Thanh tra chính phủ đã chỉ ra hàng loạt sai phạm đặc biệt nghiêm trọng trong dự án Mobifone mua 95% cổ phần của AVG - Ảnh: NAM TRẦN

Theo đó, Thanh tra Chính phủ đã chỉ rõ Mobifone để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm từ việc đề xuất đầu tư, đánh giá thực trạng tài chính kinh doanh của công ty AVG.

Đề nghị khởi tố điều tra

Về xử lý kinh tế, theo Thanh tra Chính phủ, Bộ TT-TT và Mobifone chịu trách nhiệm xử lý, thu hồi số tiền mà Mobifone đã thanh toán trong việc mua 95% cổ phần AVG; thực hiện các kết luận, xử lý của cơ quan chức năng có thẩm quyền. Truy thu từ Mobifone, nộp vào ngân sách nhà nước về Thuế thu nhập doanh nghiệp số tiền 1,3 tỷ đồng. 

Chủ tịch HĐTV, Tổng Giám đốc và Phó Tổng giám đốc phụ trách Tài chính - Kế toán của Mobifone chịu trách nhiệm xử lý, thu hồi số tiền 1,54 tỷ đồng chi phí tư vấn đã chi cho 2 công ty tư vấn (AMAX và VCBS). 

"Đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ: Giao cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công An tiếp nhận toàn bộ hồ sơ, tài liệu thanh tra Dự án Tổng công ty Viễn thông Mobifone mua 95% cổ phần AVG để xem xét, khởi tố điều tra, xử lý đúng người, đúng vi phạm, đúng pháp luật", Thanh tra Chính phủ kiến nghị.

Việc lựa chọn các đơn vị tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp AVG, tư vấn mua bán, sát nhập doanh nghiệp cũng được đánh giá là sai phạm.

Cùng với đó là việc nghiệm thu và sử dụng kết quả thẩm định giá trị AVG làm căn cứ đàm phán giá mua cổ phần bên cạnh lập dự án, trình phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình.

Tình hình tài chính AVG "rất xấu"

Theo kết luận thanh tra, trong việc đề xuất Dự án đầu tư, đặc biệt trong việc đánh giá tình hình tài chính, kinh doanh của Công ty AVG có dấu hiệu của việc thiếu trách nhiệm và làm trái. 

Thực trạng tài chính, hoạt động kinh doanh của AVG từ khi thành lập đến thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để mua bán cổ phần là rất khó khăn.

Tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp năm 2015 là rất xấu, tổng tài sản là 3.260,686 tỉ đồng; nợ phải trả là 1.266,826 tỷ đồng, giá trị còn lại của tài sản cố định là 208,589 tỉ đồng.

Từ khi thành lập đến thời điểm thẩm định giá liên tục lỗ, số lỗ lũy kế đến 31-3-2015 là 1.632,909 tỉ đồng (bằng 45% vốn điều lệ). 

AVG sử dụng vốn cho kinh doanh dịch vụ truyền hình chủ yếu là vốn vay và vốn chiếm dụng, vốn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp chiếm tỉ trọng lớn (đến 31-3-2015 đầu tư ra ngoài doanh nghiệp 2.659,907 tỉ đồng, chiếm 73,3% vốn điều lệ). 

Một trong những "trụ sở" của AVG tại Hà Nội - Ảnh: NAM TRẦN

Đáng chú ý là việc đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình để mua lại cổ phần tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh và Công ty cổ phần An Viên B.P với số tiền 2.473,2 tỉ đồng (bình quân cao gấp 13 lần so với vốn đầu tư ban đầu của các cổ đông là 189,6 tỉ đồng, các cổ đông này đã thanh toán bù trừ với việc mua cổ phần do AVG phát hành để tăng vốn điều lệ, các cổ đông của 02 công ty này cũng là cổ đông của AVG)

Trong số đó, khoản đầu tư 673,2 tỉ đồng nhận chuyển nhượng 3,96 triệu cổ phần tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh (giá chuyển nhượng cao gấp 17 lần mệnh giá cổ phần) với dự tính khu đất tại Hà Đông mà Công ty Mai Lĩnh đang sử dụng sẽ được chuyển thành dự án bất động sản, thực tế chưa triển khai, khu đất vẫn đang thuê của Nhà nước cho mục đích sản xuất nông nghiệp.

