trong đó tập trung vào một số cây trồng chủ lực, có tiềm năng giảm phát thải cao như lúa, sắn, mía, cà phê, chuối,…

Mục tiêu của đề án, tầm nhìn tới năm 2050, là 100% diện tích các loại cây trồng chủ lực áp dụng quy trình kỹ thuật canh tác theo hướng giảm phát thải. Xây dựng và phát triển nhãn hiệu "phát thải thấp" cho các sản phẩm của ngành hàng trồng trọt.

"Ngành trồng trọt đặt mục tiêu đến năm 2035 sẽ góp phần giảm ít nhất 15% lượng phát thải khí nhà kính so với năm cơ sở 2020. Cùng với đó đề án cũng đặt mục tiêu thí điểm ít nhất 15 mô hình canh tác có khả năng phát triển tín chỉ carbon đáp ứng được yêu cầu của các tổ chức quốc tế" - ông Đạt nói.

Về kế hoạch hành động thực hiện đề án, bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho biết bộ dự kiến triển khai 59 mô hình giảm phát thải tại 34 tỉnh, thành phố.

Trong đó có các mô hình canh tác lúa phát thải thấp, mô hình lúa - cá/tôm, lúa - ngô/lạc, mô hình trồng ngô, sắn, rau màu, cây lâu năm như chè, cà phê, hồ tiêu, điều, cam, bưởi, sầu riêng, nhãn, vải..., cùng mô hình nông lâm kết hợp, nông nghiệp tuần hoàn, tái sử dụng chất thải, sản xuất than sinh học, chuyển đổi đất 2 lúa sang cây trồng cạn.

"Mỗi tỉnh dự kiến xây dựng 1-3 mô hình phù hợp với đặc thù địa phương, có tiềm năng giảm phát thải cao và biện pháp giảm phát thải cụ thể cho từng loại hình sản xuất" - bà Hương nói.

Ba nhóm công nghệ có thể đóng góp cho mục tiêu giảm phát thải

TS Cao Đức Phát, nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho rằng để quá trình chuyển đổi sang trồng trọt giảm phát thải đạt hiệu quả và bền vững, trước hết cần phải điều chỉnh cơ sở hạ tầng nông nghiệp nhằm đáp ứng yêu cầu mới của sản xuất xanh, đặc biệt là hệ thống thủy lợi.

Bên cạnh đó là kế hoạch huy động nguồn lực cho chuyển đổi trên phạm vi toàn quốc, bởi nếu chỉ trông chờ vào ngân sách thì khó có thể đi đường dài.

Chủ tịch Hiệp hội CropLife Việt Nam Đặng Văn Bảo cho rằng cần thúc đẩy ba nhóm công nghệ trọng tâm có thể đóng góp trực tiếp cho mục tiêu giảm phát thải.

Một là, các giải pháp và công cụ bảo vệ thực vật tiên tiến, bao gồm thuốc bảo vệ thực vật sinh học, thiết bị drone phun chính xác và phương thức quản lý dịch hại tổng hợp (IPM).

Hai là, cây trồng công nghệ sinh học, đặc biệt là các giống cây biến đổi gene đã được canh tác tại Việt Nam đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc giảm lượng nguyên liệu canh tác đầu vào như thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, công lao động. Hạn chế năng lượng tiêu hao, qua đó khuyến khích canh tác không cày xới, giúp tăng hấp thu carbon trong đất.

Ba là, cây trồng chỉnh sửa gene. Đây là hướng đi đầy tiềm năng, cho phép tạo ra giống cây trồng thích nghi cao với biến đổi khí hậu, chịu hạn, kháng sâu bệnh, giúp giảm nhu cầu đầu vào và nâng cao hiệu quả hấp thu carbon sinh học.

Việt Nam lên kế hoạch làm ít nhất 15 mô hình sản xuất nông nghiệp giảm phát thải

Từ nay đến năm 2035, Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự kiến tổ chức triển khai ít nhất 15 mô hình sản xuất lúa, chuối, cà phê, sắn, mía... giảm phát thải tại các vùng sinh thái, có khả năng nhân rộng.