FPT đang chịu áp lực khi đối thủ đẩy mạnh ứng dụng AI nhằm giảm giá thầu. VNG dù mạnh ở mảng game nhưng vẫn chưa tạo được nhiều đột phá ở các lĩnh vực khác, đồng thời ghi nhận nhiều khoản đầu tư chưa hiệu quả.

Thách thức liên tiếp

Theo báo cáo tài chính của Công ty CP Tập đoàn VNG (VNZ), doanh thu thuần quý 3-2025 đạt 2.894 tỉ đồng, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2024. Doanh thu từ thị trường nước ngoài chiếm 19%.

Phân tích sâu hơn cho thấy trong chiến lược "go global", mảng game tiếp tục giữ vai trò chủ lực. Tổng bookings game (chỉ số phản ánh tổng số tiền người dùng đã chi) trong kỳ đạt 2.328 tỉ đồng, trong đó thị trường quốc tế đóng góp 17%. Trước đó, trong hai năm 2023 và 2024, bookings game từ thị trường nước ngoài lần lượt mang về cho VNG 1.891 tỉ đồng và 1.639 tỉ đồng.

Hiện VNG nắm giữ 30% quyền sở hữu của NCV Games Pte. Ltd, trụ sở tại Singapore chuyên phân phối bản quyền trò chơi điện tử. Phần vốn còn lại đến từ NCSoft - một tập đoàn game lớn ở Hàn Quốc với hàng trăm triệu người dùng tại hơn 60 quốc gia. Hiện giá trị khoản đầu tư của VNG tại NCV Games đã tăng từ 15,8 tỉ đồng đầu năm nay lên 82,6 tỉ đồng.

Ngoài ra, VNG còn rót vốn vào nhiều công ty nước ngoài trong lĩnh vực tài chính số và thương mại điện tử. Tuy nhiên, hầu hết khoản đầu tư này chưa mang lại hiệu quả đột phá. 

Tại thời điểm cuối tháng 9-2025, giá trị còn lại của khoản đầu tư vào Funding Asia (vận hành nền tảng tài chính số tại Singapore) chỉ còn gần 350 tỉ đồng, giảm 8% so với cuối năm 2024. 

Đặc biệt, đầu tư vào Telio đã "mất trắng" sau khi start-up có trụ sở ở Singapore này giải thể. Ngoài ra, còn nhiều khoản đầu tư khác không còn được ghi nhận trên báo cáo tài chính.

Nhìn chung sau khi trừ mọi chi phí và thuế, VNG báo lỗ ròng hơn 7 tỉ đồng trong 9 tháng đầu năm nay, tích cực so với mức lỗ gần 600 tỉ đồng cùng kỳ năm ngoái. 

Theo lãnh đạo VNG, khoản lỗ lũy kế từ năm ngoái đến năm nay chủ yếu do tập đoàn thúc đẩy hoạt động quảng cáo sản phẩm mới và sản phẩm chiến lược.

Công ty phần mềm đẩy mạnh ứng dụng AI

FPT ghi nhận tăng trưởng nhiều năm qua chủ yếu nhờ xuất khẩu phần mềm và mở rộng thị trường quốc tế.

Theo báo cáo, 9 tháng năm 2025, FPT ghi nhận doanh thu 49.887 tỉ đồng và lợi nhuận trước thuế 9.540 tỉ đồng, lần lượt tăng 10,3% và 17,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính riêng doanh thu mảng dịch vụ công nghệ thông tin nước ngoài đạt 25.574 tỉ đồng, chiếm gần 52% tổng doanh thu của FPT và tăng trưởng 12,8%. Lợi nhuận trước thuế mảng này đạt 4.073 tỉ đồng, tăng 12,7%.

Ông Nguyễn Bá Long - chuyên gia phân tích Chứng khoán Vietcombank - nhận xét tăng trưởng doanh thu quốc tế của FPT đã giảm từ 20% về hơn 10%. Nguyên nhân là việc gia công phần mềm tại các thị trường xuất khẩu lớn như châu Á - Thái Bình Dương (ngoài Nhật) và Mỹ lần lượt ghi nhận mức tăng trưởng âm và mức tăng nhẹ dưới 10% so với cùng kỳ. 

