Ngày 16-12, Đoàn công tác do Phó tổng thanh tra thường trực Thanh tra Chính phủ Nguyễn Quốc Đoàn dẫn đầu đã kiểm tra, khảo sát thực tế công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) tại xã Long Hải, TP.HCM; thăm hỏi, động viên ngư dân địa phương.

Trong chương trình làm việc, đoàn công tác đã kiểm tra thực tế tại ụ tàu Lứa Bạn (ấp Phước Thái), cảng cá Tân Phước; thăm một gia đình ngư dân tại ấp Phước Tân, xã Long Hải.

Tại ụ tàu Lứa Bạn, ông Nguyễn Quốc Đoàn cùng đoàn công tác đã làm việc trực tiếp với trưởng ban điều hành các ấp, nghe báo cáo chi tiết về tình hình quản lý, theo dõi tàu cá không đủ điều kiện ra khơi; nắm bắt thực trạng di biến động của ngư dân và phương tiện khai thác đang phải neo đậu, nằm bờ. 

Qua kiểm tra thực tế, ông Nguyễn Quốc Đoàn đề nghị UBND TP.HCM tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành và địa phương tăng cường hỗ trợ ngư dân, xem xét hoàn thiện những hồ sơ, bổ sung các loại giấy tờ cần thiết theo quy định để số tàu cá này đủ điều kiện hoạt động khai thác hợp pháp.

Nhấn mạnh yêu cầu quản lý chặt chẽ tàu cá không đủ điều kiện, ông Nguyễn Quốc Đoàn đề xuất thành phố cần tập trung số tàu này neo đậu tại một khu vực cố định, tổ chức quản lý nghiêm ngặt bằng các biện pháp cụ thể như lắp đặt hệ thống camera giám sát, bố trí phao nổi bao quanh khu neo đậu, kiên quyết không để tàu cá chưa đủ điều kiện ra khơi. 

Các địa phương cần chủ động tham mưu UBND thành phố bố trí nguồn kinh phí phù hợp nhằm hỗ trợ lực lượng trực tiếp quản lý, giám sát số tàu cá này.

Tại cảng cá Tân Phước, đoàn công tác đã trực tiếp lên tàu cá đang neo đậu, thăm hỏi ngư dân về phương thức khai thác, ngư trường hoạt động; kiểm tra các loại giấy tờ pháp lý, nhật ký khai thác, thiết bị giám sát hành trình (VMS). 

Đoàn cũng kiểm tra việc vận hành Hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT), theo dõi tọa độ tàu cá ra, vào cảng thông qua hệ thống giám sát nhằm bảo đảm tính minh bạch, đồng bộ trong quản lý hoạt động khai thác thủy sản.

Dịp này, đoàn công tác đã đến thăm, tặng quà và động viên gia đình ngư dân Nguyễn Văn Liêm, ngụ tại ấp Phước Tân, xã Long Hải; trao đổi về tình hình sản xuất trên biển và nhận thức của ngư dân trong việc chấp hành các quy định về chống khai thác IUU.

Phó tổng thanh tra thường trực Thanh tra Chính phủ Nguyễn Quốc Đoàn thông tin buổi kiểm tra, khảo sát nhằm đánh giá toàn diện thực trạng, chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU tại các địa phương ven biển; từ đó đề xuất giải pháp khả thi, đồng bộ, hướng tới quản lý chặt chẽ và xử lý nghiêm trường hợp vi phạm trong thời gian tới.

Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM cho biết toàn thành phố có 4.475 tàu cá, trong đó 207 tàu chưa đủ điều kiện cấp phép khai thác. Các tàu này đang được chính quyền địa phương ven biển quản lý chặt chẽ 24/24 giờ, neo đậu tại chỗ và không cho ra khơi. 

Riêng xã Long Hải là địa phương có số lượng tàu cá lớn nhất với 1.216 tàu, trong đó có 179 tàu không đủ điều kiện, đều đã được giao cụ thể cho các ấp giám sát tại các vị trí neo đậu xác định.

Đến nay, 100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; hệ thống eCDT được triển khai tại 100% cảng cá đủ điều kiện, làm cơ sở cấp giấy xác nhận và chứng nhận nguồn gốc thủy sản. Đây được xem là nền tảng quan trọng nhằm minh bạch chuỗi khai thác - tiêu thụ thủy sản, đáp ứng các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) trong lộ trình gỡ "thẻ vàng" IUU đối với thủy sản Việt Nam.

Cùng với các giải pháp kỹ thuật, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về chống khai thác IUU tiếp tục được đẩy mạnh với nhiều mô hình sáng tạo, hiệu quả như: "Ăn sáng cùng ngư dân", "Cà phê sáng cùng ngư dân", "Phiên tòa giả định", tọa đàm pháp luật, tuyên truyền trực tiếp tại cảng cá và trên biển, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân, phát triển ngành thủy sản bền vững và hội nhập quốc tế.

Đẩy mạnh liên thông dữ liệu, siết chặt quản lý tàu cá phục vụ chống khai thác IUU

Yêu cầu hoàn thiện đề án xây dựng hệ thống dữ liệu nghề cá quốc gia đồng bộ, thống nhất, liên thông, dùng chung trước ngày 31-12-2025, bảo đảm dữ liệu 'đúng, đủ, sạch, sống' và phục vụ đầy đủ nghiệp vụ quản lý, truy xuất nguồn gốc và giám sát tàu cá.