Khoản đầu tư 1.800 tỉ đồng nhận chuyển nhượng 15 triệu cổ phần tại Công ty cổ phần An Viên B.P (giá chuyển nhượng cao gấp 12 lần mệnh giá cổ phần) với dự tính trong năm 2016 sẽ được cấp phép khai thác dự án khai thác mỏ quặng Bouxite Thọ Sơn và mỏ Thống Nhất tại Bình Phước. 

Thực tế đến nay, Công ty cổ phần An Viên B.P chưa được cấp quyền khai thác boxit. 

Thương vụ ngàn tỉ Mobifone mua AVG diễn ra như thế nào?

TTO - Sau chỉ đạo của Ban Bí thư, Mobifone nhanh chóng thỏa thuận cùng AVG hủy bỏ hợp đồng mua bán. Hãy cùng Tuổi Trẻ Online nhìn lại diễn biến của thương vụ ngàn tỉ này.

Việc AVG đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình nêu trên tiềm ẩn rủi ro về tài chính, có dấu hiệu bất thường, nhưng Mobifone vẫn mua 2 khoản đầu tư này, cần được tiếp tục làm rõ.

Khi báo cáo đề xuất đầu tư nhận chuyển nhượng cổ phần AVG và lập Dự án đầu tư trình Bộ Thông tin - Truyền thông (TT-TT) phê duyệt, Mobifone đã báo cáo không trung thực, không đầy đủ, đánh giá không đúng thực trạng tài chính rất xấu của AVG, thậm chí còn đánh giá khả quan về tình hình tài chính, kinh doanh của AVG.

Thanh tra Chính phủ kết luận thiệt hại 1.134 tỉ đồng do mua nợ phải trả của AVG.

Nguy cơ thiệt hại khoảng 7.000 tỉ đồng vốn của Nhà nước 

Theo TTCP, do không đấu giá, chưa có giám định giá nên không xác định được thiệt hại (theo thẩm định giá của AMAX 4 kênh tần số có giá trị là 112,32 triệu USD tương đương 2.429,9 tỉ đồng). 

Khi mua cổ phần AVG, MobiFone đã không loại 2 khoản đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG (đầu tư tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh và Công ty cổ phần An Viên B.P với tổng số tiền 2.473,2 tỉ đồng) là không đúng chỉ đạo của Bộ TT-TT. 

Cũng theo Thanh tra Chính phủ, khi lựa chọn phương án đầu tư, MobiFone không khảo sát, không lựa chọn đơn vị chuyên kinh doanh dịch vụ truyền hình để tư vấn về phương án kinh doanh, không xây dựng phương án đầu tư mới để có căn cứ so sánh, lựa chọn phương án đầu tư...

Những vi phạm, làm trái quy định, thiếu trách nhiệm của MobiFone, nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại MobiFone khoảng 7.006 tỉ đồng, trong đó thiệt hại do mua nợ phải trả của AVG 1.134 tỉ đồng; việc thực hiện đầu tư dự án đã trực tiếp ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh viễn thông, làm sụt giảm lớn hiệu quả kinh doanh ngay từ năm 2016 và nhiều năm tiếp theo.

Trong đó lợi nhuận hoạt động tài chính năm 2016 đã giảm so với năm 2015 là 321,7 tỉ đồng; số lỗ lũy kế đến 31-12-2017 là 1.982,7 tỉ đồng; đồng thời ảnh hưởng tiêu cực đến việc cổ phần hóa Mobifone.