"Các công ty gia công phần mềm tại thị trường nước ngoài đẩy mạnh ứng dụng công nghệ AI tạo sinh vào quy trình nhằm giảm chi phí và cạnh tranh giá thầu", ông Long nhận định.

Tìm động lực tăng trưởng mới

Dải dữ liệu kết quả kinh doanh của VNG vài năm gần đây thể hiện từ 2022 đến nay, tập đoàn công nghệ này trải qua nhiều năm thua lỗ lớn. Trải lòng với cổ đông tại báo cáo thường niên, Chủ tịch HĐQT VNG Lê Hồng Minh thừa nhận: "Ba năm vừa qua đã thực sự thử thách chúng tôi… Những hướng đi mới đầy triển vọng như fintech, cloud và AI vẫn đang trong quá trình chứng minh hiệu quả tài chính".

Theo ông Minh, những nỗ lực mở rộng tham vọng - từ đưa game ra thế giới, phát triển tài chính số, đến xây dựng các sản phẩm AI - đều là hành trình thử - sai…

Với VNG, ngoài game, mảng kinh doanh số vẫn được kỳ vọng sẽ là động lực tăng trưởng tiếp theo với ba lĩnh vực chính: điện toán đám mây, AI và an ninh mạng. VNG cho biết doanh thu mảng doanh nghiệp số 9 tháng đầu năm 2025 tăng 57%, trong đó 55% đến từ thị trường nước ngoài và 51% đến từ mảng AI.

Ông Minh nhấn mạnh: "Trong quý cuối năm và xuyên suốt 2026, chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư có trọng tâm vào AI và tăng tỉ trọng doanh thu từ thị trường quốc tế".

Ông Minh cũng khẳng định VNG là một trong số ít công ty Đông Nam Á dấn thân mạnh mẽ vào AI Cloud, phục vụ khách hàng quốc tế và hợp tác với những đối tác hàng đầu như NVIDIA và VAST Data. 

"Kết hợp với các dịch vụ điện toán đám mây sẵn có, AI Cloud sẽ là động lực tăng trưởng chính của khối doanh nghiệp số tại VNG trong nhiều năm tới", ông nói.

Trong khi đó, tại FPT, dù doanh thu chững lại nhưng Backlog (giá trị hợp đồng đã ký, chưa thực hiện) vẫn cho thấy tín hiệu phục hồi, với 4 tháng liên tiếp tăng trưởng dương. Doanh thu ký mới trong 9 tháng đạt 29.363 tỉ đồng, tăng 14,4% so với cùng kỳ; số lượng dự án quy mô trên 10 triệu USD tăng gần gấp đôi.

Theo ông Trần Nguyên Tường Huy - chuyên gia phân tích Chứng khoán BIDV (BSC), các hợp đồng mới có xu hướng chọn lọc hơn, tập trung vào các dự án quy mô lớn kéo dài 3-5 năm. Còn theo một chuyên gia Vietcap, doanh thu ký mới mảng công nghệ thông tin nước ngoài của FPT đã tăng tốc trở lại từ tháng 7-2025 sau khi các bất định liên quan tới thuế đối ứng của Mỹ giảm bớt.

Ở một góc nhìn khác, một chuyên gia phân tích doanh nghiệp cho rằng AI tạo ra cả áp lực cạnh tranh lẫn dư địa tăng trưởng lớn cho các doanh nghiệp công nghệ Việt. Các đối thủ quốc tế tận dụng AI để cắt giảm nhân sự và hạ giá thầu. 

Áp lực về giá còn đến từ các trung tâm dữ liệu AI ở Đông Nam Á và Nam Á - đặc biệt là Ấn Độ, quốc gia đặt mục tiêu trở thành nơi cung cấp dịch vụ tính toán AI giá rẻ nhất thế giới. Nếu không tái định vị sang các dịch vụ giá trị cao, FPT sẽ khó duy trì tốc độ tăng trưởng hai chữ số như giai đoạn trước.

Cơ hội cho thương hiệu Việt vươn lên nhờ bản sắc

Nếu thập niên 1990 - 2010 là kỷ nguyên của "chuẩn hóa toàn cầu", thì giai đoạn 2020 - 2030 đang trở thành thời đại của "bản sắc hóa toàn cầu".